وسى كۇنى «بالتىرى سىزداپ، باسى اۋىرمايتىن» پەندە كەمدە-كەم. سوندايدا اۋەلى اللاعا سىيىنىپ، دەنساۋلىق ساقشىلارىنا سەنىم ارتىپ الدىنا بارادى. بىراق، بۇگىنگى احۋالعا كوز جىبەرسەك، دەنساۋلىق سالاسىنىڭ ءوزى جاردەمگە ءزارۋ ەكەنىنە كوز جەتەدى.
دەنساۋلىق سالاسى نىساندارىنا تەكسەرىس جۇرگىزگەن اۋداندىق سانيتارلىق-ەپيدەميولوگيالىق قاداعالاۋ باسقارماسى وسىنداي قورىتىندى جاساپ وتىر.
بىرىنشىدەن، نىساندارداعى سۋدىڭ تاپشىلىعى سونداي كۇنى-ءتۇنى شۇمەك باعۋمەن ۋاقىت وتكىزۋگە ماجبۇرلىك بار. ماسەلەن، ماقات اۋدانىنداعى (اتىراۋ وبلىسى) ورتالىق اۋرۋحانانى سۋمەن ءۇزىلىسسىز جابدىقتاۋ ءۇشىن قوسىمشا رەزەرۆۋار مەن سورعى قوندىرۋ شاراسى الىنباي وتىرعانى بىلاي تۇرسىن، جۇقپالى ءبولىمنىڭ جەرتولەسى كارىز سۋىنان كىلكىپ تۇرعانىن سەس اشىق مالىمدەدى. ال، بالالار بولىمشەسىندە كارىز سۋ جۇيەسى تىپتەن جاسامايدى. ەڭ سوراقىسى، بوسانعاننان كەيىنگى ايەل مەن بالانى ادىپتەۋ ءۇشىن قاجەتتى سۋ ايەلدەر بوساناتىن بولىمدە تاعى جۇرمەيدى. سول سەكىلدى، جالپى ءبولىمنىڭ ەگۋ، اجەتحانا مەن جۋىناتىن بولمەسىندە كارىز سۋ جۇيەسى جۇمىس ىستەمەيدى ءارى جوندەۋ جۇمىستارىن قاجەتسىنەدى. سالا قىزمەتكەرلەرىنىڭ قانداي قيىندىققا دا كونىپ كەلە جاتقانىن وسىدان-اق باعامداۋعا بولاتىنداي.
بۇل از دەسەڭىز، ورتالىق اۋرۋحانانىڭ كىر جۋاتىن ورنى اپاتتىق جاعدايداعى ەسكى عيماراتتا ورنالاسقان. سۋسىز جەردە تازالىقتىڭ ساقتالماسى، ال، تازالىق بولماعان جەردە دەنساۋلىقتىڭ وڭايلىقپەن وڭالماسى بەسەنەدەن بەلگىلى جايت.

وسى كۇنى «بالتىرى سىزداپ، باسى اۋىرمايتىن» پەندە كەمدە-كەم. سوندايدا اۋەلى اللاعا سىيىنىپ، دەنساۋلىق ساقشىلارىنا سەنىم ارتىپ الدىنا بارادى. بىراق، بۇگىنگى احۋالعا كوز جىبەرسەك، دەنساۋلىق سالاسىنىڭ ءوزى جاردەمگە ءزارۋ ەكەنىنە كوز جەتەدى.
دەنساۋلىق سالاسى نىساندارىنا تەكسەرىس جۇرگىزگەن اۋداندىق سانيتارلىق-ەپيدەميولوگيالىق قاداعالاۋ باسقارماسى وسىنداي قورىتىندى جاساپ وتىر.
بىرىنشىدەن، نىساندارداعى سۋدىڭ تاپشىلىعى سونداي كۇنى-ءتۇنى شۇمەك باعۋمەن ۋاقىت وتكىزۋگە ماجبۇرلىك بار. ماسەلەن، ماقات اۋدانىنداعى (اتىراۋ وبلىسى) ورتالىق اۋرۋحانانى سۋمەن ءۇزىلىسسىز جابدىقتاۋ ءۇشىن قوسىمشا رەزەرۆۋار مەن سورعى قوندىرۋ شاراسى الىنباي وتىرعانى بىلاي تۇرسىن، جۇقپالى ءبولىمنىڭ جەرتولەسى كارىز سۋىنان كىلكىپ تۇرعانىن سەس اشىق مالىمدەدى. ال، بالالار بولىمشەسىندە كارىز سۋ جۇيەسى تىپتەن جاسامايدى. ەڭ سوراقىسى، بوسانعاننان كەيىنگى ايەل مەن بالانى ادىپتەۋ ءۇشىن قاجەتتى سۋ ايەلدەر بوساناتىن بولىمدە تاعى جۇرمەيدى. سول سەكىلدى، جالپى ءبولىمنىڭ ەگۋ، اجەتحانا مەن جۋىناتىن بولمەسىندە كارىز سۋ جۇيەسى جۇمىس ىستەمەيدى ءارى جوندەۋ جۇمىستارىن قاجەتسىنەدى. سالا قىزمەتكەرلەرىنىڭ قانداي قيىندىققا دا كونىپ كەلە جاتقانىن وسىدان-اق باعامداۋعا بولاتىنداي.
بۇل از دەسەڭىز، ورتالىق اۋرۋحانانىڭ كىر جۋاتىن ورنى اپاتتىق جاعدايداعى ەسكى عيماراتتا ورنالاسقان. سۋسىز جەردە تازالىقتىڭ ساقتالماسى، ال، تازالىق بولماعان جەردە دەنساۋلىقتىڭ وڭايلىقپەن وڭالماسى بەسەنەدەن بەلگىلى جايت.
ەمحانادا بۇعان دەيىن دە جازعانىمىزداي، رەنتگەن اپپاراتۋراسى ءالى كۇنگە ىسكە قوسىلماي تۇرعانى، سول سەبەپتى قول-اياعى سىنعان جانداردى جانىن كوزىنە كورسەتىپ ويدىم جولمەن دوسسورعا اپارۋعا تۋرا كەلەدى.
سول ايتقان دوسسوردىڭ وزىندە وكىنىشكە وراي جاعدايدىڭ وڭىپ تۇرماعانى جانە بەلگىلى. ايتالىق، مۇنداعى اۋداندىق اۋرۋحانانىڭ قايعىسى ماقاتتاعىمەن بىردەي. وعان قوسا اۋرۋلارعا ارنالعان كيىمدەر، توسەك ورىن، اياق كيىم مەن مەديتسينالىق حالاتتار جەتىسپەيدى. بارىنىڭ ءوزىن ءىلدالدالاپ پايدالانعان كۇننىڭ وزىندە زالالسىزداندىرۋعا مۇمكىندىك جوق. بار قوندىرعى قوندىرىلماي، قاڭتارىلعانىنا دا ءۇش جىلدىڭ ءجۇزى بوپتى.
سانيتارلىق-تەحنيكالىق جاعدايى قاناعاتتاندىرعىسىز جانە ءبىر مەكەمە-دوسور اۋداندىق وكپە اۋرۋلار اۋرۋحاناسى جوندەۋ جۇمىستارىن قاجەت ەتەدى. بىراق، وعان ەندى قاراجاتتىڭ جۇمسالمايتىنىن اشىق ايتقان ءجون. ويتكەنى، جاڭادان سالىنعان عيماراتقا «بۇگىن-ەرتەڭ كوشەدىمەن» كۇندەر وتۋدە. وتكەن جىلدىڭ جەلتوقسانىندا تاپسىرىلۋى كەرەك اۋرۋحانا ءالى كۇنگە پايدالانۋعا بەرىلمەي وتىر.
جازا جازا جاۋىر بولعان مۇردەحانا ماسەلەسى دە شەشىمىن تاپپاي كەلەدى. سونىڭ سالدارىنان پاتولوگو-انوتوميالىق جانە سوتتىڭ ساراپتاۋ شارالارى جۇرگىزىلمەي، ءولىمنىڭ سەبەپتەرى انىقتالماۋدا.
ادامداردىڭ الەۋمەتتىك تۇرمىسقا بايلانىستى قاجەتتىلىگى ارتقان سايىن كورسەتىلەتىن بارلىق قىزمەتتەردىڭ جوعارى ساپادا بولۋىن تالاپ ەتەدى. «بايتال تۇگەل باس قايعى» بوپ جۇرگەن دەنساۋلىق ساقشىلارى جاعداي جاسالماعاندىقتان مۇنداي تالاپتان شىعىپ وتىر دەي المايمىز. وعان جوعارىدا كەلتىرىلگەن مىسالدار دالەل.
كوزگە كورىنبەيتىن قالتارىستاعى كۇرمەۋلى ماسەلەلەردى شەشۋگە، حالىقتىڭ ساپالى مەديتسينالىق كومەك الۋىنا جاعداي جاساۋعا بيلىكتىڭ ءبىراز تەر توگۋىنە تۋرا كەلەدى. قارجىنى قاي ارناعا قۇيۋ كەرەكتىگى دە كورىنىپ تۇر. قانشا جەردەن داعدارىس دەسەك تە، دەنساۋلىق سالاسىنا ءبىر تيىندى دا اياماۋ قاجەت. ونىڭ ۇستىنە ءتۇرلى قاتەرلى اۋرۋلاردان الدىنا جان سالمايتىندىعىمىز جاسىرىن ەمەس.
سوندىقتان، سىن ايتىلدى ەكەن دەپ «توندى تەرىس اينالدىرىپ كيۋدى» قويىپ، ورتاق مىندەت ءۇشىن وتقا دا كۇيىپ، سۋعا دا تۇسە بىلەتىندىگىمىزدى ىسپەن دالەلدەگەن ءجون. ايتپەسە، «اۋىرعىڭ كەلسە، اۋرۋحاناعا بار» دەپ جۇرگەن حالىق اششى مىسقالىن ءازىر قويا الماس...

ماقات كەنتى،
اتىراۋ وبلىسى.