الماتى اكىمى باۋىرجان بايبەك جۇمىس ساپارى كەزىندە قالانىڭ جارىق كوزدەرىنىڭ جۇيەسىن جاڭارتۋ جانە مەگاپوليستىڭ ماڭىزدى تاريحي نىساندارىن جارىقپەن ارحيتەكتۋرالىق نۇرلاندىرۋ جۇمىستارىن تەكسەردى.

بيىلعى جىلى قايتا جاڭارعان اباي، ابىلاي حان جانە نازارباەۆ داڭعىلدارىندا ديودتى جارىق كوزدەرى بار 700-تەن استام جارىق باعانالارى اۋىستىرىلدى، بۇل شامدار ەنەرگيانىڭ جۇمسالۋىن 30%-عا قىسقارتادى جانە ۇزاق مەرزىمدى.

الىنعان ەسكى باعانالار بۇرىن ەشقانداي جارىق كوزدەرى بولماعان الاتاۋ اۋدانىنىڭ 15 كوشەسىنە ورناتىلادى. قازىردىڭ وزىندە 195 باعانا اقساي جانە وتەمىس كوشەلەرىنە جەتكىزىلدى.

جالپى جىل اياعىنا دەيىن الماتىدا 24 مىڭنان استام جارىق كوزدەرى نەمەسە ولاردىڭ 31,5%-ى ەنەرگيا جيناقتاۋشى جانە جارىق ديودتى شامدارعا اۋىستىرىلادى. تاعى دا 266 كم جارىق كوزىن مودەرنيزاتسيالاۋدىڭ جوبالىق-سمەتالىق قۇجاتتارى جاسالۋدا.

بۇلاردان وزگە، قايتا جاڭارعان 1400 اۋلالارعا جاڭا جارىق كوزدەرى ورناتىلعان.

تاريحي ماڭىزى بار نىسانداردى كەشكە قاراي جارىقپەن ارحيتەكتۋرالىق نۇرلاندىرۋ جۇمىسى ودان ءارى جالعاسۋدا. تاياۋدا عانا «قازاقستان» قوناق ءۇيى مەن ورتالىق دەمالىس جانە مادەنيەت ساياباعىنىڭ كىرە بەرىسى ەرەكشە نۇرعا بولەندى.

الماتىدا عيماراتتاردى، نىسانداردى، لاندشافتاردى بىرىڭعاي ارحيتەكتۋرالىق ستيلدە نۇرلاندىرۋ اياسىندا سوڭعى ەكى جىلدا 130 وبەكت كەشكە قاراي ەرەكشە كەلبەتكە يە بولدى.

ولاردىڭ اراسىندا رەسپۋبليكا سارايى، تاۋەلسىزدىك مونۋمەنتى، كوكتوبە تەلەمۇناراسى، اباي اتىنداعى ماتوب، اۋەزوۆ جانە لەرمونتوۆ اتىنداعى تەاترلار، قاستەەۆ اتىنداعى جانە ىقىلاس اتىنداعى مۋزەيلەر، ورتالىق مەشىت، سۆياتو-ۆوزنەسەنسكي كافەدرالدى سوبورى بار. بارلىق جوبالار بيۋدجەتتەن تىس قارجىلار ەسەبىنەن جۇزەگە اسۋدا.

ايتا كەتەرلىگى، مەملەكەت باسشىسى جولداۋىنىڭ ماڭىزدى باعىتىنىڭ ءبىرى ۋربانيزاتسيا ماسەلەسىن شەشۋ مەن قالالاردى ودان ءارى دامىتۋ بولىپ تابىلادى.

ايتا كەتەرلىگى، قالا كەڭىستىگىن جاقسارتۋ اياسىندا مەگاپوليستىڭ تارحي ورتالىعىنىڭ ۇشتەن ەكىسى جاڭاردى، 524 كوشە مەن 1400 ەسكى اۋلالار قايتا جاسالدى. 300 كم ارىق، 800 كم استام ينجەنەرلىك جۇيە رەكونسترۋكتسيالاندى. قالانىڭ بارلىق جەر استى جولدارى كۇردەلى جوندەۋلەردەن ءوتتى.

كوشەدەگى بارلىق جارىق كوزدەرىنىڭ ۇشتەن ءبىرى ديودتى جانە ەنەرگيانى ساقتايتىن شامدارعا اۋىستىرىلدى. جىل اياعىنا دەيىن جاڭا قوعامدىق كولىكتىڭ ۇلەسى 80%-عا جەتەدى.

Abai.kz