تاياۋدا الماتى قالاسىنىڭ ناۋرىزباي اۋدانىندا №36 قالالىق ەمحانانىڭ تۇساۋى كەسىلدى. ەڭ قىزىعى، ەمحانا مەملەكەت تاراپىنان ەمەس، بەلگىلى كاسىپكەردىڭ ءوز قارجىسىنا تۇرعىزىلىپ، سوسىن قاراپايىم جۇرتشىلىقتىڭ قولدانىسىنا بەرىلدى. بۇل ءىسىن ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» ماقالاسىنداعى «تۋعان جەر» باعدارلاماسى اياسىندا ارنايى جۇزەگە اسىرعان كاسىپكەر – تاۆابير حايرۋللاۇلى.

اشىلعان كۇننەن باستاپ مەكەمە قالاداعى ەڭ مىقتى ەمحانالاردىڭ قاتارىنا ەنىپ ۇلگەردى. سەبەبى، ول ەۋروپالىق ستاندارتقا سايكەس زاماناۋي قۇرالدارمەن جابدىقتالعان جانە جوعارى دارەجەلى ماماندار قىزمەت ەتەدى. كارديولوگ، پەدياتر، اللەرگولوگ، ماممولوگ، ۋرولوگ، تەراپەۆت دەپ تىزبەكتەپ كەتە بەرەتىن قاجەت مامانداردىڭ ءبارى بار.

جاڭا ەمحانانىڭ تاعى ءبىر ەرەكشەلىگى – ءارتۇرلى الەۋمەتتىك توپتاردىڭ مۇددەسىنىڭ ەسكەرىلگەنى. مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جاندارعا ارنايى سىرعىما باسپالداق، جەدەلساتى مەن سانيتارلىق توراپتار سالىنعان. ولار ەمحانانىڭ ءتورت قاباتىندا دا بار.

ادەتتە، ەمحاناعا كەلگەن ەمدەلۋشىلەردىڭ ءبىراز ۋاقىتى تىركەلىپ، كەزەك الۋعا، دارىگەردىڭ قابىلداۋىنا جازىلۋعا كەتىپ قالادى. مۇندا ونىڭ ءبارى ەلەكتروندى تۇردە. كۇندىز-ءتۇنى قىزمەت ەتەتىن call-تسەنتر، سونداي-اق ناۋقاسقا جەدەل كومەك كورسەتۋگە ارنالعان بريگادا جۇمىس ىستەيدى. وزدەرى ءجۇرىپ-تۇرا المايتىن ەمدەلۋشىلەردى وڭالتۋ ءۇشىن اشىلعان ارنايى كابينەت تە بار.

قانداي دا ءبىر دەرتى باستالىپ كەلە جاتقان كەزىندە انىقتاۋ ونىڭ تەز ءارى قۇلان-تازا ايىعىپ كەتۋىنە اسەر ەتەدى. وسى تۇستا تۇتاس اعزانى ۋدز-دياگنوستيكادان وتكىزۋ ءالى دە بولسا تەكسەرۋدىڭ ەڭ ءتيىمدى ءتاسىلى بولىپ وتىر. العاشقى دارىگەرلىك كومەك كورسەتىپ قانا قوي­ماي، ەمحانا سونىمەن قاتار ناۋرىزباي اۋدانىنداعى سكرينينگتىك ورتالىققا اينالدى. تىك ىشەك پەن اسقازاندا ەندى عانا پايدا بولىپ كەلە جاتقان قاتەرلى ىسىكتى زەرتتەۋ دە وسى ورتالىقتا جۇرگىزىلەدى. كەۋدە مەن ءىش رەنتگەن دياگنوستيكاسى ءوز الدىنا بولەك اشىلعان.

ەمحانانى تۇرعىزعان «زاۆود ەلەكتروكابەل» جشس ديرەك­تورلار كەڭەسىنىڭ توراعاسى تاۆابير چيكاەۆ بۇعان دەيىن دە تالاي قايىرىمدى ءىس جاساعان. اتاپ ايتقاندا، ءوزى تۋعان الماتى وبلىسىنداعى تولە بي اۋىلىنان ۇلكەن مەشىت پەن مىڭداعان ادامدى جۇمىسپەن قامتىعان زاۋىت سالدىرعان. سونداي-اق Issyk بالالار مەن جاسوسپىرىمدەر فۋتبول كلۋبىنىڭ جاس سپورتشىلارىنا تۇراقتى تۇردە قولداۋ جۇرگىزىپ كەلەدى. ءبىز ول كىسىمەن جۇزدەسىپ، تىلدەسۋدى ءجون كوردىك. ۇلتى بولەك بولسا دا، اعامىز ءوزىنىڭ وسى ەلدە تۋىپ-وسكەنىن ماقتان ەتەتىن جانە تۋعان جەرى مەن وتانداستارىنا بەيجاي قارامايتىن بولىپ شىقتى.

– تاۆابير حايرۋللاۇلى، ەمحانا سالۋىڭىزعا نە تۇرتكى بولدى؟

– كومپانيامىزدىڭ الماتىدا قۇرىلىس جۇمىستارىمەن اينالىسىپ كەلە جاتقانىنا ون شاقتى جىلدىڭ ءجۇزى بولدى. نەگىزىنەن، تۇرعىن ۇيلەر مەن قوسالقى ستانسالار سالامىز. ەلىمىز بويىنشا ەڭ ءبىرىنشى بولىپ سيپ، كابەلدى اۋە جەلىلەرىن شىعاردىق. قالا اكىمى باۋىرجان بايبەك كاسىپكەرلەردىڭ باسىن قوسىپ، «تۋعان جەر» باعدارلاماسى اياسىندا كەيبىر الەۋمەتتىك ماڭىزى بار نىسانداردى سالۋعا دەمەۋشى بولۋدى ۇسىنعاندا ونى ءبىراۋىزدان قولدادىق. ءسويتىپ، ءوزىم ناۋرىزباي اۋدانىنا ەڭ قاجەت بولىپ تۇرعان ەمحانا سالۋدى ۇيعاردىم. اۋدان حالقىنىڭ سانى كۇننەن-كۇنگە ءوسىپ كەلە جاتقاندىقتان، ءبىر مەديتسينالىق ورتالىق قاجەت ەدى. سوزىمىزدە تۇرىپ، ءبىر اۋىسىمدا 500 ادامعا قىزمەت ەتۋگە لايىقتال­ان ەمحانا تۇرعىزدىق. ەڭ الدىمەن، مۇنى سۇيىكتى قالامىزدىڭ تۇرعىندارى ءۇشىن ىستەدىك. ياعني، مەديتسينالىق كومەك قولجەتىمدى بولسىن، اۋدان تۇرعىندارى ەمدەلۋ ءۇشىن الىسقا سابىلماسىن دەدىك. قۇرىلىس قىستا ءجۇردى، بىراق ساپالى ءارى ادەمى بولۋى ءۇشىن بارىمىزدى سالدىق. ارينە، اللا ەشكىمگە دەرت بەرمەسىن، بىراق ءومىر بولعان سوڭ، اۋىرمايتىن پەندە جوق. سول كەزدە ناۋقاسقا بار جاعداي جاسالعان جاڭا، قولجەتىمدى، زاماناۋي ەمحانا مىنە، دايىن.

– ەمحانا قاشان قالانىڭ قاراماعىنا بەرىلەدى؟

– ەندىگى بەرىلىپ قويعان. ءبىز قازىر ءىس جۇزىندە دە، زاڭ جۇزىندە دە ەمحاناعا ەش قاتىسىمىز جوق. الايدا قۇرىلىس جۇمىسىنا بايلانىستى دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنىڭ وكىلدەرى كەلگەندە ەشقايسىسىنان جالتارعانىمىز جوق. سەبەبى، ونىڭ تولىققاندى جۇمىس ىستەپ كەتۋى – ەكى جاققا دا ورتاق ماسەلە. مەديتسينالىق جابدىقتار جەتكىزۋ، جالپى قۇرىلىس بارىسىندا كەم-كەتىكتەر بولىپ جاتسا، بارىنشا ولقىلىقتىڭ ورنىن تولتىرۋعا تىرىسامىز.

قازاقستاندا تۋىپ-ءوستىم. بۇدان باسقا وتانىم جوق. سوندىقتان ءوز ەلىمنىڭ تۇرعىندارى، وتانداستارىما ارناپ ەمحانا تۇرعىزۋ – مەن ءۇشىن پارىز بەن ماقتانىش. وسى سەبەپتى، ناۋرىزباي اۋدانىنداعى 500 ادامدىق ەمحانانى ءبىز سالدىق دەپ ۇيالماي ايتا الامىن. مەنىڭ وعان تىكەلەي قاتىسىم بار. باسقارما باسشىسى ءۋاليحان احمەت­لى ەكەۋمىز بىرنەشە رەت ەمحانانى كوردىك. ونداعى ماقسات – ەمدەلۋشىلەر مەن قىزمەتكەرلەرگە جاقسى جاعداي جاساۋ. ماعان ول كىسىنىڭ ءار نارسەگە بايىپپەن قاراپ، ءوزىن قاراپايىم ۇستايتىنى ۇنادى.

– وسىعان دەيىن قالاداعى مەشىتتەردىڭ ءبىرىن، سپورتزالىن، فۋتبول الاڭىن سالدىردىڭىز جانە ەشقايسىسىن مىندەت قىلمادىڭىز. مۇنىڭ ءبارىن پارىزىم دەپ بىلەسىز بە؟

– ەلباسىمىز نۇرسۇلتان نازارباەۆ ءوزىنىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» ماقالاسىندا «كاسىپكەرلەر مەن شەنەۋنىكتەردىڭ وتانىن ىسپەن دەمەيتىن كەزى كەلدى» دەگەن بولاتىن. مەنىڭشە، بۇل – قالىپتى پاتريوتتىق تىلەك. ءوز ەلىمنىڭ پاتريوتى رەتىندە مۇنى دۇرىس سانايمىن. وسىنداي ەلى ءۇشىن كوپ نارسە ىستەگەن ەلباسىنىڭ بارىنا ريزامىن. شىنىندا ءبىز سياقتى قالا، ەل بيزنەسمەندەرى تاۋەلسىز قازاقستانعا العىس ءبىلدىرۋ ءۇشىن ءبىر نارسە ىستەۋىمىز كەرەك. بۇل – پارىزىمىز. وسى رەتتە «رۋحاني جاڭعىرۋ» قازاقستاندىقتاردىڭ ساناسىن سەرگىتىپ، ەل بولاشاعىنىڭ دامۋىنا تۇرتكى بولاتىنىنا سەنىمدىمىن.

قايىرىمدى ءىس-ارەكەتتەردى ەڭ الدىمەن، اللا رازىلىعى ءۇشىن، سوسىن تۋعان جەر مەن وندا ءوسىپ كەلە جاتقان جاس ۇرپاق ءۇشىن ىستەۋ كەرەك. حالقىمىز قاشانعى ەم ىزدەپ شەكارا اسادى؟ جاقسى دارىگەرلەر، ءبىلىمدارلار مەن ءوز ءىسىنىڭ ماماندارى بىزدە دە بار. دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسى جاقسى دامىپ كەلە جاتىر. جاڭا مەديتسينالىق مەكەمەلەر سالىنىپ، ەرەكشە وپەراتسيالار وزىمىزدە دە جاسالىپ جاتىر.

كامشات ەسجانوۆا، ەمدەلۋشى:

– جاڭا ەمحانا بىزگە ۇنادى. مۇندا تىركەلە سالا دارىگەردىڭ قابىلداۋىنا جازىلدىم. وسىعان دەيىن اقجار اۋىلىنداعى ەمحانادا تىركەلگەنمىن. ول جاققا بارۋ، اسىرەسە، ساراپتاما تاپسىرۋ كەزىندە وتە قيىن بولدى. ەرتە تۇرۋ كەرەك، ونىڭ ۇستىنە، قالانىڭ سول بولىگىندە كەپتەلىس وتە كۇشتى. جارتى كۇنىم كەتەتىن. قازىر راقات، ەمحانا ءۇيدىڭ قاسىندا، وتە ىڭعايلى، اسىرەسە، قارتتار مەن بالالارعا. بىزگە وسى ەمحانانى سالىپ بەرىپ، قايىرلى ءىس جاساعان مەتسەناتقا شىن جۇرەكتەن العىس ايتقىم كەلەدى.

مەرۋەرت كارىباەۆا، ەمدەلۋشى:

– ءبىز وتباسىمىزبەن مۇندا تىركەلىپ قويدىق. ەمحانا عيماراتىنىڭ اۋماعى ۇلكەن، زاماناۋي قۇرىلعىلاردىڭ كوپتىگى قۋانتادى. ونى پايدالاناتىن ماماندار دا جەتكىلىكتى. قالا اكىمىنە، وسى ەمحانانى سالدىرعان كاسىپكەر اعامىزعا، ونى جۇزەگە اسىرعان ءاربىر ازاماتقا راقمەت ايتامىز. قالتاسى قالىڭ ازاماتتاردىڭ حالىقتى ويلاي باستاعانى قۋانتادى. ءبىز وسىعان دەيىن ونداي ادامداردىڭ مەشىت، سپورت الاڭدارىن سالدىرعانىن ەستىسەك تە، ەمحانا تۇرعىزعانىن ءبىرىنشى رەت ۇشىراتىپ تۇرمىز. بۇل – جاقسىلىقتىڭ نىشانى.

بەرىك امانحان

Abai.kz