باللادا دەگەن باس-اياعىڭدى بالاۋىزشا بالقىتىپ، ەرنىڭە سالىپ ەرىتۋشى ەدى... بۇل "باللادا" ماقتاۋ ەمەس. داتتاۋ. عايباتتى تاراتۋعا "سوۋچاستنيك" بولىپ كەتپەيىن دەسەم، بۇل ماتەريالدىڭ تاناۋىنا توتياىن سالعانداي تۇستارى كوپ سياقتى. سونىمەن، اۆتورى - قىرسىق قيسىق ء(بىزدىڭ قيسىققا 368 اتادان اسىپ قوسىلادى دەگەن دەرەك تابىلمادى). بۇركەنشەك ەسىم. بلوگىمدى سايتقا بالاپ، ماتەريالىمدى باس تا باس دەپ جاتسا، قالاي باس تارتاسىڭ؟ سونىمەن، قۇدايدان ءام بوزىمباەۆتان كەشىرىم سۇراي وتىرىپ، وسى ماتەريالدى بارىنشا قىسقارتىپ، "شيبۇت، الاياق" دەگەن كوركەم تەڭەۋلەرىن الىپ تاستاپ، الدارىڭىزعا سالىپ وتىرمىن.

بارىنەن ۇلى اللانىڭ اتىمەن باستايمىن دەپ باستاپ جاتىر ەدىم، وسىم دۇرىس ەمەس-اۋ دەگەن وي وسىپ ءتۇستى. ءسويتتىم دە، اگاراكي جازىلعان سوزدەرىمدە جالعاندىق بولىپ نەمەسە ءدال تاۋىپ ءدوپ تۇسپەگەن فاكتىلەر بولسا، كەشىرىمدى قۇداي كەڭشىلىكپەن قارار دەگەن نيەت ويىمنان شىقپاي تۇرىپ، باستاي سالدىم.

الدىمەن شەگىنىس

باللادا دەگەن باس-اياعىڭدى بالاۋىزشا بالقىتىپ، ەرنىڭە سالىپ ەرىتۋشى ەدى... بۇل "باللادا" ماقتاۋ ەمەس. داتتاۋ. عايباتتى تاراتۋعا "سوۋچاستنيك" بولىپ كەتپەيىن دەسەم، بۇل ماتەريالدىڭ تاناۋىنا توتياىن سالعانداي تۇستارى كوپ سياقتى. سونىمەن، اۆتورى - قىرسىق قيسىق ء(بىزدىڭ قيسىققا 368 اتادان اسىپ قوسىلادى دەگەن دەرەك تابىلمادى). بۇركەنشەك ەسىم. بلوگىمدى سايتقا بالاپ، ماتەريالىمدى باس تا باس دەپ جاتسا، قالاي باس تارتاسىڭ؟ سونىمەن، قۇدايدان ءام بوزىمباەۆتان كەشىرىم سۇراي وتىرىپ، وسى ماتەريالدى بارىنشا قىسقارتىپ، "شيبۇت، الاياق" دەگەن كوركەم تەڭەۋلەرىن الىپ تاستاپ، الدارىڭىزعا سالىپ وتىرمىن.

بارىنەن ۇلى اللانىڭ اتىمەن باستايمىن دەپ باستاپ جاتىر ەدىم، وسىم دۇرىس ەمەس-اۋ دەگەن وي وسىپ ءتۇستى. ءسويتتىم دە، اگاراكي جازىلعان سوزدەرىمدە جالعاندىق بولىپ نەمەسە ءدال تاۋىپ ءدوپ تۇسپەگەن فاكتىلەر بولسا، كەشىرىمدى قۇداي كەڭشىلىكپەن قارار دەگەن نيەت ويىمنان شىقپاي تۇرىپ، باستاي سالدىم.

الدىمەن شەگىنىس

جالپى وسىدان تۋرا ءبىر جىل بۇرىن كۇيەۋ كەلىپ ءتۇستى. بۇل جەكسەمبين جامبىلدان كەتەدى دەگەنىنە جەتى اي، جەتى اپتا، جەتى كۇن، جەتى ساعات تولعان كەز ەدى. بوزىمباەۆتىڭ «كەگوكتى» كەرتىپ جەپ، ۆيتسە-مينيستىرلىكتى مەنسىنبەي كەتكەنىن اۋليەاتا جۇرتى جاقسى بىلەتىن. سوندىقتان، سالعىرت قابىلداعانى بىلاي تۇرسىن، جينالىستان جالىققان جۇرت، ءماسىموۆتىڭ بوزىمباەۆتى ماقتاعانىنا ەمەس، بەس جىل تۇك بىتىرمەي، ۇمبەتوۆتىڭ عانا ءۇمىتىن اقتاعان،  ەندى وزبەك اعايىندارعا اۋىپ بارا جاتقان جەكسەمبيننىڭ جاس تولى جانارىنا  قاراۋمەن بولدى. كۇيەۋ جالعىز كەلمەدى.ىرعالىپ-جىرعالىپ، الماتىدان كومانداسىن ىلەستىرە كەلدى.

جامبىل وبلىسىنىڭ، تالاس اۋدانىنان قىز الىپ، وشاقتىلاردىڭ ءتوسىن مۇجىگەن بوزىمباەۆ جۇمىسقا كىرىستى. جۇمىسقا كىرىستى دەگەنىمىز ارتىقتاۋ شىعار، جۇمىستان  شىعارۋ ىسىمەن شۇعىلداندى دەگەنىمىز سايكەس كەلەر. ءوزى وسى جەردەن قىز الىپ، ۇل-قىز ءسۇيىپ وتىرعانىنا قاراماستان، كۇيەۋبالانىڭ ويى بۇزىق بولىپ شىقتى.ونىڭ پايىمداۋىنشا، وبلىس جەمقورلىققا تولىپ قالعان، كلاندار بايلانىسقان، رۋ- رۋعا، اتا-اتاعا ءبولىنىپ العان ايماق كورىنەدى.سودان وسى بالە-جالالاردان تازارتۋعا پەرىشتە پەيىلدى، بۇيرەك بەتتى، قازاقشاسى ماقرۇم ازاماتتى ۇلكەەن كىسى ارنايى جىبەرىپتى-مىس.

ءى. كەتكەن كادىرلەر مەن كەلگەن كادىرلەر

الدىمەن اقساقالوۆقا (وبل.اكىم ورىنباسارى - رەد.) اۋىز سالدى.  جاپىرىپ جۇمىس ىستەمەسە دە، قايماعى بۇزىلماعان قازاقى ولكەگە كەلىپ اجەپتەۋىر ءتىل سىندىرىپ ءجۇر ەدى، وبال بولدى.قايتادان استاناسىنا اتتاندىرىپ جىبەردى.ورنىنا وشاقتىدان شىققان قالامى قارىمدى جورناليست، قانات باتىردىڭ پوچتي تۋعان قايىناعاسى مەيرامبەك مىلتىقبايۇلى تولەپبەرگەن كەلدى.«ءاپ-بارەكەلدى، بۇل اكىم تۋىسقاندىققا مۇلدە جوق، تازا بالا ەكەن» دەپ شۋ ەتتىك.ونىڭ ۇستىنە قايىنجۇرت قامىن جەگەن قازاقىلىعى باسىم ەكەن دەستى ۇلكەندەر جاعى.باستىسى، بۇرىنعى جۋرناليست بيزنەستەن دە قۇر الاقان ەمەس، سەرىلەۋ جىگىت بوپ كورىندى.ەكىنشى بولىپ اپپارات باسشىسى ايداپكەلىپ ايدالدى.سىبىرگە ەمەس، مويىنقۇمعا جەكە مالدارىن باعۋعا كەتتى.  ورنىنا اۋزىنا ءبىر ستاكان سۋ تولتىرىپ جۇرەتىن سادىبەكوۆ دەگەن ءسۇپ-سۇيكىمدى، (بىراق وتە باي) توپ-تولىق، جاپ-جاس جىگىت كەلدى.كازىر ۇجە زاماكىم.بۇل دا قازاقشا سويلەي المايدى ەكەن، ايتپاقشى.

سودان اۋليەتانىڭ وليگارحى ەرمەك ۇسەنباەۆقا تىقىر تاياندى.بار نارسەنى ساتىپ الىپ ۇيرەنگەن ەرەكەڭنىڭ قالتاسى كوتەرمەدى مە، ونى شىمكەنتكە شىعارىپ سالدى.  بىراق ەرەكەڭ كەتتى دەپ ەشكىمنىڭ جانى اشي قويمادى.ونسىز دا جارتى جۋالىنى ساتىپ العان ازامات بىرنارسە عىپ كۇن كورەر دەدىك.ورنىنا كارىم كوكىرەكباەۆ كەلدى.نەگىزى ءبورىبايدان كەيىن اكىم وسى ازامات بولادى دەگەندەردىڭ ساياسي بولجامدارى سان سوقتىردى.ءوزى دە ءبىراز ۋاقىت بوزىمباەۆقا ءبىرتۇرلى قاراپ ءجۇردى.قوردايدىڭ اكىمى قاي جاقتان ساپ ەتىپ، (مۇراتپاي جولداسبەكوۆتى ايتام) كەلە قالعانىن ەشكىم بىلمەي قالدى.ءبىراز بالشىلار قۇمالاق شاشىپ، جاۋىرىنعا قاراپ، تارو كارتاسىن ساپىرىپ، قانات ەكەۋىنىڭ رۋىن، ءجۇزىن سانامالاپ ەدى، سايكەس كەلمەدى.سودان كوپشىلىگى «تالاي جىل قوردايدا وتىرىپ، ءبىراز قور جيناعان شىعار...» دەگەن بايلاممەن بۇل جاعدايعا ونشا باس قاتىرمادى.سودان سوعىس باستالى.تارازدىڭ اكىمى تورتاەۆتىڭ ءىسى بوزىمباەۆقا ۇنامادى. كۇنارا استانا مەن  اۋليەاتانىڭ اراسىن «جامبىلجولقۇرىلىس» سالعان جولداي ەتىپ شاپقىلاپ، اقىرى قالاتىن بولعاندا، جاۋ الىستان ەمەس، ءدال تۇبىنەن ەرتارعىن باتىر اتىپ شىقتى (استاەۆتى ايتام). سويتسەك، بۇل ەرەكەڭ مۋسين مىرزانىڭ سوكۋرسنيگى ما، الدە 1-2 جىل بىرگە وقىعان با، بەلدەن باسىپ، 5 جىل بىرگە جۇرگەن باستىعىنىڭ الدىن وراپ كەتتى.

ءىى.اكىمدەر جىرى

ءىلياس قوردايعا كەتىپ، بۇكىل «جامبىلجولقۇرىلىستىڭ» تەحنيكالارىن قوردايعا كوشىردى.قار قالىڭ جاۋعان جىلدارى كوشەلەردى كۇرەسىننەن تازالاۋ ءۇشىن كەيدە تورتاەۆ جەكە تەحنيكالارىن مەمجۇمىسقا سالىپ جىبەرەتىن.ال استاەۆ اكىم بولعان العاشقى جىلى قار كۇرەلمەي، تەكنيكا جەتپەي، ماسقاراسى شىقتى.سودان 11 جىل ورىنباسار بولعان ەرتارعىن ءبىر جىل قالانى باسقارا الماي، جامبىل اۋدانىنا جەر اۋدارىلدى.انىعى، اكىم بولدى. سويتسەك،  بوزىمباەۆتىڭ ويلاعانى مۇلدە بولەك ەكەن. قايىنجۇرتشىل قانەكەڭ لەزدە مەنەدجەرلىك ميىن ىسكە قوسىپ، كوشى بىتپەيتىن قاراتاۋداعى اكىم قايناعاسىن سارىسۋ اۋدانىنا بەس اي وتىرعىزىپ الدى دا، تارازعا توپ ەتكىزدى.كازىر «سوۆحوز بىرگادىرى» دەگەن لاقاپ ات العان ورىنبەكوۆ ورىنتاققا وسىلاي وتىرىپ ەدى.بىراق ورىنبەكوۆ وتىردى دەپ، وبلىس ورتالىعىنىڭ جاعدايى وڭالمادى.كەلەسى كەزەك كەلىنشەگى ەت اسۋدىڭ حاس شەبەرى (بايلار سولاي دەيدى عوي) جيەنقۇلوۆقا كەلدى.ونى قانەكەڭ وڭاي جۇتا سالدى.

ال تالاي جىل مەركى مەن شۋدى كەزەك-كەزەك باسقارىپ، تاتۋ-ءتاتتى ءومىر ءسۇرىپ جۇرگەن رىسمەنديەۆ پەن قاراشولاقوۆ دۋەتى اجىراپ كەتتى.ەكەۋىڭنىڭ كىندىكتەرىن جابىسىپ قالعان با دەپ ۇرسىپ-ۇرسىپ، ءبىرىن مويىنقۇمعا، ءبىرىن جۋالىعا جىبەردى.ەندى بۇلار بۇرىنعىداي ارالاسا الماي، تەك سوتكىمەن عانا سويلەسىپ جۇرگەن كورىنەدى.سونىمەن شۋعا جاباعيەۆ ءجاربيىپ، مەركىگە ساپاربەكوۆ پە، ساپاراليەۆ پە، ۇندەمەيتىن موماقان، ءتۇرى قازاق، ءتىلى ورىس بىرەۋ كەلدى.كەلدى دەپ ەستىگەنبىز، سودان وسى ۋاقىتقا دەيىن جۇمىس ىستەپتى دەگەندەرىن ەستىگىمىز كەلىپ ءجۇر.بىراق ەكەۋى دە وتە باي، بيزنەسمەن جىگىتتەر.بۇل بوزىمباەۆتىڭ باستى ساياساتى.باستىق بولعان ادام باي بولۋ كەرەك.ويتكەنى، ءبىر مىڭ ەكى مىڭ دوللار ولار پارە المايدى.وسىلايشا جەمقورلىقپەن كۇرەسەدى-مىس.

قىزىعى سارىسۋ اۋدانىنا باياعىدا باس ينسپەكتور بولعان  بىرەۋ بارىپتى. قوش، سونىمەن اۋدان اكىمدەرىن ءبىر جايلاپ العان بوزىمباەۆ دەپارتامەنت، باسقارما باسشىلارىنا اۋىز سالدى.الدىمەن دەنساۋلىق پەن ءبىلىم دەپارتامەنتەرىنىڭ باستىقتارى ۇشتى.ءابدىرايىموۆتىڭ ورنىن ارەڭ دەگەندە زامى سۇلۋشاش الىپ قالدى.وبلزدراۆتى وپىرىپ جەپ جۇرگەن وۆسيانيكوۆ وڭباي ۇتىلدى.ورنىنا الماتىداعى قان ورتالىعىن شۋلاتىپ، دونورلاردى اۋىستىرىپ، اتاعى شىققان جاندوس ءنادىروۆ كەلدى.قانسىراعان اۋرۋلار قارعاپ جىبەردى مە، جاندوس مىرزانىڭ ءوزى جول اپاتىنا ۇشىراپ، اۋرحانادا جاتىپ الدى.سودان بولار، وڭىردەگى قانت اۋرۋىمەن اۋىراتىندارعا مەملەكەتتىڭ ءدارى-دارمەگى ءۇش اي كەشىگىپ، ديابەتيكتەر قىرىلىپ قالا جازدادى.  سويتسەك، تەندەر دەگەن بالە ۋاقىتىلى وتپەپتى.ونىڭ ۋاقىتىلى وتپەيتىن سەبەبى ايقىن.تەندەر كازىر ءبىر ادامنىڭ قولىندا.ول - بوزىمباەۆ. ونى ۇتۋ ءۇشىن الدىمەن الماتىدان بولۋىڭىز كەرەك، سوسىن جالايىرعا ءبىر تۋىسقاندىق قاتىسىڭىز بولۋى شارت.جەمقورلىق-پاراقورلىق سياقتىلاردى وڭتۇستىكتىڭ جىگىتتەرى ويناتىپ جىبەرمەسىن دەپ ادال اكىم ءوز قولىندا ۇستاپ وتىر.

ءىىى.بوزىمباەۆ نەگە ءبۇيتتى؟

ارى قاراي جىلجىپ، جول جانە قۇرىلىس باسقارماسىنا  كەلەيىك. قارجىسى كوپ قوس سالا.بىراق، بوزىمباەۆ بۇل جەردە دە تاپقىرلىق تانىتتى. ەكى باسقارمانى  بىرىكتىرىپ،  ءبۇتىن دەپارتامەنت جاساپ، ءبىر ادامعا باسقارتىپ، الماتىدان بىلىكتى باسشى اكەلدى. دەمەك جول دا، قۇرىلىس تا قانەكەڭنىڭ قاراۋىندا.وسى جەردە ءبىر نارسە تاراتىپ ايتقىم كەلىپ وتىر.ايتا سالايىنشى.بوزىمباەۆ دوتاتسيادا ءبيتىن سىعىپ، سىركەسىن جەپ وتىرعان وبلىسقا نە ءۇشىن كەلدى دەگەندە بىلەتىندەر بىلاي دەپ ەدى.الدابەرگەننىڭ ۇلى اقىماق ەمەس.ول مايدە-شۇيدەگە اۋىز بىلعامايدى.ونىڭ كوكسەگەنى جامبىلدا بىلتىردان بەرى قۇرىلىسى باستالعان باتىس قىتاي - باتىس ەۋروپا اۆتوجولى.مىنە، ماسەلە قايدا.ميللياردتاعان قارجىعا باعالانعان عاسىر جوباسى تالاي كوكەيدى تەسكەنى راس.جوسپار بويىنشا جول 3 جىلدا بىتەدى، سونىمەن بىرگە بوزىمباەۆ تا كەتەدى.بۇلاي بولماۋى دا مۇمكىن عوي.جاڭىلمايتىن جاق جوق.ىلايىم شاتاسايىق وسى جەردە. بىراق جولدىڭ  جۇلىم- جۇلىمىن شىعارىپ، الماتىدان كەلگەن ءار كومپانياعا جاساپ جاتقانىن كورگەندە، ىشىڭنەن يلانىپ قالادى ەكەنسىڭ.

ەندى مادەنيەتكە كەلەيىك.اتا كورمەگەن بە، اكە كورمەگەن بە، ايتەۋىر ءبىزدىڭ اكىم قاريالاردى جاقتىرمايدى.كادردىڭ بارلىعى جاستار بولۋى كەرەك، شالدار كەتۋى كەرەك دەگەن پالساپاعا بەرىك.باياعىدا ءبىر ەرتەگى بار ەدى، اقىماق حان كوشكە كەدەرگى كەلتىرەدى دەپ جاسى الپىستان اسقانداردى ءولتىرىپ تاستاپ، ۇزاق جولدا سۋ تاپپاي اداسىپ قالاتىن.ءبىر اقىلدى ازامات قانا اتاسىن ساندىققا سالىپ الىپ ءجۇرىپ، سول شالدىڭ ارقاسىندا امان قالۋشى ما ەدى. ەمىس- ەمىس ەسىمدە قالعان ەرتەگىنى  قانەكەڭ ەستىمەگەنى وكىنىشتى. بوزىمباەۆ الپىسقا  ۇش اي جەتپەي قالعان امزەەۆتى تاقتان قۇلاتىپ ،ورنىنا ورىمدەي سكريپكاشىنى اكەلدى. جاسى 28-دە.ەسەسىنە بۇل كەلىنشەك ءوزىنىڭ «كوڭىلدەسىمەن» قالاعا كوشىپ كەلدى.ەندى «گراجدانسكي براك» دەگەندى باسقاشا اۋدارا المادىم.اشىنا دەسەم، ارتىقتاۋ بولار. بۇل كەربەزىڭ  ۇلى جىبەك جولى بويىندا قالىپتاسىپ ۇلگەرگەن ءوڭىر مادەنيەتىنىڭ مي پالاۋىن شىعاردى. ءوزىنىڭ ءتىلى ورىس، جۋرناليستەردى (قازاق ءتىلدى) «مامبەت» دەپ،  مامبەت باتىردىڭ ارۋاعىن قورلادى. كەلە سالا جاڭالىق اشامىن دەپ «بالاساعۇن»  زالىنا كلاسسيكالىق تۋىندىلاردان كونتسەرت قويىپ ەدى، توپىرلاتىپ جيناپ بارعان وقۋشىلار شوپەن مەن بەتحوۆەنگە پىسقىرىپ تا قارامادى. قارادومالاقتار كونتسەرت بىتپەي قاشىپ كەتىپ، ماسقاراسى شىقتى. قازاقتىڭ قارا دومبىراسىن سكريپكامەن سالىستىرعان  ەركەتوتاي  وسىلاي ءجۇرىپ جاتىر جامبىلدا.

ءبىر قىزدىڭ جۇرگەنىن كوتەرەرمىز-اۋ، الايدا قىزداردىڭ ارتىنان ىلەسىپ كەلگەن كۇشىك كۇيەۋلەردىڭ قىلىعى ءوتىپ بارادى.ءسوز باسىندا ايتىپ ەدىم عوي، 28 جاسار قىزدىڭ ارتىنان 28 جاسار كۇيەۋبالا كەلدى دەپ.ايپىرىم-اي دەيمىن دە، جامبىلدا جەتپىس جىل تۇرساق تا، جۇمىس تابا الماي ساندالامىز، ال بۇلاردىڭ جولى بولعىش.كەلە سالا وبلىستىق تەلەۆيدەنيەگە كرەاتيۆنىي دەي مە، دەكوراتيۆنىي دەي مە، اتىنا ءتىل سىناتىن ديرەكتور بولىپ تاعايىندالدى.ونسىز دا ديرەكتورى بار جەرگە قاباتتاستىرىپ كەرەگى نە ەكەن؟ بۇل كۇيەۋبالانىڭ  ەرمەگى - ماشينا ايداۋ ەكەن.  مەملەكەتتەن مادەنيەت باسقارماسىنا بولىنگەن جاپ-جاڭا تويوتا كامري دەگەن ماشينەنى ءىشىپ الىپ، ايداپ سوقتى دا تاستادى.ادام قاقپاي ءوزى امان قالعانىنا قۋانىپ، ماشينانى كورسەتپەي، تەلەارنانىڭ ارتىنا تىعىپ قويدىق.سىنسا تەمىر سىنسىن دەپ.بىراق بۇل قۇرعىردىڭ تەمىرى قىمبات تۇرادى ەكەن.

ءىV.ايماعانبەتوۆ قالاي ابىرويدان ايرىلدى؟

مىقتى باسشى كادرلەردى سىرتتان اكەلمەيدى، بار كادردى تاربيەلەپ شىعارادى.ال ەندى بوزىمباەۆ اكەلگەن كادرلەردىڭ قادىرى كەتىپ، ەل الدىندا ابرويسىزدىققا ۇرىندىرىپ جاتىر.سولاردىڭ ءبىرى - ىشكى ىستەر دەپارتامەنتىنە اكەلگەن ايماعانبەتوۆ. جامانباەۆتىڭ دا جاماندىعى بار شىعار، پەندە ەمەس پە.بىراق، حالىق گەنەرالى اتالعان ازاماتتىڭ پوليتسيانى باسقارعان جىلدارى تاراز تارتىپكە كەلگەن جوق پا؟ بريگادا، بانديت، براتۆا قۇرعانداردىڭ بارلىعىن ءبىر شىبىقپەن ايداپ ، تۇرمەگە توعىتقان دا جامانباەۆ بولاتىن. كازىر قانداي؟اي امان، جۇرت تىنىشتا كولىكتەر سوقتىعىسىپ، حالىق قىرىلىپ جاتىر.جاقىندا اسا-تاراز جولىندا ءىرى جول اپاتى ورىن الدى.قوعامدىق كولىككە جەڭىل اۆتوكولىك سوقتىعىسىپ، ءتورت ادام ورتەنىپ كەتتى.اۆتوبۋسقا سوعىسقان پوليتسيا قىزمەتكەرى.وكىنىشتىسى، ءتارتىپ ساقشىسى ومىرىمەن بىرگە ءۇش ادامدى الا كەتتى.

قۇمشاعال اۋىلىندا كۇيەۋىن كەپىلدىككە الىپ، ايەلىنەن 200 مىڭ تەڭگە سۇراعانداردى قايدا قوياسىز؟قالاداعى ەڭ ءىرى ازىق-تۇلىك ساقتايتىن قويمانى 7 ادام بەتپەردە كيىپ كەلىپ، ءبىر كۇندە ميلليونداعان قارجىنى الىپ كەتتى.بارلىعىنىڭ قولىندا كالاشنيكوۆ اۆتومات ى. بەيشارا قاراۋىلدار ءالى اۋرۋحانادا جاتىر.ايماعانبەتوۆ قايدا مۇندايدا؟توعىزىنشى مولتەك اۋداندا لومباردتى شاڭقاي تۇستە تونادى.قايدا بولدى سوندا باس پوليتسەي؟تارازدا كولىك ۇرلىعى تۇرماق، ادام ۇرلىعى باستالدى.ادام بولعاندا دا نارەستەلەر ساتىلىپ جاتىر.قۇنى التى مىڭ دوللاردان.ەندى مىنا قىزىقتى قاراڭىز.ناۋرىز كۇنى ورتتەن جاس نارەستەلەردى قۇتقارعان پوليتسەيلەردى ماراپاتتادى.باتىر دەپ.گازيتتەر جازدى، تەلەديدار كورسەتتى.ەرتەسىنە نە بولدى، ماسقارا بولدى.ءۇش نارەستەنى قالىڭ ورتتەن قۇتقارعان كورشىسى اعايىندى اسكەري جىگىتتەر بولىپ شىقتى. ەندى جالعان ايتقان  مەنتتەر سوتقا تارتىلىپ جاتىر. ايماعانبەتوۆ وسىلاي ابىرويدان ايرىلدى.كازىر وڭتۇستىك اسكەري قولباسشىلىعى مەن ءىىد بىت-شىت بولىپ سوعىسىپ جاتىر.  وسى ما سوندا، بوزىمباەۆتىڭ بوزجورعا كادىرلەرى.

V. جۋرناليستيكادا نە جاڭالىق؟

قايىناعا  دەگەنىمىز، مارتەبەلى مەيرامبەك تولەپبەرگەن. باس يديولوگ.  وزى بوزىمباەۆتىڭ كادىرلەرىنىڭ ىشىندەگى قازاقشاسى مىقتى ازامات.ەكىنشىسى، وسى كۇنگە دەيىن ءپامىلاسى دجالدينوۆ بوپ جازىلاتىن ءباسپاسوز حاتشىسى اسقار. رۋى جالايىري.  رۋشىلدىقتى جەك كورەتىن اكىمنىڭ ارەكەتى.جامبىل وبلىسىنىڭ جۋرناليستيكاسىن جۇتاتقاندار وسى ەكى مىرزا.بۇلار الدىمەن «اق جول» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى ماقۇلبەك رىسداۋلەتتى كەتىردى.تىم بولماسا باسقا قىزمەت تە بەرمەدى.«قازاقستان-تاراز» تەلەارناسىنىڭ ديرەكتورى قالىبەك اتجاندى جۇتتى.الايدا بىلىكتى باسشى دالادا قالمادى.الماتىعا ءوسىپ كەتتى دەپ ەستىدىك.وبلىستىق «ار-اي» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى بولات بەكجاندى تۇنشىقتىردى.  وسىلايشا 21 عاسىردا اۋليەاتانىڭ ءۇش ارىسى قۋعىن- سۇرگىنگە ۇشىرادى. ۇشەۋى دە تالاي شاكىرتتى باۋلىپ، باۋىرىنان تۇلەتىپ ۇشىرعان  تىسقاققان تىلشىلەر ەدى.  اتتەڭ، تۇسىنبەدى.... بۇل قالاي باستالدى؟«اق جول» گازەتى دە، «ار-اي» دا، تەلەارنا دا وبلىس بيۋدجەتىنەن قارجىلاندىرىلادى.ارقايسىسىنا جىلىنا 60-70 ملن تەڭگەدەن بولىنەدى.قىرۋار اقشا.

وسى قارجىدان قارپىپ قالايىق دەدى مە ەكەن، ارى-بەرى ويلاپ، وسىدان پالەنباي جىل بۇرىن مەملەكەت قارجىسىن جەگەنى ءۇشىن سوتتى بولعان عالىم قاسابايدىڭ كانديداتۋراسىنا توقتايدى.ىزدەگەنگە سۇراعان.«سالىق ءتارتىبى» دەگەن باسپاحانانى باسقارىپ وتىرعان عالىم مىرزا كەلىسە كەتەدى.سودان ولار ماقۇلبەكتەي ماڭعاز اتاننىڭ شاۋجايىنا جارماسادى.وسى ۋاقىتقا دەيىن مەكەمەنى شاشاۋ شىعارماي باسقارىپ كەلگەن بىلىكتى باسشىنىڭ تىرلىگى شالا ەكەن.جۋرناليستەرى جازا المايدى ەكەن.قاناتتىڭ قوس قۇلاعىنا وسىنى كۇنىگە سىبىرلاعان مىرزالار اتپال ازاماتتى اتتان قۇلاتادى.انىعىن ايتساق، رىسداۋلەت قىراندىق تانىتىپ، ساۋىسقاندارمەن سالعىلاسقىسى كەلمەدى.ءوز ەركىمەن كەتتى.ورنىنا جۋرناليستيكادا ماقالا جازىپ كورمەگەن، بۇرىن سوتتالعان قاساباي كەلەدى.ەندى تەلەارنا ديرەكتورى، 35 جىل عۇمىرىن جۋرناليستيكاعا سارپ ەتكەن قالىبەك اتجانعا تاسادان تاس اتاتىن تاسىرلار ارىز جازىپ، اق ادامدى قارالاپ، ۇيىعان ۇجىمدى قىرىق ءبولىپ، اقىرى پرەزيدەنت اپپاراتىنا جامانداپ جاتىپ، ورنىنان الدى.

اتجان دا ولاردىڭ  دۇنيە جولىندا ەشتەڭەدەن قايمىقپايتىنىن ءتۇسىندى مە، الماتىعا ءبىر-اق كۇندە اۋىسىپ كەتتى. ورنىنا كىم كەلدى دەيسىزدەر عوي.ول تىپتەن كۇلكىلى.ومىرىندە قولىنا ميكروفون ۇستاپ كورمەگەن الماتىدان اياز بي دەگەن كەلدى.مۇعالىم اعاي ءتۇرى جىلى بولعانمەن، ازاماتتىق پوزيتسياسى جوق ازامات ەكەن.ايتپاقشى، عالىم قاسابايدىڭ سوكۋرسنيگى.ءبىر ايدىڭ ىشىندە قالىبەكتىڭ بار تىلشىلەرىنىڭ، ورىنباسارىمەن قوسىپ، تاس-تالقانىن شىعاردى.قازاقى نەبىر حابارلاردى جاۋىپ، شوۋ جاسايمىن دەپ جار سالدى. شوۋى شولاق بولدى... كادردىڭ باستىعىنا تاعى دا قاسابايدىڭ تۋعان قارىنداسى جايعاستى.وسىلاي-وسىلاي، اقىرى شوفەرعا دەيىن قاسابايدىڭ تۋىستارى مەن ايازدىڭ اعايىندارى ورنالاستى.وبل تۆ-دا جۇمىستا قالۋ ءۇشىن ادامدار تەلەارنا ديرەكتورىنا ەمەس، «اق جول» گازەتىنىڭ باس رەداكتورىنا جالىناتىن بولدى.«ار-اي» گازەتىندە ولار قولدان ارىز ۇيىمداستىرىپ، «بولات قىزمەتكەرلەرىنە قاتال ەكەن، اقشا جەپتى» دەگەن اڭىز تاراتتى.ارنايى تەكسەرىپ بارعان كوميسسياعا بىلىكتى باسشىنىڭ ۇجىمى ۇدەرە تۇرەگەلىپ، مەكەمەدەن قۋىپ شىقتى. اقىندىعى، سىنشىلىعى، شىنشىلدىعى بار بويىنان تابىلاتىن بەكجانعا شاماسى كەلمەگەن  بوزوكپەلەر قايتادان بوزىمباەۆتىڭ قۇلاعىن سارسىتتى. اقىرى اراعا ۇلكەەەن ادامدار ءتۇسىپ، بولات بەكجاندى قالالىق گازەتكە اۋىستىردى

ەگەر بۇل ماقالا جارىققاشىعىپ ، ۇناپ جاتسا جالعاسىن سۇرارسىزدار. ءالى تالاي قىزىق بار، قوعام بىلمەيتىن. ال مىناۋ ءسوز سوڭىندا وتە قۇپيا جاعدايلار تۋرالى مالىمەت. مەن ايتتى دەپ ەشكىمگە ايتپاڭىزدار.

1. قاناتتىڭ قاسىرەتتى ءسوزى:  قانەكەڭ ءبىر كۇنى كابينەتىندە وتىرىپ، «ەرتەڭ تالاس اۋدانىنا ىسساپارعا بارامىز، دايىندالىڭدار» دەسە، قاسىنداعى  جاندايشاپتارىنىڭ ءبىرى «قۇداي قالاسا» دەپتى. سوندا قانەكەڭ «قۇداي قالاسا دا قالاماسا دا بارام، مەن جوسپارلاپ قويدىم» دەپتى.

2. قاناتتىڭ قاناتتى ءسوزى: ول العاش وبلىسقا كەلگەندە «مەن سىزدەرمەن ءۇش ايدان كەيىن دومبىرامەن ايتىسام» دەگەن. ال كازىر ءبىر جىل ءتورت اي بولدى، دومبىرا تۇرماق الدىنا جازىپ بەرگەن ءسوزىن دۇرىس وقي المايدى.

3. قانات قاريالاردى جەك كورەدى: «نۇر وتاننىڭ» قورىتىندى ەسەبىندە ەسىركەپوۆكە «اقساقال قارتايساڭىز، ادەمى قارتايىڭىز» دەپ جىبەردى. شىندىق ايتقانى ءۇشىن.

4. قانەكەڭنىڭ سۇيىكتى ءسوزى: «ۋۆولەن».

5. قانەكەڭنىڭ كوپ ايتاتىن ءسوزى: «مەن قۇدا، تۋىس، رۋ اعايىنعا قارامايمىن». كازىر اينالاسى تولى... ق... جۇرت پەن... ج-لار.

وركەننىڭ بلوگىنان