اگروونەركاسىپتى دامىتۋدىڭ جاڭا باعدارلاماسى ەنگىزىلمەك
اگروونەركاسىپتىك كەشەندى دامىتۋدىڭ 2017-2021 جىلدارعا ارنالعان باعدارلاماسى ومىرگە ەنگىزىلمەك، - دەپ حابارلايدى اباي-اقپارات "ەگەمەن قازاقستان" گازەتىنە سىلتەمە جاساپ.
ۇستىمىزدەگى جىلعى 9 قىركۇيەك كۇنى وتكەن ۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا ەلباسى اۋىل حالقىنىڭ جاعدايىن جاقسارتۋعا باعىتتالعان بىرقاتار تاپسىرما بەرگەن بولاتىن.
«ۇكىمەت بۇگىندە شاعىن نەسيە بەرۋ اياسىن ودان ءارى كەڭەيتۋ جونىندە شارالار قابىلداۋى ءتيىس. ءوزىن ءوزى جۇمىسپەن قامتيتىنداردىڭ 60 پايىزى اۋىلدا تۇرادى. وسىعان بايلانىستى، «جۇمىسپەن قامتۋدىڭ جول كارتاسى» اياسىندا ءبىز 5 وڭىردە قاناتقاقتى رەجىمدە «اۋىلداعى جۇمىس ورنى» جاڭا جوباسىن ىسكە اسىرۋدى باستادىق. وعان 10 ملرد تەڭگە ءبولىندى. بۇل جۇمىستى جۇرگىزۋ بارىسىندا كووپەراتسيالاردى دامىتۋ ىسىنە ايرىقشا كوڭىل ءبولۋ قاجەت. «كووپەراتسيالار تۋرالى» ءتيىستى زاڭ قابىلداندى. ەندى جەر-جەرلەردە ۇلكەن ۇيىمداستىرۋ جانە ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارى كۇتىپ تۇر. ۇكىمەتكە اكىمدەرمەن بىرلەسىپ، ەلدى مەكەندەردە اۋىلشارۋاشىلىق ونىمدەرىن وتكىزۋ جانە قايتا وڭدەۋدى قامتاماسىز ەتەتىن كووپەراتيۆتەر ۇيىمداستىرۋ جونىندەگى شارالار قابىلداۋدى تاپسىرامىن»، دەگەن بولاتىن.
سونىمەن قاتار، مەملەكەتتىڭ قازىناسى بيىلعى جىلدىڭ قورىتىندىسىندا 830 ميلليارد تەڭگە قوسىمشا كىرىسكە تولىعۋى كۇتىلىپ وتىرعاندىعىن، مۇنىڭ ءوزى بيىلعى جىلى داعدارىسقا قارسى جوسپاردان شىعۋعا جانە ستراتەگيالىق دامۋ مىندەتتەرىن ورىنداۋ ءۇشىن قازىرگى پروبلەمالاردى شەشۋگە مۇمكىندىك بەرەتىندىگىن ايتا كەلە، وسىعان بايلانىستى نەگىزگى ءۇش مىندەتتى اتاپ كورسەتكەن بولاتىن. وسىعان وراي «اگروبيزنەس-2020» باعدارلاماسىنىڭ اياسىندا جىل سوڭىنا دەيىن اگروونەركاسىپتىك كەشەندى دامىتۋدىڭ مەملەكەتتىك باعدارلاماسىن ازىرلەۋدى ۇسىنعان ەدى. «الداعى بەس جىل ىشىندە كەمىندە 600 مىڭ گەكتار سۋارمالى جەردى اينالىمعا ەنگىزۋ كەرەك. اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى مەن اكىمدەر اۋىلشارۋاشىلىق جەرلەرىن ءتيىمدى پايدالانۋعا قاتاڭ باقىلاۋ جۇرگىزۋ ءتيىس. ول جەرلەردى اپاتتى جاعدايداعى سۋ قويمالارىن جوندەۋ جانە جاڭادان سالۋ ەسەبىنەن قاجەتتى سۋ كولەمىمەن قامتاماسىز ەتۋ كەرەك»، دەگەن بولاتىن. سونىمەن قاتار، اگروونەركاسىپ كەشەنىندەگى سۋبسيديالاۋ جۇيەسىن جەتىلدىرۋ، ءتيىمسىز سۋبسيديالاردى دوعارۋ جانە ونىمدىلىكتى ارتتىرۋعا نازار اۋدارۋ قاجەت ەكەندىگىن اتاپ كورسەتكەن ەدى.
ەلباسىنىڭ وسى تاپسىرمالارىنا بايلانىستى ەلىمىزدىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ اگروونەركاسىپتىك كەشەنىن دامىتۋدىڭ 2017-2021 جىلدارعا ارنالعان مەملەكەتتىك باعدارلاماسى تۇجىرىمداماسىنىڭ جوباسىن» ازىرلەدى. اتالعان جوبا قازىرگى كۇنى ەل كاسىپكەرلەرىنىڭ قاتىسۋىمەن كەڭىنەن تالقىلانۋدا. جوبانىڭ ەلىمىزدىڭ اۋىلدارىندا كووپەراتيۆتىك قوزعالىستى دامىتۋعا سەرپىن بەرەتىندىگى اتاپ كورسەتىلۋدە.
وسى اپتانىڭ سارسەنبىسى كۇنى وسىنداي ءبىر ءماندى كەزدەسۋ «اتامەكەن» ۇلتتىق كاسىپكەرلەر پالاتاسىندا بولىپ ءوتتى. بۇل باسقوسۋ ەل وڭىرلەرىن كەڭىنەن قامتىعان ونلاين رەجىمىندە جۇرگىزىلدى. ونىڭ جۇمىسىنا پرەمەر-ءمينيستردىڭ ورىنباسارى – اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى اسقار مىرزاحمەتوۆ قاتىستى. اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى قايرات ايتۋعانوۆ تۇجىرىمدامادا قامتىلعان ماسەلەلەردى كەڭىنەن اڭگىمەلەپ بەردى. وندا اگروونەركاسىپتىك كەشەننىڭ قانداي سالالارى مەملەكەتتىك قولداۋعا يە بولاتىندىعى، الداعى بەس جىلدا ەل اگرارشىلارى مەملەكەتتىك قولداۋدىڭ قانداي تۇرلەرىنە يە بولاتىندىعى، وسىعان دەيىن قولدانىستا بولىپ كەلگەن مەملەكەتتىك قولداۋدىڭ قانداي شارالارى كۇشىن جوياتىندىعى، سونىمەن قاتار، ىشكى رىنوكتى وتاندىق اۋىلشارۋاشىلىق ونىمدەرى جانە ازىق-تۇلىك تۇرلەرىمەن تولتىرۋ ماقساتىندا قانداي جوسپارلاردىڭ ازىرلەنىپ جاتقاندىعى ناقتى ايتىلدى.
سونىمەن، قايرات ايتۋعانوۆتىڭ ايتىپ وتكەنىندەگىدەي، جاڭا مەملەكەتتىك باعدارلامانى ازىرلەۋ قاجەتتىگى قازاقستاننىڭ ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداقتىڭ، دۇنيەجۇزىلىك ساۋدا ۇيىمنىڭ قۇرامىندا جاسايتىن ارەكەتتەرىنە، سونداي-اق، عالامدىق ەكونوميكادا بولىپ جاتقان وزگەرىستەر مەن ەلىمىزدەگى ىشكى ۇدەرىستەرگە بايلانىستى تۋىنداعان. تۇجىرىمدامادا اگروونەركاسىپتىك كەشەندى ودان ءارى دامىتۋدا قازاقستاننىڭ كۇشتى جانە ءالسىز جاقتارىنا تالداۋلار جاسالىنعان. سوعان سايكەس ولقىلىقتاردى تولتىرۋدىڭ ناقتى شارالارى كورسەتىلگەن.
ماسەلەن، ەلىمىزدىڭ مال شارۋاشىلىعىنداعى مال ونىمدەرىن وڭدەۋ مەن ساتۋ ىسىنە جۇرگىزىلگەن تالداۋلار ەلىمىزدىڭ ىشكى رىنوگىندا بالىق، قۇس ەتى، شۇجىق، ىرىمشىك، سۇتتەن الىناتىن ماي ونىمدەرى جونىندە يمپورتتىڭ باسىم ەكەنىن كورسەتىپ بەردى. بۇل باسىمدىق جالپىلاي العاندا 33 پايىزبەن 67 پايىز ارالىعىندا بولىپ وتىر. ال قوي، سيىر، شوشقا ەتى جونىنەن ەلىمىز ءوزىن ءوزى تولىق قامتاماسىز ەتىپ قانا قويماي، سونىمەن قاتار، ەكسپورتتى قازىرگىدەن الدەقايدا ارتتىرۋ مۇمكىندىكتەرىنە يە.
ەندى وسىمدىك شارۋاشىلىعىنىڭ ونىمدەرىنە كەلەتىن بولساق، ماكارون، وسىمدىك مايى، كوكونىس جانە جەمىس-جيدەك كونسەرۆىلەرى جونىندە يمپورت كولەمى مولىراق. سونىڭ ىشىندە قانت يمپورتىنىڭ كولەمى 97 پايىزعا دەيىن جەتىپ وتىر. ال استىق ونىمدەرى، ۇن جانە بىرقاتار ونىمدەر جونىنەن ەلىمىز ىشكى رىنوكتى تولىقتاي قامتاماسىز ەتىپ قانا قويماي، سونىمەن قاتار، ولاردى سىرتقى رىنوكتارعا شىعارۋدا الەمدىك دەڭگەيدە ءوز ورنى بار بەلسەندى ويىنشىلاردىڭ قاتارىنا قوسىلىپ وتىر.
تۇجىرىمدامادا اۋىلشارۋاشىلىق ونىمدەرىن ءوندىرۋ مەن وتكىزۋدىڭ جانە ولاردى وڭدەۋدىڭ نەگىزگى پروبلەمالارى ايقىندالعان. ولاردىڭ قاتارىندا بيدايدىڭ ارتىق ءوندىرىلۋى، قۇراماجەم، ارپا، قۇس ەتى ونىمدىلىگىنىڭ جەتكىلىكسىزدىگى، وڭدەلگەن ەت، ءسۇت، كوكونىس، جەمىس-جيدەك ونىمدەرى ۇلەسىنىڭ ازدىعى، سيىر، شوشقا، قوي ەتى ەكسپورتى دەڭگەيىنىڭ تومەندىگى سەكىلدى وتكىر تۇرعان ماسەلەلەر بار. وسى پروبلەمالاردىڭ ورىن الۋ سالدارىنان ەلىمىز سىرتقى ساۋدادا وتكەن جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا 1,3 ميلليارد دوللاردى الا الماعان.
وسى ولقىلىقتاردىڭ ورنىن تولتىرۋ ءۇشىن بىرقاتار شارالار قابىلدانىپ وتىر. وسىلاردىڭ نەگىزى رەتىندە باستى ماقساتتار ايقىندالعان. سونىڭ ىشىندە 6 ءتۇرلى مىندەتكە ەرەكشە كوڭىل بولىنبەك. ەگەر توقتالا كەتەتىن بولساق، ولار:
ءبىرىنشى – مال شارۋاشىلىعىنىڭ تيىمدىلىگىن 58 پايىزعا، وسىمدىك شارۋاشىلىق تيىمدىلىگىن 40 پايىزعا دەيىن ارتتىرۋ;
ەكىنشى – تاۋارلى وندىرىسكە 670 مىڭ ۇساق ءوندىرۋشىنى تارتۋ ءۇشىن اۋقىمدى اۋىلشارۋاشىلىق كووپەراتسيالارىن دامىتۋ جانە ونىمدەردى وتكىزۋ مەن وڭدەۋدىڭ قولدانۋعا ءتيىمدى جۇيەسىن قۇرۋ;
ءۇشىنشى – اۋىلشارۋاشىلىق تاۋار وندىرۋشىلەرىن بارىنشا كەڭىنەن قامتي وتىرىپ، جالپى سالا بويىنشا مەملەكەتتىك قولداۋدىڭ تيىمدىلىگىن جانە قولجەتىمدىلىگىن قامتاماسىز ەتۋ;
ءتورتىنشى – كوزدەلگەن ماقساتقا قول جەتكىزۋگە باعىتتالعان ەكسپورتتىق ساياساتتى ىسكە اسىرۋ جانە ورگانيكالىق ءونىمنىڭ قازاقستاندىق برەندىن العا جىلجىتۋ;
بەسىنشى – 600 مىڭ گەكتاردان استام سۋارمالى جەردى اينالىمعا قوسۋ;
التىنشى – اگروونەركاسىپ كەشەنىن مەملەكەتتىك رەتتەۋدى ودان ءارى جەتىلدىرۋ.
مىنە، وسىندا اتالعان مىندەتتەردى ويداعىداي جۇزەگە اسىرا الساق، مۇنىڭ ءوزى ەلىمىزدىڭ اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ دامۋىنا قوسىمشا سەرپىن بەرەتىندىگى انىق. سوعان ءبىر مىسال رەتىندە ايتا كەتەتىن بولساق، سوڭعى كەزدەردە جۇرگىزىلگەن زەرتتەۋلەر 1 گەكتار سۋارمالى جەردىڭ تيىمدىلىگى مەن بەرەتىن پايداسى 1 گەكتار ءتالىمى جەردەگىدەن 30 ەسەگە دەيىن ارتىپ تۇسەتىندىگىن كورسەتىپ وتىر. سوندا 600 مىڭ گەكتار سۋارمالى جەردى اينالىمعا قوسۋ دەگەنىمىز 18 ميلليون گەكتار ءتالىمى جەردى ىسكە قوسۋمەن بىردەي بولىپ شىقپاي ما؟ دەمەك، اتالعان مىندەتكە جارىم-جارتىلاي قول جەتكىزدىك دەگەننىڭ وزىندە مۇنىڭ ءوزى ەلىمىزدىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى كەشەنىنىڭ دامۋىنا الدەقايدا سەرپىن بەرەتىندىگى انىق.
ءبىز ەندى جالپى تۇجىرىمداماعا جان-جاقتى توقتالماي-اق، ونىڭ ىشىندە بۇگىنگى كۇنى بۇكىل اۋىل حالقىن تولعاندىرىپ وتىرعان اسا ءبىر وزەكتى ماسەلە – ولاردىڭ قولىنداعى ءونىمدى وتكىزۋ ماسەلەسىنە توقتالماقپىز. قازىرگى اۋىل حالقى دەگەنىمىز كىمدەر؟ ولار – كوبىنەسە وزدەرىنىڭ قولىنداعى ازىن-اۋلاق مالى مەن ەگىستىك جەرلەرىنە سۇيەنىپ ءومىر ءسۇرىپ جاتقان، ياعني تەك ءۇي شارۋاشىلىعىمەن عانا شۇعىلدانىپ وتىرعان ادامدار. قازىرگى اۋىل حالقىنىڭ كەم دەگەندە 70-80 پايىزىن وسىنداي ادامدار توبى قۇرايتىندىعى انىق. ايتا كەتۋ كەرەك، وسى ۋاقىتقا دەيىن ادامداردىڭ بۇل توپتارىنا جەرگىلىكتى بيلىك تاراپىنان جەتكىلىكتى كوڭىل بولىنبەي كەلدى. بۇل ادامداردىڭ تىرشىلىك كوزدەرىن دامىتۋ ءىسى وسى ۋاقىتقا دەيىن قابىلدانعان اۋىل شارۋاشىلىعى سالاسىنداعى باعدارلامالاردان تىسقارى قالىپ وتىردى. نەگە؟ سەبەبى، ءۇي شارۋاشىلىعى نەگىزىندە ۇيىمداسىپ تىرلىك قىلۋدىڭ وزىندىك قيىندىقتارى بار ەكەندىگى انىق. ماسەلەن، ولاردىڭ قولدارىنداعى مالداردى سەلەكتسيادان وتكىزۋدىڭ، اسىلداندىرۋدىڭ قيىندىقتارى جەتىپ ارتىلادى. سونىمەن قاتار، ءاربىر ۇيدەن ءونىم جيناپ ءجۇرۋ دە وڭاي ەمەس. ونىڭ ۇستىندە الەمدىك تاجىريبە بويىنشا كاسىپكەرلىك سۋبەكتىسى رەتىندە ۇيىمداسپاعان جەكە شارۋاشىلىقتىڭ بولاشاعىنان ءۇمىت كۇتۋ دە قيىن. مىنە، وسىنداي سەبەپتەرگە بايلانىستى وسى ۋاقىتقا دەيىن جەكە ءۇي شارۋاشىلىقتارىنىڭ قولدارىنداعى مالدار كوپتەگەن سۋبسيديا تۇرلەرىنەن قۇرالاقان قالىپ وتىردى. ولاردىڭ قولىنداعى ءونىمدى جيناۋ ماسەلەسىمەن دە ەشكىم شۇعىلدانبادى. ەندى ەلباسى تاپسىرماسى ارقىلى مەملەكەت ناق وسى ادامدار توبىنا كوڭىل بولەتىن بولادى. بۇدان بىلايعى كەزەڭدە ولار دا مەملەكەتتىك قولداۋعا يە بولا باستايدى. ءبىزدىڭ ويىمىزشا ناق وسى شەشىم ءبىزدىڭ قازاق حالقىنىڭ، جالپى، قازاقستانداعى اۋىل حالقىنىڭ وزىندىك ۇلتتىق ەرەكشەلىكتەرىنە ءمان بەرگەن، سول ەرەكشەلىكتەرگە سايكەس قولداۋ شارالارىن كورسەتۋدىڭ جولدارىن قاراستىرعان بىردەن-ءبىر ۇتىمدى شەشىم بولىپ وتىر. مۇنىڭ مەملەكەتكە، جالپى ەل ەكونوميكاسىنا بەرەتىن پايداسى دا از بولماس. ويتكەنى، قازىرگى زەرتتەۋلەر مالدىڭ 70-80 پايىزى وسى جەكە شارۋاشىلىقتاردىڭ قولىندا ەكەنىن، دەمەك، بۇل شارۋاشىلىقتاردىڭ قولىندا، ەگەر ۇيىمداستىرا بىلسە، مول ءونىم كوزى بار ەكەندىگىن كورسەتەدى.
سونىمەن، ەلىمىزدەگى ءۇي شارۋاشىلىقتارىن دامىتۋ ماقساتىندا مەملەكەت العاشقى كەزەكتە قانداي ماسەلەلەرگە ءمان بەرمەك؟ ونىڭ شەت جاعاسىن ءبىز جوعارىدا ايتىپ تا كەتتىك. 670 مىڭ ۇساق ءوندىرۋشىنىڭ تاۋارلى وندىرىسكە قاراي تارتىلاتىندىعىن ايتتىق. اركىم ءوز قولىنداعى ازىن-اۋلاق مالمەن وتىرعاندا ولاردى قالاي ۇيىمداسقان وندىرىسكە تارتۋعا بولادى؟ مۇنىڭ جولى بەلگىلى. الەمدىك تاجىريبەدەگى مۇنىڭ ەڭ ءتيىمدى ءتاسىلى وسىنداي جەكە شارۋاشىلىقتاردىڭ كووپەراتسياسىن قالىپتاستىرۋ جانە دامىتۋ بولىپ تابىلادى. مىنە، مەملەكەت وسىنداي كۇردەلى ماسەلەنى شەشۋگە باتىل كىرىسۋدى ءجون كورىپ وتىر. ءبىز ءسوز ەتىپ وتىرعان باعدارلامادا بۇل ماسەلەگە كەڭىنەن ءمان بەرىلگەن. ءتيىستى شارالار قامتىلعان. ەندى وسىلارعا كەلەيىك.
قازىرگى كۇنى مەملەكەت جەكە ءۇي شارۋاشىلىقتارىنىڭ كووپەراتسياسىن قالىپتاستىرۋ جانە دامىتۋ ماقساتىندا قاناتقاقتى جوبانى قولعا الدى. وسى جوبا بويىنشا كەم دەگەندە 20 ءۇي شارۋاشىلىعى باس قوسقان جەردە ولاردىڭ كووپەراتيۆى ۇيىمداستىرىلاتىن بولادى. بۇل كووپەراتيۆتەردەن ءبىرىنشى كەزەكتە ءسۇت ونىمدەرىن جيناۋدىڭ، سودان كەيىن ەت ونىمدەرىن جيناۋدىڭ ءتيىستى سحەمالارى ازىرلەنۋ ۇستىندە. وسىنى جۇزەگە اسىرۋ ماقساتىندا ءسۇت قابىلداۋ پۋنكتى اشىلىپ، ول ءتيىستى تەحنولوگيالىق قۇرالدارمەن جانە ءسۇتتى تاسىمالدايتىن كولىك تۇرىمەن قامتاماسىز ەتىلەدى. مۇندا ءسۇتتىڭ ساپاسىن جانە كولەمىن انىقتايتىن قۇرالدار بولادى. ءسۇت جينايتىن ادام بەلگىلەنەدى جانە كووپەراتيۆ باسشىسى سايلانادى. بۇل ۇدەرىستەردىڭ ءبارى اۋىل ادامدارىنىڭ قولداۋىمەن ەرىكتى تۇردە جۇرگىزىلەدى. ءبىزدىڭ ويىمىزشا، مۇنداي شارانى ۇيىمداستىرۋدى اۋىل ادامدارى، ياعني جەكە ءۇي شارۋاشىلىعىنىڭ يەلەرى قولداۋى ءتيىس. ويتكەنى، كووپەراتيۆتىڭ ولارعا بەرەتىن پايداسىنان باسقا زيانى جوق. ولاردىڭ قولىنداعى ونىمدەردى تۇراقتى تۇردە جيناپ الۋ جانە ولاردى وتكىزۋ ماسەلەسى شەشىلسە، مۇنىڭ ءوزى ءاربىر ءۇي شارۋاشىلىعى يەسىنىڭ تۇراقتى كىرىسىن ارتتىراتىندىعى انىق. ياعني ول ءوز ۇيىندە وتىرىپ-اق، تۇراقتى جۇمىس تاپقانداي مۇمكىندىككە يە بولادى.
مۇنىڭ سىرتىندا، مەملەكەت وسىنداي ۇيىمداسىپ تىرلىك قۇرىپ، كووپەراتيۆكە بىرىككەندەرگە سول كووپەراتيۆ ارقىلى ءتيىستى سۋبسيديالار بەرە باستايدى.
قازىرگى كۇنى مال شارۋاشىلىعىندا سۋبسيديانىڭ 33 ءتۇرى بار. وتكەن 2015 جىلى مەملەكەت وسى سۋبسيديالارعا 69 ميلليارد تەڭگە ءبولدى. ياعني، وسىنشاما كولەمدە تەگىن كومەك كورسەتىلدى.
ەندى جاڭا باعدارلاما اياسىندا وسى سۋبسيديالاردىڭ 34,5 ميلليارد تەڭگەنى قامتيتىن 6 ءتۇرى قايتا قاراستىرىلىپ وتىر. ويتكەنى، بۇل سۋبسيديالاردى بۇرىن تەك ءىرى شارۋاشىلىقتار الىپ كەلگەن بولاتىن. ماسەلەن، ەت باعىتىنداعى سۋبسيديالاردىڭ 60 پايىزىن 19 ءىرى مال بورداقىلاۋ الاڭى الىپ كەلدى. ءسۇت باعىتىندا دا وسىنداي جاعداي ورىن الدى. بۇل سۋبسيديانى الۋدىڭ ءبىر شارتى ونى الۋشىنىڭ قولىندا كەمىندە 400 باس سيىر بولۋ قاجەت ەدى. ەندى وسى تالاپ 100 باس سيىرعا دەيىن تومەندەتىلدى. ارينە، اۋىلداعى ءاربىر ءۇي شارۋاشىلىعىندا 100 باس سيىر بولا قويماۋى مۇمكىن. بىراق 20 ادام بىرىگىپ كووپەراتيۆ قۇراتىن بولسا، قولدارىنداعى مال سانىن وسىنشا باسقا ابدەن تولتىرا الادى. مىنە، ولار وسىلايشا مەملەكەتتىڭ سۋبسيدياسىنا، ياعني تەگىن قولداۋىنا يە بولماقشى.
سونىمەن قاتار، ەندى كووپەراتيۆكە بىرىككەن ءۇي شارۋاشىلىقتارى وسى ارقىلى ءوز قولدارىنداعى مالدى ءتيىستى ساپالى ازىقپەن قامتۋدا، ولاردى اسىلداندىرۋدا مەملەكەت قولداۋىنا يە بولادى.
جالپى، بۇدان بىلايعى كەزەڭدە بىرىگىپ تىرلىك قۇرامىز دەگەن اۋىلداعى جەكە ءۇي شارۋاشىلىقتارىنا باسقا دا كورسەتىلەتىن كومەك تۇرلەرى بار. مۇنداي كومەكتەر تەك ەت پەن ءسۇت باعىتىندا عانا ەمەس، سونىمەن قاتار، الداعى ۋاقىتتا وسىمدىك شارۋاشىلىعى سالاسىندا دا ۇيىمداستىرىلاتىن بولادى.
«اتامەكەن» ۇلتتىق كاسىپكەرلەر پالاتاسىندا وتكەن باسقوسۋدا وعان ونلاين رەجىمىندە قاتىسقان ەل وڭىرلەرىندەگى شارۋا قوجالىقتارىنىڭ يەلەرى بۇل ماسەلەگە بارىنشا قولداۋ ءبىلدىردى. سەبەبى، اتالعان ىسكە الداعى ۋاقىتتا تەك جەكە ءۇي شارۋاشىلىقتارى عانا ەمەس، سونىمەن قاتار، شاعىن شارۋا قوجالىقتارى دا بەلسەندى تۇردە تارتىلماق.
باسقوسۋ سوڭىندا اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى قايرات ايتۋعانوۆ پەن «اتامەكەن» ۇلتتىق كاسىپكەرلەر پالاتاسى باسقارما توراعاسىنىڭ ورىنباسارى نۇرجان التاەۆ جۋرناليستەرمەن جولىعىپ، شاعىن سۇحباتتار بەردى. قايرات ايتۋعانوۆ سۇحبات بارىسىندا اۋىلداعى ءۇي شارۋاشىلىقتارى كووپەراتيۆتەرىن قۇرۋ ءىسى قازىرگى كۇنى قاناتقاقتى جوبا رەتىندە قاراعاندى وبلىسىنىڭ نۇرا اۋدانىندا قولعا الىنعاندىعىن، سولاردىڭ تاجىريبەسى نەگىزىندە بۇل ءىستى كەڭىنەن ناسيحاتتاۋ قاراستىرىلىپ جاتقاندىعىن ايتىپ ءوتتى. نۇرجان التاەۆ جاڭا باعدارلامانىڭ ماڭىزىنا توقتالا كەلە، اگروونەركاسىپ كەشەنى سالاسىنداعى مۇنىڭ الدىنداعى باعدارلامالار سالالىق دەڭگەيدە بولسا، بۇل باعدارلامانىڭ مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس مەملەكەتتىك دەڭگەيگە دەيىن كوتەرىل گەندىگىن، وسىعان وراي ونى جۇزەگە اسىرۋعا تەك ەلىمىزدىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگى عانا ەمەس، سونىمەن قاتار، باسقا دا مينيسترلىكتەردىڭ، ەكونوميكالىق سالالىق قۇرىلىمداردىڭ قاتىساتىندىعىن اتاپ كورسەتتى.
سونىمەن، ءبىز «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ اگروونەركاسىپتىك كەشەنىن دامىتۋدىڭ 2017-2021 جىلدارعا ارنالعان مەملەكەتتىك باعدارلاماسىنىڭ تۇجىرىمدامالىق جوباسىن اۋىل حالقى ءۇشىن پايداسى مول جاڭا ءبىر تاريحي شەشىمدى جۇزەگە اسىرۋ قۇرالى رەتىندە قابىلدادىق. ىسكە ءسات دەيمىز ەندەشە.
سۇڭعات ءالىپباي
Abai.kz