– تاۋەلسىزدىك العان جىلدارى قوعامدىق سانا، ءتارتىپ وزگەرىپ، كەيبىر قۇندىلىقتار جويىلدى. بۇرىن قۇنسىز دەپ كەلگەن دۇنيەلەرىمىز قۇندى دۇنيەگە اينالدى. ءدال وسى تۇستا رەسەي ەلى زامانمەن ۇندەس تەلەسەريالداردى ومىرگە اكەلىپ، قازاقستان سياقتى ەلدەرگە ءونىمىن ساۋدالاپ ۇلگەردى. ال ءبىز تاراپىنان وسىنداي وتپەلى كەزەڭدە ەشقانداي فيلم جارىققا شىعارىلمادى. نەگە؟
– «وتپەلى كەزەڭدە ءومىر ءسۇر» دەيتىن قىتاي حالقىنىڭ قارعىسى بار ەكەن. ودان كەيىن ءبىزدىڭ قازاقتىڭ «كوش كەرى كەتسە، اقساق تۇيە كوش باستايدى» دەيتىن ماقالى بار. كەشەگى قۇنسىز نارسەلەر قۇندى بولىپ، قۇندى نارسە ۋاقىتتىڭ سۇرانىسىنا قاراي كەرى كەتكەن كەزدە شىنىندا دا قازاقستان سياقتى جاس ەلدىڭ ءوز قولى ءوز اۋزىنا ازەر جەتىپ، مىقتى بولىپ كەتۋىنە مۇددەلى ەمەستەر وزدەرىنىڭ كۇل- قوقىسىن بىزگە اكەلىپ ءۇيىپ-توكتى.

– تاۋەلسىزدىك العان جىلدارى قوعامدىق سانا، ءتارتىپ وزگەرىپ، كەيبىر قۇندىلىقتار جويىلدى. بۇرىن قۇنسىز دەپ كەلگەن دۇنيەلەرىمىز قۇندى دۇنيەگە اينالدى. ءدال وسى تۇستا رەسەي ەلى زامانمەن ۇندەس تەلەسەريالداردى ومىرگە اكەلىپ، قازاقستان سياقتى ەلدەرگە ءونىمىن ساۋدالاپ ۇلگەردى. ال ءبىز تاراپىنان وسىنداي وتپەلى كەزەڭدە ەشقانداي فيلم جارىققا شىعارىلمادى. نەگە؟
– «وتپەلى كەزەڭدە ءومىر ءسۇر» دەيتىن قىتاي حالقىنىڭ قارعىسى بار ەكەن. ودان كەيىن ءبىزدىڭ قازاقتىڭ «كوش كەرى كەتسە، اقساق تۇيە كوش باستايدى» دەيتىن ماقالى بار. كەشەگى قۇنسىز نارسەلەر قۇندى بولىپ، قۇندى نارسە ۋاقىتتىڭ سۇرانىسىنا قاراي كەرى كەتكەن كەزدە شىنىندا دا قازاقستان سياقتى جاس ەلدىڭ ءوز قولى ءوز اۋزىنا ازەر جەتىپ، مىقتى بولىپ كەتۋىنە مۇددەلى ەمەستەر وزدەرىنىڭ كۇل- قوقىسىن بىزگە اكەلىپ ءۇيىپ-توكتى.
وسىنداي قانىپەزەر تۋىندىلار جايلاعان ومىردە رۋحاني ازعىنداۋ باستالدى. تاۋەلسىزدىكتىڭ الاشقى جىلدارى بارىنە رۇقسات بەرىلگەنى سونداي قاراقشىلىق، جەمقورلىق، ءالى جەتكەنى ءالسىزدىڭ قولىنداعىسىن تارتىپ جەيتىن قاسقىرتىرلىك باستالىپ كەتتى. ارينە، بۇل فورماتسيالار اۋىسۋ كەزىندە بولاتىن زاڭدى قۇبىلىس. ونىڭ زاردابى ونەرگە قاتتى ءتيدى. ال، رەسەيدىڭ تاپ بىزدەي ەشتەڭەسى بۇلىنە قويعان جوق. تۇتاس ءبىر يمپەريا – تەك ءبىر بولىگىنەن عانا ايرىلدى. ولار داعدارىستى تۋرا ءبىز سەكىلدى باستان وتكىزگەن جوق. وتپەلى كەزەڭ، سانادا فورماتسيالىق وزگەرىستەر بولدى. بىراق ءبىز سياقتى ءىسسىز قالمادى. كرەمل سول قالپىندا قالدى. «كگب» – «فسب»-عا، «مينيستەرستۆو پرومىشلەننوستي سسسر» – «مينيستەرستۆو پرومىشلەننوستي رف» بولدى. ولاردا قالىپتاسقان مەملەكەتتىلىكتىڭ نەگىزگى ىرگەتاسى بار. سونىڭ نەگىزىندە ادام ساناسىنا اسەرى مول ونەردىڭ ماڭىزدىلىعىن ءتۇسىنىپ، قوعام ساناسىن بيلەپ، ونى بەلگىلى ءبىر باعىتقا بۇرۋ ءۇشىن مەملەكەت سول كەزدە-اق، ءوز يدەولوگياسىن كينو ارقىلى جۇرگىزە باستاعان ەدى. دىتتەگەن ماقساتىنا جەتتى. قازىر رەسەي ءفيلمى رەسەيدىڭ كينولارى ارقىلى ۇلتتىق ورىس ءپاتريوتيزمىن تۋىنداتۋدا. ءبىر عانا قاۋىپتى جەرى بۇل باعىتتا جۇرە بەرسە رەسەيدەگى ۇلتشىلدىق ءورشىپ كەتۋى مۇمكىن.
– قازىرگى تاڭداعى قازاق كينوسى تۋرالى كوزقاراسىڭىز قانداي؟
– قازاق كينوسى بۇرىننان دا كەرەمەت بولىپ جارقىلداپ جاتقانى شامالى. «قىز جىبەك»، «اتاماننىڭ اقىرى» سياقتى بىرەن-ساران كينولارىمىز بولماسا. كەڭەس ۋاقىتىندا ورىستىڭ تۇسىرگەن فيلمىنەن قازاق كينوسىن پالەندەي كەرەمەت دەپ ايتا المايتىن ەدىك. «قىرعىزفيلم»، «وزبەكفيلمىنەن» دە ارتىق بولعان جەرىمىز شامالى. دەسەك تە، كەزىندە «تاقيالى پەرىشتە»، ء«ترانسسىبىر ەكسپرەسسى»، جوعارىدا اتالعان «قىز جىبەك»، «اتاماننىڭ اقىرى» سياقتى جاقسى كينولارىمىز بولدى. وكىنىشتىسى ول دۇنيەلەر ءوزىنىڭ زاڭدى جالعاسىن، ءداستۇرلى نەگىزىن تابا المادى. تاۋەلسىزدىك العان جىلدارى شىققان كينو، قاي جاعىنان الىپ قاراساڭىز دا كينو دەۋگە كەلمەيدى. ول – جالپى قازاق ۇلتىنا، قازاق مەنتاليتەتىنە، قازاق ۇلتىنىڭ رۋحاني قالىپتاسۋىنا ەشقانداي پايداسى جوق دۇنيەلەر. تەك قانا ادام ساناسىن ۋلاۋداعى ادامنىڭ وزىنە-ءوزى سەنبەۋىن، قوعامنىڭ ازعىنداۋىن ارمەن قاراي قوزدىرا تۇسەتىن دارەجەدە جاسالعان كينولار بولدى. سول سەبەپتى، العاشقى كەزەڭدەردە جاقسى كينو شىقتى دەپ ايتا المايمىن. كوپتەگەن كينولاردىڭ مۋزىكاسىنىڭ كومپوزيتورلارىنا «سواۆتور» بولدىم، كينو ءتۇسىرۋ بارىسىنا تىكەلەي ارالاسقان كەزدەرىم دە بولدى. دەرەكتى فيلمدەردىڭ اراسىندا جاقسى دۇنيەلەر جوق ەمەس. ال كوركەم فيلمدەردىڭ ىشىندە ىسكە تاتيتىن جاقسى كينو شىقپادى دەپ ايتۋىما تولىق نەگىز بار.
– «اعايىندىلار» ءفيلمىنىڭ ءتۇسىرىلۋى ءسىزدىڭ تىكەلەي ىقپالىڭىزبەن بولىپتى. ونداعى ماقساتىڭىز نە، فيلم ارقىلى نە ايتقىڭىز كەلدى؟
– كينونىڭ يدەياسى كوكەيىمدە كوپتەن ءجۇردى. بۇل «قازاقتىڭ قولىنان كينو ءتۇسىرۋ كەلمەيدى» دەگەن ميعا ءسىڭىستى ويعا، مامىلە جاساعان جالعان پىكىردى بۇزۋ ماقساتىندا جاسالعان دۇنيە. شىنىن ايتقاندا، «قازاقستان» ۇلتتىق تەلەارناسىنا داۋرەن ءابدىحاميتوۆ باسشى بولىپ كەلگەن ۋاقىتتا اتالمىش كينو جايىنداعى پىكىرىمدى ءبىلدىردىم. ول جىگىت بىردەن قۋانا قۇپتادى. ءفيلمدى تۇسىرەتىن ادام ىزدەگەنىمىزدە، قوعامدا بولىپ جاتقان وزگەرىستى، قوعامنىڭ تامىرىن ءدوپ باسا الاتىن رەجيسسەر رەتىندە «رەكەتير» ءفيلمىنىڭ رەجيسسەرى اقان ساتاەۆقا توقتالدىق.
«رەكەتير» ءفيلمى شىنىندا ومىرگە وتە جاقىن. سول كەزدەگى جاعدايدى تاماشا سۋرەتتەپ كورسەتە ءبىلدى. وندا ازعىنداۋ، جەكسۇرىندىق تىپتەن كورىنىس بەرمەگەن. اقان وسى قىرلارىمەن كينەموتوگرافيا تىلىندە جارقىن يدەيانى ادەمىلەپ كورسەتە الاتىندىعىن بايقاتتى. وعان كەزدەسىپ ويىمىزدى جەتكىزگەندە ول دا قۋانا كەلىستى.
جالپى يدەيا شارتتى نارسەلەر. مىسالى: ءداستۇرلى قازاق ەرتەگىسىندەگى «باياعىدا ءبىر باي بولىپتى. ونىڭ ءۇش ۇلى بار ەكەن. ءبىرىنشىسى بىلاي ەدى، ەكىنشىسى ولاي ەدى، كەنجەسى شاڭىراققا يە» دەگەن سياقتى. مەن تۋرا سول باعىتتى ۇستاندىم. تۇڭعىشى شىڭعىس ايەلجاندىلاۋ، جەكە باسىنىڭ مۇددەسىنە بەيىم، مانساپ قۋعان جىگىت بولدى. ەكىنشى بالا قۋانىش تەنتەكتەۋ. ال، باقىت قازاق ەرتەگىلەرىندەگىدەي وتباسى، وشاق قاسىنا قاراعان، اتاقونىستى امان ساقتاپ، شاڭىراققا يە بولىپ قالاتىن كەنجە بالا. بۇل يدەيانىڭ ءبارى ارنايى تۇردە ءداستۇرلى كانوندىق نەگىزدە. ال كينونىڭ سيۋجەتتىك قاربالاسىنىڭ 75 پايىزىنان استامىن جاساپ، ستسەناريستكە ناقتى نۇسقاۋلار بەرىپ وتىرعان داۋرەن ءابدىحاميتوۆ. ونىڭ دايىنداعان ستسەناريلەرى كوپ، سولاردىڭ ىشىندە «اعايىندىلار» ءفيلمى داۋرەننىڭ تىرناقالدى تۋىندىسى. جالپى بۇل فيلمدە داۋرەننىڭ مەنەدجەر عانا ەمەس، ستسەناريست رەتىندە ۇلكەن قولتاڭباسى بار. دەگەنمەن، ول قارپايىمدىلىق تانىتىپ، كىشىپەيىلدىلىكپەن اتى-ءجونىن فيلمگە جازعىزباعانىنا مەن قارسى بولدىم.
بىراق ءفيلمنىڭ نەگىزگى ستسەناريىنىڭ، قاربالاس سيۋجەتتىك باعىتىنىڭ 75-80 پايىزى وسى ازاماتتىڭ ەڭبەگى.
– جالپى قازاقتا «اسقانعا – توسقان» دەيتىن ءسوز بار. وسى ۇعىم كينودا قانشالىقتى كورىنىس بەرگەن؟
– دۇرىس ايتاسىز. بۇل كينودا ءبىز ءومىر زاڭدىلىقتارىن نەگىزگە الدىق. كينونىڭ ءوزى كىشكەنتاي عانا ءومىر. «بۇكىل ونەر اتاۋلىنىڭ ىشىندەگى ەڭ ماڭىزدىسى – كينو» دەپ لەنين بەكەر ايتپاعان. ويتكەنى كەز-كەلگەن ماسەلەنى كينو ارقىلى سۋرەتتەۋگە بولادى. اقان دا، داۋرەن دە بەس نامازى تۇگەل يماندى جىگىتتەر. سوندىقتان قازاقتىڭ دۇنيەتانىمدىق نەگىزدەرى كوبىنەسە مۇسىلمانشىلىق ۇدەرىستەرگە سايكەس كەلەدى. ونىڭ ارجاعىندا باپكەرلەردىڭ سوزىمەن ايتقاندا جۇرەكتەرگە شۋاق، سانالارعا ساۋلە قۇيۋ بار.
ء«ومىر اقشاعا تىرەلىپ قالعان جوق»، «سەن اسىپ-تاسپا، بۇگىن بارسىڭ، ەرتەڭ جوق بولۋىڭ وپ-وڭاي. بۇگىن بايسىڭ، ەرتەڭ كەدەي بولۋىڭ دا عاجاپ ەمەس. بۇگىن ازاتتىقتا ءجۇرسىڭ، ەرتەڭ تۇرمەگە وتىرىپ قالۋىڭ مۇمكىن»، «ادامنىڭ باسى – اللانىڭ دوبى» دەيتىن بار ەمەس پە، وسىنى كينودا كورسەتۋگە تىرىستىق. تەك قازاقي كەيىپتە عانا كورسەتىپ قويماي، وسى ۇعىمدى بۇگىنگى زاماناۋي شىندىققا سايكەستەندىرىپ كورسەتۋدى ماقسات ەتتىك.
– فيلمدەگى اعايىندىلار اراسىنداعى كەلىسپەۋشىلىك، كيكىلجىڭ ارقىلى نەنى كورسەتۋگە تىرىستىڭىزدار؟
– فيلمگە قاراپ وتىرساڭىز ونداعى بولىپ جاتقان وقيعالار 1994-95 جىلدارداعى قازاقستان قوعامى. 90-جىلدارداعى ءاربىر قازاقستاندىقتىڭ باسىنا تۇسكەن قيىنشىلىقتى ءبىز كينەموتوگرافيا تىلىمەن كورسەتۋگە تىرىستىق. بايقاساڭىز سول قوعامدا «قالاي بولماسىن بايۋدى» كوزدەگەن ۇراننىڭ كەسىرى اعايىنداردىڭ اراسىنا دا، دوستاردىڭ اراسىنا دا كيكىلجىڭ سالدى. كەلىسپەۋشىلىكتىڭ نەگىزگى سەبەپتەرىنىڭ ءبىرى شىڭعىستىڭ ايەلىنىڭ سوزىنەن اسا الماۋى. ايەلى اعاسى ارقىلى ءامىرىن جۇرگىزەدى. ايەلىنىڭ كوڭىلىنەن شىقپاسا قايناعاسىنا جاقپايدى. وعان جاقپاعان سوڭ اقشاسىز قالادى. اقىرى تۋعان باۋىرىنا راحىمسىزدىق تانىتادى. اينالىپ كەلگەندە بۇل ارادا قازاقي تاربيەسى كەيىن جاماندىققا جىبەرمەيدى. جەمە-جەمگە كەلگەندە، ول تۋعان باۋىرى ءۇشىن قولىندا بارىن شاشىپ جىبەرۋىنىڭ ارجاعىندا قانىنا تارتقان گەنەتيكالىق تۋىستىقتىڭ ويانعانىن كورەمىز. جالپى العاندا ۇشەۋى دە جاعىمسىز كەيىپكەر ەمەس. ۇشەۋىندە دە جاقسى قاسيەتتەر بار. بىراق اناعۇرلىم ەتالونعا كەنجەسى باقىت لايىقتى. قازاق كەنجە بالاسىن شاڭىراق يەسى دەيدى عوي، سوعان كوبىرەك ماحابباتىمىزدى توكتىك.
– فيلم بارىسى ارالاس، قويىرتپاق تىلدە تۇسىرىلگەن ەكەن، ونىڭ سونشا قاجەتتىلىگى بولدى ما؟
– قايتەسىز ەندى، بۇل بۇگىنگى زاماننىڭ شىندىعى. شىنايى فيلم-شىنايى ءومىردى كورسەتتى. نەگىزگى ويىم اۋىلداعى ورىس كورشىنى قازاقشا سويلەيتىن ەتىپ كورسەتۋ ەدى. بىراق وعان مۇمكىندىك بولمادى. كاستينگكە قاتىسقانىممەن، كينو ءتۇسىرۋ كەزىندە تىكەلەي ارالاسۋعا ۋاقىت تاپپادىم.
– «اعايىندىلار» ءفيلمىنىڭ سوڭى تۇسىنىكسىزدەۋ، اياقتالماي قالعان ىسپەتتى كورىنىس بەرەدى. ارى قاراي جالعاسىن ءتۇسىرۋ قاجەت سياقتى..
– ونى ەندى داۋرەننەن سوڭ تىزگىن ۇستاعان ازاماتتارعا ايتارسىز. راسىندا جالعاسى بولۋ كەرەك. بىزگە سالسا، وسى ءفيلمدى ەندى جيىرما سەريا قىلىپ سوزا بەرۋگە بولار ەدى. بىراق داعدارىسقا بايلانىستى بوگەلىپ قالدىق. جومارت قولىمىزدى جوقشىلىق بايلاپ وتىر. نەگىزگى ستسەناريست، ۇيىمداستىرۋشى داۋرەن ءابدىحاميتوۆتىڭ مۇمكىندىگى شەكتەلىپ تاستالدى عوي. بەلگىلى رەجيسسەر ەركىن راقىشەۆتىڭ «التىن ادام» دەيتىن ءفيلمىنىڭ ستسەناريىن دايىنداپ ەدىك…
كينوداعى باستى ماقسات – جارقىن بولاشاق، ءۇمىت. كەيىنگى كەزدەگى كينولاردى قاراپ وتىرساڭىز ۇمىتسىزدىك، ازعىنداعان قازاق اۋىلى، زيناقورلىق، ماسكۇنەمدىك، ساتقىندىق، ۇياتسىزدىق كورىنىس بەرەدى. زىميان، جەكسۇرىن ويدان تۋعان فيلمدەردىڭ كوبەيىپ كەتكەندىگىنەن بۇل «وي تۇبىندە جاتقان ءسوز، شەر تولقىتسا شىعادى. سۋ تۇبىندە جاتقان تاس، جەل تولقىتسا شىعادى» دەگەن سياقتى ويدىڭ تۇبىندە جاتقان شەر ەدى. بۇكىل ۇلتتى ماسقارالاپ، مازاق ەتكەن، ۇلتتى قورلاعان «قاروي»، «كەلىن»، «تيۋلپان»، «قىز جىلاعان» سەكىلدى فيلمدەرگە ءبىزدىڭ تاراپىمىزدان «جوق! ءبىز قازاق ونداي ۇلت ەمەسپىز. مۇنشالىقتى ازعىن قالىپقا تۇسكەن جوقپىز» دەپ كورسەتكەن قارسىلىق ەدى «اعايىندىلار» ءفيلمى.
– قازىر ەلىمىزدىڭ كينوتەاترلارىندا وتاندىق فيلمدەر تەك كۇندىزگى ۋاقىتتا عانا، حالىقتىڭ ءبارى جۇمىستا جۇرگەندە كورسەتىلىپ، كەشكى ۋاقىتتا كينوعا بارا قالساڭىز شەتەلدىڭ پرايم-تايم كينولارىن توقتاتپاي بەرىپ جاتادى. وسىعان شەك بار ما؟
– ءومىردىڭ ءوزى وسىعان اكەلىپ وتىر. ەگەر كينوتەاتر يەلەرىنىڭ بويىندا پاتريوتيزم، وتانعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك بولماسا وندا ولاردى زاڭ ارقىلى ماجبۇرلەۋ كەرەك شىعار. ءبىر جاعىنان ءوز ۇلتىن تەك جاعىمسىز جاعىنان كورسەتەتىن فيلمدەرگە كىمنىڭ بارعىسى كەلەدى. مەنىڭ جاقسى-جاقسى كينولاردى ومىرگە اكەلگىم كەلەدى. ءىرى كاسىپكەر ەمەسپىن، «قازاقفيلم»-ءنىڭ بيلىك باسىندا وتىرعان جوقپىن، سوندىقتان دا كينو تۇسىرۋگە قاتىسا المايمىن.
– وتاندىق كينويندۋستريا قالىپتاسقان العاشقى جىلداردا تۇڭعىش رەت قازاقستاندىق «پەرەكرەستوك» تەلەسەريالى شىققانى ءمالىم. وسى ءفيلمدى قازىر كەيبىر الەۋمەتتانۋشىلار «قازاق رۋحانياتىنا زياندى» دەگەن پىكىر ايتىپ ءجۇر. ءسىزدىڭ كوزقاراسىڭىز قانداي؟
– مۋزىكادا ەڭ باستى دۇنيە – اۋەن. ول بولماسا ءسىز مىڭ جەردەن كومپوزيتسياسىن قاتىرىپ جاساساڭىز دا تىڭدالمايدى. موتسارتتىڭ «40-ءشى سيمفونياسى» نەلىكتەن الەمگە كەڭ تاراپ كەتتى. ويتكەنى ونىڭ اۋەنى ادامنىڭ جانىن باۋراپ، جان-جۇرەگىنە ءسىڭىپ كەتكەندە كەرەمەت لاززاتقا بولەيدى. سول سياقتى كينودا ەڭ باستى نارسە سيۋجەتتىڭ قۇراستىرىلۋى، تارتىمدىلىعى. مىڭ جەردەن ماقتاسا دا «پەرەكرەستوكتا» بۇنىڭ بىردە-بىرەۋى جوق. «ەرتەڭ نە بولار ەكەن؟» دەپ قىزىقپاعان سوڭ نە كورەسىڭ. كورەي ەلىنىڭ «دجۋمونگ» اتتى كينوسىن تاماشالاعاندا ەرتەڭ نە بولار ەكەن، انا جەرى قالاي بولار ەكەن، ايەل تۇتقىندا قالىپ قويدى، ەندى نە ىستەر ەكەن دەپ كورۋگە اسىعاسىڭ. «اعايىندىلار» دا سولاي بولدى. تانىستارىم ۇيگە قوڭىراۋ شالىپ، «ەرتەڭ نە بولايىن دەپ جاتىر، ايتا سالشى ەندى» دەپ سۇراپ جاتتى. وسى سياقتى قىزىعۋشىلىق كينوداعى باستى شارت.
قازىر كينونى قازاقستاندىقتار ءۇشىن ەمەس، ەۋروپانىڭ، امەريكانىڭ، جاپونيانىڭ كينو فەستيۆالدەرى ءۇشىن تۇسىرەتىن بولىپ كەتتى. شەتەلگە بارىپ جۇلدە الىپ كەلگەسىن، ءبىزدى بۇكىل ەۋروپا مويىندادى، نەگە قازاقستان مويىندامايدى، دەپ جاھانعا جار سالىپ جاتقانى. مويىندامايدى. ويتكەنى، ءبىزدىڭ حالىقتىڭ نامىسى بار. كينونى ايتەۋىر كينو جاساۋ ءۇشىن نەمەسە كينو ءتۇسىردى دەپ ايتۋ ءۇشىن شىعارمايدى. يدەيالىق ماقسات، يدەولوگيالىق تاربيە ءۇشىن شىعارادى. كوەننىڭ قازاقتى ماسقارالاعان «بورات» ءفيلمى 18 ميلليون دوللار كىرىس كىرگىزسە، ءبىزدىڭ «كوشپەندىلەر» 90 000 دوللار كىرىس تاۋىپتى دەيدى. مۇمكىن مەن قاتەلەسەرمىن، ىشتەن شىققان سۇر جىلان عوي، «جەتىمدەر» ءفيلمى «كوشپەندىلەرگە» قاراعاندا قوعامعا الدەقايدا كۇشتى اسەر ەتكەن سياقتى. ايتاتىن ويى، ناقتى ماقساتى، يدەياسى بار ادام عانا كينو ءتۇسىرۋى شارت. كينو – ونەر. الايدا قازىرگى زاماندا ول ساياسيلانعان. ويتكەنى قوعامنىڭ ساناسىنا اسەر ەتەتىن كەز-كەلگەن ونەردىڭ استارىندا ساياسات جاتىر. ەڭ الدىمەن قوعام رۋحاني ءوزىن قامتاماسىز ەتۋى قاجەت. ء«وزى جارىماعاننىڭ سارقىتىن ىشپە» دەگەن اتالى ءسوز بار قازاقتا. سوندىقتان ەڭ الدىمەن حالقىمىزعا رۋحاني ازىق بەرەيىك.

بەيبىتگۇل يساەۆا، استانا
«انا ءتىلى» گازەتى 5 ماۋسىم 2009 جىل