كەشەلى-بەرى لەنتادان تۇسپەگەن، كىنالى تاراپتىڭ كەشىرىم سۇراۋدىڭ ورنىنا ادەتتەگىنشە مۇرنىن شۇيىرە قاراۋىنىڭ سالدارىنان ۋشىعا باستاعان، «ەير استانا» اۋە كومپانياسىنا تيەسىلى ۇشاقتاعى جاعدايعا وراي، زاڭگەر رەتىندە ءوزىمنىڭ ناقتى پىكىرىم مەن ۇستانىمىمدى بىلدىرگىم كەلەدى. سەبەبى، بۇل تاقىرىپ مەن ءۇشىن ەتەنە جاقىن، قوعامدىق نەگىزدە بۇرىننان اينالىسىپ كەلە جاتقان شارۋالارىمنىڭ ءبىرى.

ءبىرىنشى ايتقىم كەلگەنى وعىز دوعان اعامىزدىكى ناعىز ازاماتتىق, نەگىزى قازاقتار، ياعني ءسىز بەن ءبىز جاساۋ كەرەك، بىراق جاساي الماي جۇرگەن ءىستى اتقارىپ، ۇلگى كورسەتىپ وتىر.

ەكىنشى ايتايىن دەگەنىم، وعىز دوعان اعامىزدىڭ تالابى 100% زاڭدى ءارى نەگىزدى. ەگەر تالابى مۇقالماي، ماسەلەنى سوتقا دەيىن جەتكىزەر بولسا بۇل ىستەن ناتيجە شىعارىنا مەن كەپىلمىن. وعان مىنا جاعدايلار نەگىز بولا الادى;

كەز-كەلگەن سالادا،ولاردىڭ قىزمەتىن رەتتەپ وتىراتىن ءوزىنىڭ سالالىق، ياعني ءپروفيلدى زاڭدارى بولادى. اۋە سالاسىنا قاتىستى زاڭ، ول – «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ اۋە كەڭىستىگىن پايدالانۋ جانە اۆياتسيا قىزمەتى تۋرالى»
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 2010 جىلعى 15 شىلدەدەگى № 339-IV زاڭى بولىپ تابىلادى.

اتالعان زاڭنىڭ 56 بابى، 6 بولىگىندە بىلاي دەپ كورسەتىلگەن (سوزبە-ءسوز) «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىق اۋە كەمەسىنىڭ كابينا ەكيپاجىنىڭ مۇشەلەرى جولاۋشىلارعا قىزمەت كورسەتۋدە قازاق ءتىلىن ەركىن مەڭگەرۋگە مىندەتتى».

بۇل زاڭ تالابى تاپسىرلەپ، ءتۇسىندىرىپ جاتۋدى قاجەت ەتپەيدى دەپ ويلايمىن؟
ودان بولەك، وعىز دوعان اعامىز «ەير استانا» كومپانياسىنىڭ قىزمەتىن تۇتىنۋشى، ال كومپانيا قىزمەت كورسەتۋشى رەتىندە، ەكەۋارا قارىم-قاتىناسى «تۇتىنۋشىلاردىڭ قۇقىعىن قورعاۋ تۋرالى» قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ 2010 جىلعى 4 مامىرداعى № 274-IV زاڭىنىڭ 24, 25, 26 باپتارىندا قىزمەت كورسەتۋشىنىڭ تۇتىنۋشىعا اقپاراتتاردى قازاق جانە ورىس تىلىندە جەتكىزۋ مىندەتى تايعا تاڭبا باسقانداي انىق كورسەتىلگەن!

مەن ءتىل تۋرالى زاڭعا نەمەسە كونستيتۋتسياعا سىلتەمە جاساماي-اق قويايىن، جوعارىداعى ەكى زاڭمەن اق، «ەير استانانىڭ» ماسەلەسىن ماي شاممەن قاراۋعا بولادى، تەك... وعىز دوعان اعامىز «قازاقتاردىڭ وزدەرىن كەرەك ەمەس ءتىل، ماعان نەگە كەرەك؟» - دەپ، ورتا جولدان قايىرىلماسا!

ءسوز سوڭىندا ايتارىم، «ەير استاناعا» ءتىل ماسەلەسى تۋراسىندا وسىعان دەيىن ءوز باسىم ءبىراز ماسەلە كوتەرىپپىن، ازىرگە ءىسساپاردا جۇرگەندىكتەن، تابىلعانى مىنا قاعازدار بولىپ تۇر.

جانە ايتقىم كەلگەنى، «ەير استانا» ءتىل ماسەلەسىندە مەن سوتقا تارتا قويماعان مەكەمەلەردىڭ ءبىرى ەدى، ەگەر پيتەر فوستەر مىرزا جاعدايدى ءوز باقىلاۋىنا الماي، وسىلاي بەتىمەن جىبەرە بەرسە، امالسىز بۇل ماسەلەمەن وزىمە اينالىسۋعا تۋرا كەلەدى...

ال، جالپى ايتارىم، قازاق ءتىلىنىڭ ماسەلەسى بيلىكتىڭ ەمەس، سول ءتىلدىڭ تۇتىنۋشىسى رەتىندە ءسىز بەن ءبىزدىڭ عانا قولىمىزدا. بيلىك ءوز تاراپىنان زاڭدار شىعاردى، سول زاڭداردى جۇمىس جاساتاتىن كىم؟ ارينە ءبىز! ەگەر ءبىز، ءوز قۇقىعىمىزدى تالاپ ەتۋدەن قورىقساق، ءبىر بەت ارىز جازۋعا ەرىنسەك، مەملەكەتتىك ورگاندار قايتىپ ىسكە ارالاسپاق؟ ءسىزدىڭ قۇقىعىڭىزدىڭ بۇزىلىپ جاتقانىن ولار پال اشىپ بىلمەك پە؟

ۇزىن ءسوزدىڭ قىسقاسى، اۋەدە جۇرسەڭىز دە، جەردە جۇرسەڭىز دە ءوز انا تىلىڭىزدە، مەملەكەتتىك تىلدە قىزمەت كورسەتىلۋىن تالاپ ەتىڭىز، ەگەر ول تالابىڭىز ورىندالماسا، ءتيىستى مەملەكەتتىك ورگانعا نەمەسە سوتقا ارىز، تالاپ قويۋدى جاپپاي قولعا الايىق. باق-ىن شۋلاتقاننان كورى، بۇل ادەقايدا ءتيىمدى دە پايدالى ءىس. انا ءتىلىمىزدىڭ ابىرويىن اسقاقتاتۋعا سوزبەن ەمەس، ىسپەن ۇلەس قوسايىق!

ابزال قۇسپان 

Abai.kz