بيىل قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنا 23 جىل تولادى. وسى شيرەك عاسىرعا جۋىق ۋاقىتتا بۇل ۇيىم قانداي جۇمىستار اتقاردى؟ قازاق ۇلتىنىڭ مۇددەسى ءۇشىن دەمەسەك تە، ۇلتتار اراسىنداعى تاتۋلىقتى ساقتاۋعا سەپ بولا الدى ما؟ الدە، “قازاقستان – كوپۇلتتى مەملەكەت” دەپ ۇرانداۋدان ءارى اسا الماي وتىر ما؟

بىلۋىمىزشە، 2008 جىلدىڭ 20-قاڭتارىندا پرەزيدەنت “قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى تۋرالى” زاڭعا قول قويدى. ءسويتىپ، اسسامبلەيا ءتىل، مادەنيەت، رۋحانيات سالاسىندا عانا ەمەس، قازاقستاننىڭ ەكونوميكالىق-ساياسي ومىرىنە تولىق ارالاسۋعا قۇقىق الدى. ال، 2016 جىلدىڭ ناۋرىز ايىندا اسسامبلەيا اتىنان ش.ۋ.نۋرىموۆ، ر. كيم، يۋ. تيموشەنكو، ن. ميكاەلياندەر ت.ب  توعىز ادام پارلامەنت سايلاۋىنا ءتۇسىپ، دەپۋتاتتىق مانداتقا يە بولدى. ايتا كەتەرلىگى، باسقا دەپۋتاتتاردى حالىق سايلاسا، الگى 9 دەپۋتاتتى تەك اسسامبلەيا مۇشەلەرى عانا سايلاعان. ءسويتىپ، حالىق  داۋىس بەرمەك تۇگىلى، ءتۇرىن دە تانىمايتىن 9 ادام  ەل ءۇشىن ماڭىزدى شەشىمدەردى قابىلداپ، زاڭ شىعارۋ ورىندارىندا وتىر.

مۇحتار تايجان، ساياساتكەر:

- مەنىڭشە، قازىرگى مەملەكەتتىك ساياسات تۇبەگەيلى وزگەرۋى قاجەت. سەبەبى، ءبىز كوپ ۇلتتى مەملەكەت ەمەسپىز. ءيا، وزگە ەتنوستار بار. بىراق، بۇل مەملەكەتتى قۇرعان قازاق حالقى عوي. سوندىقتان مەملەكەتتىك ساياسات سول ۇلتتىق باعىتقا باسىمدىق بەرۋى كەرەك. بارلىق دامىعان ەۋروپا مەملەكەتتەرىن الىپ قاراڭىز، ەڭ اۋەلى ۇلتتىق مۇددە الدىڭعى قاتاردا تۇرادى. سوندىقتان، بارلىق ەتنوستار بۇعان قۇرمەتپەن قاراۋعا ءتيىس. ال، اسسامبلەيانىڭ  ۇلتتىق مۇددە ءۇشىن قانداي جۇمىستار اتقارىپ وتىرعانىن بىلمەيمىن. سوندىقتان، بۇل ۇيىمنىڭ بۇگىندە ەشقانداي ماڭىزى قالعان جوق.

دوس كوشىم، ساياساتتانۋشى:

- العاش تاۋەلسىزدىك العان تۇستاعى وتپەلى كەزەڭ ءۇشىن مۇنداي ۇيىمنىڭ قۇرىلعانى دۇرىس ارينە. ويتكەنى، بىزدەگى ەتنوستار اراسىنداعى تاتۋلىقتى ساقتاۋ ءۇشىن قاجەت بولدى. بىراق، ۇيىمنىڭ قۇرىلعانىنا 20 جىلدان استى عوي، وسى ۋاقىت ىشىندە مەن اسسامبلەيانىڭ قوعامدىق بەلسەندىلىگىن بايقاي الماي كەلەمىن. ونى كەشەگى قاراعاندى وقيعاسىنان نەمەسە وسى ۋاقىتقا دەيىنگى شەشەندەرمەن، تاجىكتەرمەن بولعان قاقتىعىستاردان اڭعارۋعا بولادى. ولار سول وقيعالاردىڭ باسى-قاسىندا بولىپ، ۇلتارازدىق ماسەلەلەردى شەشۋگە اتسالىسۋ قاجەت ەدى. ياعني، بۇلار شىن مانىندە حالىقتىق ۇيىم بولۋ كەرەك. بىراق، قازىر كورىپ وتىرعانىمىزداي، اسسامبلەيا تەك قانا بيلىكتىڭ تاساسىندا قالىپ وتىر. ونى بىلاي قويعاندا، وسى ۋاقىت ىشىندە ەڭ بولماسا ءبىر رەت قازاق تىلىندە جيىن وتكىزگەن جوق. سوندىقتان، اسسامبلەيانىڭ بۇگىنگى ماڭىزى شامالى. بۇلار كەشەگى كەڭەستىك كەزدەگى "ۇلتتار دوستىعى" دەپ اتالاتىن ساياساتتىڭ بۇگىنگى ءىزباسارلارى عانا.

ال، وسى ۇيىمنىڭ اتىنان سايلانعان 9 دەپۋتاتقا كەزىندە مەن قارسى پىكىرىمدى بىلدىرگەنمىن. سەبەبى، ولاردى حالىق سايلاپ وتىرعان جوق. ولار وزدەرىن-وزدەرى سايلاپ وتىر. بۇل ارينە، ادىلەتسىزدىك.

ءتۇيىن

قازاقستان - كوپۇلتتى مەملەكەت دەگەن ءسوزدىڭ استارىندا - كەشەگى  وتارلىق ساياساتتىڭ ىقپالى جاتىر. سەبەبى، قازاق حالقى دا دەربەستىگى جوق، سول كوپۇلتتاردىڭ ءبىرى عانا دەگەن ساياسات جۇرگىزۋگە تىرىستى. الايدا، بۇگىنگى تاۋەلسىز كەزەڭدە بارلىعى دا وزگەردى. جانە قازاق  ۇلتى ءوز جەرىندە ۇلكەن باسىمدىققا يە بولاپ وتىر. سوندىقتان، كەڭەس كەزىنەن قالعان تاپتاۋرىن تۇسىنىكتەردى بۇزىپ، كەش تە بولسا وتارسىزدانۋ باعدارلاماسىن جاساعان دۇرىس شىعار. سەبەبى، ۇلتتىق مەملەكەت قۇرۋدىڭ العىشارتى - وتارسىزدانۋ عانا...

نۇربيكە بەكسۇلتانقىزى

Abai.kz