26-باپقا كەز-كەلگەن قازاق قارسى
كونستيتۋتسياداعى مەنشىك قۇقىعى جايلى 26-باپقا ۇكىمەت ۇسىنعان وزگەرتۋلەر جوباسىنا كەز-كەلگەن قازاق ازاماتى قارسى. قازاق تۋعان جەرىن ءوز اكەسىندەي، شەشەسىندەي كورگەن. قازاق ءۇشىن جەر ەشقاشان ساتىلمايتىن كيەلى ۇعىم. قازاق پوەزياسىندا جەر – تۋعان جەر ەجەلدەن بەرى كەلە جاتقان ەڭ ءبىر اياۋلى، ارداقتى تاقىرىپ. سوعان مىسال رەتىندە مىنا ءبىر ولەڭىمدى وقىرمان نازارىنا ۇسىنۋدى ءجون سانادىم.
ەرەنقابىرعا
شاقىراسىڭ جۇرەكتى،
قاي تۇستا ەدى سورابىڭ.
يىسكەپ كوكجيەكتى،
ەزۋ تارتىپ قويامىن.
ابىرجىعان وي قاعىپ،
شەرتەم دەيدى نە سىرىن؟
ءجۇر اشا الماي سول عارىپ،
جۇرەگىمنىڭ ەسىگىن.
ۇلى تاۋىم ءدام تارتىپ،
كەتىپ بارام بويىڭا.
جاڭىلعاندى اڭعارتىپ،
ءتۇسىر مەنىڭ ويىما.
ءوزىم قوناق بولعان سوڭ،
يمەنەرمىن از ءىشىپ.
شەشەمدەي بول سوندا سەن،
«تويىپ جە، - دەپ، - تاۋىسىپ!»
ازان ايتىپ تۇرسا شال،
مەن بۇيىعىپ ەرىنسەم.
سارىدە ويات، مالعا سال،
اكەمدەي بول مەنىڭ سەن!
ماي ايىندا مايلىق بوپ،
ماۋجىرايىن كوكەكتە.
سارى كۇندە قالعىپ كەپ،
جىعىلايىن توسەككە.
ادام اتشا تىستەيدى،
قاپى سوقسا بارماعىن.
الاي-دۇلەي تۇستەردى،
كورسەتىپ ءجۇر ارمانىم.
تۇسىنان جەل كەۋدەنىڭ،
كەۋلەگەنى سول شىعار:
كەي توبەگە بەلبەۋىن
ۇمىتادى قويشىلار.
مەن دە ۇمىتىپ كەتەيىن،
ولەڭىمدى توبەگە.
قاسىنا كەل ەكەۋىڭ:
جەل سوق، جاڭبىر سەبەلە!
ءومىر جازعان ارناۋىن،
بوياۋىم دەپ ءجۇرىپپىن.
سول بوياۋعا بارماعىن،
مالىپ العان جىگىتپىن!
سىندىر، سىنسىن ءمۇيىزىم،
ءمۇيىزسىز دە كىم ەدىم؟!
سال ازاپقا كۇندىزىم،
سال ازاپقا تۇنەگىم!
ساعان قيدىم ەركىمدى،
ەي، كوك داۋىل، جالىندىم.
كەتىر مەنىڭ كەيپىمدى،
بۇزبا سيقىن تاۋىمنىڭ!
ەي، جەبىر قۇرت، جالىندىم،
اق تا ەمەس، كوك تە ەمەس،
تاسىن تەسپە تاۋىمنىڭ،
مەنى ءمۇجى، مەنى تەس.
جالشىماي جالعىز تامشىنى،
مەنىڭ-اق ءجون عوي ىشكەنىم،
اشتىق، زورىق سار سۋى
بۋىنىما ءتۇس مەنىڭ.
سۋسىن بەرمەي سۇراعان،
جەتىمدەي ەتىپ قاعىندى.
قاعىر جىلدار قۋاراڭ،
شولدەتپە مەنىڭ تاۋىمدى!
ەلىرەم اتىڭ اتالسا-اق،
ايقايلايمىن: ەي، ءومىر!
جاۋ شاپقانداي جاستىق شاق،
وتقا كۇيدى نەگە ءبىر؟!
اۋەزىن توگىپ ءانىڭنىڭ،
كۇيىڭدى شەرتىپ تاعى دا،
ەي، جاس تاعدىر، جالىندىم،
ورالشى مەنىڭ تاۋىما!
ەسىركەمە مەنى ارتىق،
مەن دە كورەم كۇنىمدى.
كەيدە الامىن قۇلاتىپ،
كەيدە تۋىم تىگۋلى!
جابىسىپ
شوقى، ۇشپادان،
جىل سايىن ءبورتىپ ءشوپ وسسە.
ۇلى تاۋدان ۇستاعان،
مەنىڭ قولىم ەمەس پە!
سەرىك قىپشاقباي
Abai.kz