سەيسەنبى, 29 قازان 2024
جاڭالىقتار 3619 0 پىكىر 23 ءساۋىر, 2011 ساعات 06:34

سەرىكزات دۇيسەنعازين. ۇلتتىق رۋحپەن جاساقتانعان مۇزارت

ەلىمىز تاۋەلسىزدىك العان تۇستا قازاق مۋزىكا ونەرى ون شاقتى جىل وتپەلى كەزەڭدى باسىنان وتكەردى. بۇل جاعداي، اسىرەسە، جاس ۇرپاقتىڭ ەسىن العان ەسترادا جانرىندا قاتتى ءبىلىندى. وتكەن عاسىردىڭ 1970-1980 جىلدارى ساحنا تورىندە سالتانات قۇرعان «دوس-مۇقاساننىڭ» ەكپىنى باسىلىپ، ەل تانىعان كوپتەگەن ەسترادالىق توپتار «بالاپان باسىنا، تۇرىمتاي تۇسىنا» دەگەن كۇيگە تۇسۋگە ءماجبۇر بولدى.

ەلىمىز تاۋەلسىزدىك العان تۇستا قازاق مۋزىكا ونەرى ون شاقتى جىل وتپەلى كەزەڭدى باسىنان وتكەردى. بۇل جاعداي، اسىرەسە، جاس ۇرپاقتىڭ ەسىن العان ەسترادا جانرىندا قاتتى ءبىلىندى. وتكەن عاسىردىڭ 1970-1980 جىلدارى ساحنا تورىندە سالتانات قۇرعان «دوس-مۇقاساننىڭ» ەكپىنى باسىلىپ، ەل تانىعان كوپتەگەن ەسترادالىق توپتار «بالاپان باسىنا، تۇرىمتاي تۇسىنا» دەگەن كۇيگە تۇسۋگە ءماجبۇر بولدى.

وسى كەزەڭدە رەسەيلىك ارىپتەستەرىنىڭ ءىزىن قازاق جەرىندە ءساتتى جالعاستىرا بىلگەن ءورىستىلدى ەسترادا انشىلەرى شوۋ-بيزنەسكە تەز بەيىمدەلىپ، جۇلدىزدارى وڭىنان تۋدى. قايدا بارساڭ، پارۆيز نازاروۆ، كيريلل لي، دۋەت «ل»، «ياشلىك»، «ميۋزيكولا»، ت.ب. سياقتى توپتار مەن انشىلەردىڭ اندەرى اۋەلەپ، اتاقتارى اسپانداپ تۇراتىن. ولاردىڭ اندەرى سول كەزدەگى ەستراداعا ەلىتكەن جاس قاۋىمنىڭ جۇرەگىن جاۋلاعانى انىق ەدى. ال قازاقتىلدى ەسترادادان تەك «ابك» توبى عانا بۇلت اراسىنداعى نايزاعايداي اندا-ساندا جارق ەتە قالاتىن. بىراق ءبىر عانا توپتىڭ ارەكەتى ءتاي-ءتاي باسقان قازاق ەستراداسىنىڭ قاناتى قاتايىپ، باسقالارمەن لايىقتى باسەكەگە تۇسە الۋىنا جەتكىلىكسىز بولعانى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى ەدى. وسىلايشا نارىق دەيتىن اساۋ تەڭىزدە قايىقتاي قالتىلداعان قازاق ەستراداسى ءوز ارناسىن جيىرما ءبىرىنشى عاسىردىڭ تابالدىرىعىن اتتاعان سوڭ بارىپ تاپتى. سول كوشتىڭ باسىندا «مۋزارت» توبى تۇرعانىن ەشكىم جوققا شىعارا الماس. ەسىمى بالا كۇنىنەن ەلگە ەتەنە تانىس مەيرامبەكتىڭ جۇرەكتى شىمىرلاتار مۇڭلى قوڭىر داۋىسى مەن دومبىرا تارتۋ شەبەرلىگى، ساكەننىڭ ءسانى كەلىسكەن تۇلعاسى مەن اشىق تەنور داۋىسى، ماقساتتىڭ مامىر ايىندا سوققان مايدا جەلدەي بيازى ءۇنى ءبىر-بىرىمەن ۇيلەسىپ، تىڭدارماندى بىردەن باۋراپ الدى. توپقا كەيىننەن قوسىلعان كەنجەبەك تە ءوز ەرەكشەلىگىن الا كەلدى. ونىڭ سىڭعىرلاعان تۇنىق داۋىسى، سىلدىرلاعان سىلدىرماعى توپتىڭ اجارىن ودان سايىن اشا ءتۇستى. قىسقاسى، «مۋزارت» نارىقتىڭ مۇزىنا تايعاناعان ۇلتتىق ەسترادامىزدى اياعىنان تىك تۇرعىزىپ، داڭعىل جولعا سالىپ بەردى. تۇلا-بويى ۇلتتىق رۋحپەن جاساقتانعان «مۋزارت»-تىڭ جىگىتتەرى انگە دەگەن ەپتىلىگىمەن قاتار، تالعامعا دەگەن تەكتىلىگىن دە كورسەتە ءبىلدى. ءاننىڭ اۋەنى مەن ءسوزىنىڭ سالماعىنا، ەلگە بەرەتىن ءتالىمى مەن تاربيەسىنە باسا نازار اۋداردى. ەشكىمگە ۇقسامايتىن وزىندىك ستيل قالىپتاستىردى. ولار قازاقتىلدى، ءورىستىلدى بولىپ ەكىگە جارىلعان قازاقستاندىق تىڭدارماندى ءبىر اۋديتورياعا جيناي ءبىلدى. «مۋزارت» ونەر ايدىنىنا شىققاننان كەيىن دۋەت، تريو، كۆارتەت دەگەن توپتار ساحنادا ساڭىراۋقۇلاقتاي قاپتادى. سولاردىڭ سۇرانىسقا يە بولعاندارى سۇرىپتالىپ، سۇرانىسقا يە بولماعاندارى جاھاندانۋ داۋىرىندەگى شوۋ-بيزنەس دەيتىن سۇراپىل تاجالدىڭ كومەيىنە جۇتىلىپ كەتە باردى.

«مۋزارت»-تىڭ جىگىتتەرى قاشان كورسەڭ، تالماي ىزدەنىستىڭ جولىندا جۇرەدى. ولار ساحنادا وزدەرىنە ەلىكتەگەن توپتار كوبەيگەن تۇستا تاعى دا تاپقىرلىق پەن تاباندىلىق تانىتتى. ۇلكەن ۇجىمدى جاساقتاۋ مەن ساقتاۋدىڭ قيىنشىلىعىنا قاراماستان، تاۋەكەلگە بەل بۋىپ، ۆوكالدى-ينسترۋمەنتالدى انسامبل قۇردى. ولار توپتىڭ ارت-ديرەكتورى ەرلان جۇنىسبايمەن، مۋزىكالىق پروديۋسەرى ارمان بەكسۇلتانمەن اقىلداسا وتىرىپ، الماتىداعى ەڭ قابىلەتتى ونشاقتى مۋزىكانتتىڭ باسىن بىرىكتىردى. جۇرتتىڭ كوبى كومپيۋتەردىڭ قۋاتىنا سۇيەنىپ، فونوگرامماعا دەن قويىپ جاتقاندا بۇلار ۆوكالدى-ينسترۋمەنتالدى ءانسامبلدىڭ سۇيەمەلدەۋىمەن ءتىرى داۋىستا ءان سالدى. ول ازداي ارقايسىسى جەكە ورىنداۋدا اندەر جازدىردى. ءبىر كەزدەرى ونى ەستىگەن كوپشىلىكتىڭ اراسىندا ««مۋزارت» ءانسامبلى تارايدى ەكەن» دەگەن سىپسىڭ ءسوزدىڭ دە جۇرگەنى دە سول جەكە ءان سالعاندارىنىڭ سالدارى ەدى. ولاردىڭ بۇل ارەكەتى كەرىسىنشە، توپتىڭ ودان ءارى نىعايۋىنا قىزمەت ەتتى. ءتىپتى الماتى مەن استانا قالالارىندا ۇستازى التىنبەك قورازباەۆپەن بىرگە قويعان مەيرامبەكتىڭ كونتسەرتى بىرنەشە كۇن قاتارىنان قالاي انشلاگپەن وتكەنىن كوزىمىز كوردى.

ءوز باسىم بوزبالا كۇنىمنەن ءبىر كەزدەگى ونەردەگى تانىستان سىرالعى دوستارىما اينالعان مەيرامبەك پەن ساكەننىڭ ىزدەنىمپازدىعىن وتە جوعارى باعالايمىن. ساكەن انگە اسا تالعامپاز ينتەللەكتۋال بولسا، مەيرامبەك مۋزىكانىڭ مايىن ىشكەن مايتالماننىڭ ءدال ءوزى دەر ەدىم. ولار ءوز قاتارىنا قوسىلعان كەنجەبەكتى دە وسى باعىتتا تاربيەلەي ءبىلدى. وزدەرىنىڭ سوڭىنان ەرگەن جاس انشىلەرگە اقىلدارىن ايتىپ، باعىت بەرۋدى دە وزدەرىنە ازاماتتىق پارىز سانادى.

قازاق ونەرىنىڭ باعى ءۇشىن تۋعان ازاماتتاردىڭ ارمانى ءالى دە اسقاق. ولار «دارىن» مەملەكەتتىك جاستار سىيلىعى، «مادەنيەت قايراتكەرى» اتاعى، «التىن سامۇرىق» بايقاۋىنىڭ جەڭىمپازى دەگەن سياقتى تالاي مارتەبەلى سىيلىقتاردى دا جەڭىپ الدى. بىراق شىققان بيىگىنە ماسايراعان جوق، كەرىسىنشە، ودان دا بيىككە شىعۋعا ۇمتىلۋ ۇستىندە. ولار تانىمالدىلىعىنا ماقتانعان جوق، كەرىسىنشە، كوپتىڭ كوڭىلىنەن شىعاتىن تالعامدى اندەردى كوبەيتۋگە تالپىندى. بۇگىنگى قوعامنىڭ باستى تالابى - باسەكەگە قابىلەتتىلىك دەگەن وسى بولسا كەرەك. «مۋزارت» ءانسامبلى تاۋەلسىز قازاق ەلىنىڭ مۋزىكا ونەرىندەگى تاماشا تابىسى دەپ اۋىز تولتىرىپ ايتۋعا بولادى. ءسوز سوڭىندا بيىل قۇرىلعانىنا ون جىل تولعان «مۋزارت» توبىن وسى ازعانا ۋاقىت ىشىندە جەتكەن تولاعاي تابىسىمەن قۇتتىقتايمىز.

سەرىكزات دۇيسەنعازين،

اقىن، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى

«ايقىن» گازەتى

0 پىكىر