«ادەبيەت» پورتالىنا شىققان سۇلتانحان اققۇلىنىڭ «اباي جولى» رومانى مۇحتار اۋەزوۆتىڭ يدەياسى ەمەس» دەگەن شاعىن سۇحباتىنا ءارى-ءسارى بولىپ وتىرمىن.
جارايدى، سۇلتانحاننىڭ ايتىپ وتىرعانى دۇرىس-اق دەيىك. بىراق بۇل «دۇرىستىڭ» جاڭالىعى قانداي؟ وندا تۇرعان نە بار؟
ءبىرىنشى. الەمدىك ادەبيەتتەگى، عىلىمداعى، مۋزىكاداعى يدەيا اتاۋلىنىڭ توقسان توعىز پايىزى اۆتورىنا تيەسىلى ەمەس. ارىدان، بەينەلەپ ايتقاندا، ءتورت كىتاپتىڭ، جالعىز المانىڭ نەمەسە بۇلبۇل قۇستىڭ ارقاسى.
بەرىدەن، دەرەكتەپ ايتقاندا، الەم كوركەمونەرىندەگى ەڭ سۇبەلى دەگەن دۇنيەلەردىڭ ءبارىنىڭ دە «يدەيالىق يەسى» بار.
مىسال ءۇشىن لەۆ تولستويدىڭ «سوعىس جانە بەيبىتشىلىك» رومانى يدەياسىنىڭ ارتىندا سوفيا اندرەەۆنانىڭ (تولستويدىڭ ايەلى) اكەسىنىڭ تۇرعانى ايتىلادى. رومان تۋرالى پىكىر ءبولىسىپ، جازىسقان حاتتارى دا بار.
گابريەل گارسيا ماركەستىڭ ء«جۇز جىلدىق جالعىزدىق» رومانى جازۋشىنىڭ ءوز اۋلەتىنىڭ تاريحى ىسپەتتەس. شەشەسىنىڭ يدەياسى، ونى ءوزى دە جازادى.
ۇلى كومپوزيتور فرەدەريك شوپەننىڭ شىعارمالارىنىڭ ءبىرازى جورج ساندتىڭ يدەياسىمەن، قاناتتاندىرۋىمەن تۋعان. مىڭ سان مىسال بار.
ەكىنشى. جاڭاعى شاعىن جازبادا «العاشقى «ابايتانۋشى» ءاليحان» دەگەن اڭگىمەنىڭ دە شەتى شىعادى. بولسىن، لايىقتى. بىراق، الدەقاشان ايتىلىپ، مويىندالىپ جۇرگەن جايتتاردى قايتارا داۋعا سالۋدىڭ نە قاجەتى بار؟ داۋ قۋساق العاشقى «ابايتانۋشى» كاكىتاي مەن مۇرسەيىت بىكەۇلىنىڭ ءبىرى بولىپ شىقپاي ما؟!.
وسىندايدى دوعارۋ كەرەك. قازاق ادەبيەتى الىپ، گرانيت تاستاردان، مىزعىماستاي بوپ قالانعان عيمارات، پيراميدا تەكتەس. ونىڭ و جەر، بۇ جەرىنە شي جۇگىرتىپ، كىرپىشىن قوپسىتقانىڭمەن، ودان ابايدىڭ دا، مۇحتاردىڭ دا، ءاليحاننىڭ دا ەشتەڭەسى كەتپەيدى. عاسىرلار، جىلدار بويى قالىپتاستقان، قاعازعا تۇسكەن، قاتتالعان، قازاق ادەبيەتىنىڭ اۆانگاردىنا، گەنەتيكالىق كودىنا اينالعان تۇلعالارعا، دۇنيەلەرگە ءشاي ءىشىپ وتىرىپ سوقتىعا كەتۋدىڭ قاجەتى جوق.
مەنىڭشە، سۇلتانحان ءبىر اڭگىمە ۇستىندە سۋبەكتيۆتى پىكىرىن ايتا سالعان بولار. ايتپەسە، ول ارعى-بەرگى الاش ارىسىن قاعىستىرىپ-سوعىستىراتىن ازامات ەمەس قوي. ودان سەنساتسيا ىزدەپ، جالاۋلاتۋدىڭ ءجونى جوق ەدى.
