1937-1938 جىلدارى «شاش ال دەسە، باس العان» قىزىل يمپەريانىڭ جەندەتتەرى قازاق حالقىنىڭ وقىعان، كوزى اشىق ازاماتتارىن قىناداي قىردى. تەك وسى ەكى جىلدىڭ ىشىندە قازاقتان 25 مىڭنان استام ادام جازالانىپ، اتىلىپ كەتتى. كۇنى بۇگىنگە دەيىن سول قۇربانداردىڭ كوبىسىنىڭ ەسىمدەرى دە بەلگىسىز. كەڭەس ۇكىمەتى وقىعان كوزى اشىق ازاماتتاردىڭ بىردەن كوزىن جويۋعا اسىقتى.

ءاليحان بوكەيحان (1866 جىلدىڭ ناۋرىزى – 1937 جىلدىڭ 27 قىركۇيەگى) قاراعاندى وبلىسى، اقتوعاي اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن.1879-1886 جىلدارى قارقارالى قالاسىنداعى قازاق بالالارىنا ارنالعان مەكتەپتە وقىدى.1886-1890 جىلدارى ومبىداعى تەحنيكالىق ۋچيليششەدە ءبىلىم الدى.1890-1894 سانكت-پەتەربۋرگتەگى ورمان تەحنولوگيالىق ينستيتۋتىنىڭ ەكونوميكا فاكۋلتەتىندە وقۋىن جالعاستىردى.1906 – «گولوس ستەپي»، «وميچ»، «يرتىش» گازەتىندە،1908- «توۆاريشش»، «رەچ»، «سلوۆو» گازەتتەرىندە رەداكتورلىق قىزمەت اتقاردى.1909-1917 – دون ەگىنشىلىك بانكى بولىمشەسىندە جۇمىس ىستەدى. 1917 – «الاش» پارتياسىنىڭ نەگىزىن قالاپ، توراعاسى بولدى. 1917 – 25 ورىننان تۇراتىن «الاشوردا» ۇكىمەتى قۇرىلدى، باسشىسى – ءاليحان بوكەيحان.

1937 – كسرو جوعارعى سوتى اسكەري كوللەگياسىنىڭ نەگىزسىز ۇكىمى بويىنشا اتۋ جازاسىنا كەسىلدى. 1989 – كسرو جوعارعى سوتىنىڭ قاۋلىسى بويىنشا اقتالدى.

شاكارىم قۇدايبەردىۇلى (1858 – 1931) - شىعىس قازاقستان وبلىسى، اباي اۋدانىندا دۇنيەگە كەلدى. 5 جاسىنان باستاپ حات تانىعان، اباي قۇنانبايۇلىنىڭ نەمەرە-ءىنىسى. 1898-1899 – مۇسىلماندىق پارىزىن وتەۋ ءۇشىن، قاجىلىققا بارادى. 1917 – الاش قوزعالىسىنىڭ بەل ورتاسىندا ءجۇردى. 1919-1937 – «تاڭ» ، «قازاق ءتىلى» باسىلىمدارىنا ماقالا جازادى. 1930 – عافۋر سەمەي تۇرمەسىندە ۇلكەن ۇلى قورلىقپەن قازا تابادى 1931 – ىزىنە تۇسكەن جەندەتتەرمەن شايقاستا وققا ۇشتى. 1961 – قۇدىققا تاستالعان سۇيەگى الىنىپ، مۇسىلمان عۇرپىمەن اباي زيراتىنىڭ قاسىنا جەرلەندى

احمەت بايتۇرسىنۇلى (1872 – 1938) قوستاناي وبلىسى، جانگەلدين اۋدانى، سارىتۇبەك اۋىلىندا دۇنيەگە كەلدى. 1882-1884 – ءوز ۇيىىندە العاش حات تانىپ، اۋىل مەكتەپتەرىنەن ءبىلىم الادى. 1886-1891 – تورعاي قالاسىنداعى ەكى سىنىپتى ورىسشا-قازاقشا ۋچيليششەدە ءبىلىم الادى. 1891-1895 – ورىنبورداعى مۇعالىمدىك مەكتەپتە وقيدى.1895 جىلدىڭ 1 ماۋسىمى – اقتوبە، قوستناي، قارقارالى اتىرابىندا بالا وقىتادى. 1913-1918 جىلدارى جالپىۇلتتىق «قازاق» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى، 1917 – «الاش» پارتياسى مەن الاشوردا ۇكىمەتىنىڭ بەلدى مۇشەلەرىنىڭ ءبىرى،1919- كەڭەس ۇكىمەتىنىڭ ساپىنا ءوتىپ، قازاق ولكەسىن باسقارۋ جونىندەگى اسكەري توڭكەرىستىك كوميتەتتىڭ مۇشەسى بولدى.

1937 جىلى – رەپرەسسياعا ۇشىراپ،  1938 جىلى – اتۋ جازاسىنا كەسىلدى.

عۇمار قاراشۇلى (1875 – 1921 ج) باتىس قازاقستان وبلىسى جانىبەك اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن. 1902-1910 – اۋىلى تىلەنشىسايدا جاديتشە بالا وقىتادى.1907 – تاتار جانە قازاق تىلىندە مەرزىمدى باسىلىمدارعا ماقالا جاريالاي باستايدى. 1911-1913 – «قازاقستان» گازەتىن شىعارۋسىعا، ساياسي-مادەني الەۋەتىن كوتەرۋگە اتسالىستى. 1917-1919 – «الاش» پارتياسى مەن الاشوردا ۇكىمەتىنىڭ بەلدى مۇشەسى.1921 – قۇنانشاشپاق دەگەن جەردە قاشقىن اسكەريلەر قولىنان قازا تاپتى

مۇحامەتجان تىنىشباي (1879 – 1937) الماتى وبلىسى، قابانباي اۋىلىندا دۇنيەگە كەلدى. 1900 – ۆەرنىي ەرلەر گيمنازياسىندا وقىپ، ۇزدىك ءبىتىردى. 1900-1906 – سانكت-پەتەربۋرگتەگى I الەكساندر اتىنداعى جول قاتىناسى ينجەنەرلەرىن دايارلايتىن ينستيتۋتتا ءبىلىم الادى. 1905-1907 – رەسەي يمپەرياسىنىڭ قوعامدىق ساياسي ومىرىنە بەلسەنە ارالاسادى. 1907 – رەسەي II-ءشى مەملەكەتتىك دۋماسىنا جەتىسۋ وبلىسىنان دەپۋتات بولىپ سايلاندى. 1917 – ۋاقىتشا ۇكىمەتتىڭ تۇركىستان كوميتەتىنىڭ مۇشەسىوسى ۇكىمەتتىڭ جەتىسۋ وبلىسىنداعى كوميسسارى بولىپ تاعايىندالدى. 1919 – بۇكىلوداقتىق اتقارۋ كوميتەتى بۇرىنعى الاشوردالىقتارعا كەشىرىم جاريالانعاننان كەيىن، ول ءارتۇرلى سالادا ەڭبەك ەتەدى. 1930 – تۇتقىندالىپ، ۆورونەجگە جەر اۋدارىلدى. 1937 – تاشكەنت تۇرمەسىندە «حالىق جاۋى» دەگەن جەلەۋمەن اتۋ جازاسىنا كەسىلدى

حالەل دوسمۇحامەدۇلى (1883 – 1939 ج) اتىراۋ وبلىسى، قىزىلقوعا اۋدانىندا دۇنيەگە كەلدى.1894 – ورال اسكەري-رەالدىق ۋچيليششەسىنە ءتۇستى. 1912 – ورال اسكەري-رەالدىق ۋچيليششەسىن ءتامامدادى. 1903 – سانكت-پەتەربور يمپەراتورلىق اسكەري – مەديتسينا اكادەمياسىنا ءتۇستى. 1909 – اسكەري مەديتسينا اكادەمياسىن ۇزدىك ءبىتىردى. 1917 – الاشوردا ۇكىمەتىنىڭ ۇلت كەڭەسى قۇرامىنا سايلاندى. 1920 – تۇركىستان رەسپۋبليكاسى حالىق اعارتۋ كوميسارياتى جانىنان تۇركىستان حالىقاتارىنىڭ وقۋ-اعارتۋ، مادەني ءھام عىلىمي مۇقتاجدارىن وتەۋ ءۇشىن ارنايى ۇيىمداستىرىلعان ءبىلىم كوميسسياسىنىڭ مۇشەلىگىنە، كەيىن توراعالىعىنا سايلاندى. 1924 – رەسەي عىلىم اكادەمياسىنىڭ ورتالىق ولكەتانۋ بيۋروسىنىڭ كوررەسپوندەنت-مۇشەسى بولدى

1930 ج – تۇتقىندالدى. 1932 – وگپۋ ۇشتىگىنىڭ شەشىمىمەن ۆورونەجگە 5 جىلعا جەر اۋدارىلدى. 1939 – اسكەري تريبۋنالدىڭ ۇكىمىمەن اتۋ جازاسىنا كەسىلدى

مىرجاقىپ دۋلاتۇلى (1885 -1935جج) قوستاناي وبلىسىنىڭ جانگەلدين اۋدانىندا دۇنيەگە كەلدى. 1897 – تورعايداعى ەكى سىنىپتىق ورىس-قىرعىز شكولىنا قابىلداندى. 1902-1904 – تورعاي ۋەزىندە مۇعالىمدىك قىزمەت اتقاردى.1909 – «ويان قازاق!» كىتابى شىقتى.1917-1919 – «الاش» پارتياسى مەن الاشوردا ۇكىمەتىنىڭ بەلدى مۇشەسى.1921 – قازاق مەملەكەتتىك باسپاسىنىڭ ءبولىمىن باسقاردى. 1922-1926 – ورىنبوردا قازاق حالىق اعارتۋ ينستيتۋتىندا ۇستاز بولدى.

1928 جىلى تۇتقىندالىپ، 1930 – اقتەڭىز-بالتىق كانالىنىڭ جۇمىسىنا جەر اۋدارىلدى.

1935 – سوسنوۆەتس جەرىندە دۇنيە سالدى

جاھانشا دوسمۇحامەدۇلى (1886-1938) باتىس قازاقستان وبلىسى سىرىم اۋدانىندا دۇنيەگە كەلدى. 1899-1905 – ورال اسكەري رەالدىق ۋچيليششەسىندە وقىدى. 1906 – ورال وبلىسىنىڭ ستيپەندياتى رەتىندە ماسكەۋ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ فاكۋلتەتىنە ءتۇستى.1917 – تومسك سوت وكرۋگى پروكۋرورىنىڭ ورىنباسارى بولىپ قىزمەت ەتتى.1917 – «شۋرو-ي-يسلام» كوميتەتى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى بولىپ سايلاندى

1930 جىلى تۇتقىندالىپ، 1932 جىلى ۆورونەجگە 5 جىل مەرزىمگە جەر اۋدارىلدى.

1938 – قايتا ۇستالىپ، اتۋ جازاسىنا كەسىلدى

جۇسىپبەك ايماۋىتۇلى (1890-1930) پاۆلودار وبلىسى باياناۋىل اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن.1911 – كەرەكۋدەگى ەكى سىنىپتىق ورىس-قازاق مەكتەبىندە ءبىلىم الدى. 1914 – سەمەيدەگى مۇعالىمدەر سەمينارياسىنا ءتۇستى. 1919 جىلى سەميناريانى ءبىتىردى.1917-1919 – الاش پارتياسىنا كىرىپ، الاشوردا ۇكىمەتىنىڭ قۇرىلۋىنا قاتىستى.1921 – سەمەي گۋبەرنيالىق وقۋ ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، «قازاق ءتىلى» گازەتىنىڭ رەداكتورى جانە جۋرناليستەر بيۋروسىنىڭ حاتشىسى قىزمەتىن اتقاردى. 1924-26 – «اق جول» گازەتىندە ءبولىم باستىعى مىندەتىن اتقاردى 1926 – شىمكەنت پەداگوگيكالىق تەحنيكۋمىنىڭ وقىتۋشىسى ءارى ديرەكتورى.

1930 – ماسكەۋدەگى بۋتىركا تۇرمەسىندە اتۋ جازاسىنا كەسىلدى

مۇستافا شوقاي (1890-1941) قىزىلوردا وبلىسى، شيەلى اۋدانىندا دۇنيەگە كەلدى. 1902-1910 – تاشكەنت گيمنازياسىندا وقىپ، التىن مەدالعا ءبىتىردى. 1914 – پەتروگارد ۋنيۆەرسيتەتىن ۇزدىك ءبىتىردى.1914 – ءاليحان بوكەيحان IV مەملەكەتتىك دۋماسىنىڭ مۇسىلمان فراكتسياسىنىڭ حاتشىسى رەتىندە ۇسىندى. 1918 – تۇركىستان ۇلتتىق كەڭەسىنىڭ تۇراقتى اتقارۋشى كوميتەتىنىڭ توراعاسى بولىپ سايلاندى

1941 – بەرلين اۋرۋحاناسىندا جۇمباق جاعدايدا قايتىس بولدى

ەلدەس ومارۇلى (1892-1937) قوستاناي وبلىسى تاران اۋدانىندا دۇنيەگە كەلدى.1907 – قوستانايداعى 2 سىنىپتىق ورىس-قازاق ۋچيليششەسىندە وقىدى.1911 – ورىنبورداعى ورىس-قازاق مەكتەبىن ءبىتىردى. 1920-22 – ورىنبوردا حالىق اعارتۋ كوميسساريماتىندا ينسترۋكتور، كەڭەستىك پارتيا مەكتەبىندە وقىتۋشى بولدى. 1926 -1929 – ساياسي قۋعىنعا ۇشىراپ، تاشكەنتتە پەداگوگيكالىق ينستيتۋتتا، ورتا ازيا مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ شىعىس فاكۋلتەتىندە وقىتۋشى بولدى.

1929 جىلى تۇتقىندالىپ، 1930 جىلى اتۋ جازاسىنا كەسىلدى. ارتىنشا، 10 جىلعا ارحانگەلسكىگە جەر اۋدارىلدى.

1937 – كەڭەس ۇكىمەتى اتۋ جازاسىنا كەستى.

ماعجان جۇماباي (1893-1938) سولتۇستىك قازاقستان وبلىسى، قازىرگى م.جۇماباەۆ اۋدانىندا دۇنيەگە كەلدى. 1905-1910 – قىزىلجارداعى مەدرەسەدە وقىدى. 1910 – «مەدرەسە-عاليادا»، ومبىداعى مۇعالىمدەر سەمينارياسىندا ءبىلىم الدى.1912 – قازان قالاسىندا (شولپان» اتتى تۇڭعىش جيناعى باسىلدى. 1917 – «الاش» پارتياسى مەن الاشوردا ۇكىمەتىن قۇرۋعا بەلسەنە قاتىستى. «بوستاندىق تۋى» گازەتىندە جۇمىس ىستەدى. «شولپان»، «سانا» جۋرنالى مەن «اقجول» گازەتىندە جۇمىس ىستەدى. 1929 جىلى – «القا» جاسىرىن ۇيىمىن قۇردى دەگەن ايىپتاۋلارمەن 10 جىلعا سوتتالدى.1936 – م.گوركي مەن ە.پەشكوۆانىڭ ارالاسۋىمەن بوستاندىق الدى

1937 جىلى قاماۋعا الىنىپ، 1938 جىلى اتۋ جازاسىنا كەسىلدى

سۇلتانبەك قوجانۇلى (1894-1937)وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى، سوزاق اۋدانىندا دۇنيەگە كەلدى.1913-1917 جىلدارى تاشكەنتتەگى تۇركىستان مۇعالىمدەر سەمينارياسىندا وقىدى.1920 – كوممۋنيستىك پارتيا قاتارىنا قابىلداندى.1920-1924 – تۇركىستان كومپانرتياسى وك مۇشەسى، تۇركىستان ورتالىق اتقارۋ كوميتەتىنىڭ ورىنباسارى، تۇركىستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ىشكى ىستەر حالىق كوميسارى، «اقجول» گازەتىنىڭ رەداكتورى. 1924-1925 – قازاق ولكەلىك پارتيا كوميتەتىنىڭ حاتشىسى.1925 -1926 – بك(ب) پ وك ۇلت رەسپۋبليكالارى مەن وبلىستارى بويىنشا جاۋاپتى نۇسقاۋشى بولدى.

1937 جىلى ۇستالىپ، 1938 جىلى اتۋ جازاسىنا كەسىلدى.

قوشكە كەمەڭگەرۇلى (1896-1937)اقمولا وبلىسى، تەكە بولىسى، قارجاس اۋىلىندا دۇنيەگە كەلدى. 1913 – ومبى اۋىلشارۋاشىلىعى ۋچيليششەسىنە ءتۇستى. 1914-1918 – قازاق جاستارىنىڭ تۇڭعىش قوعامدىق-ساياسي ۇيىمى «بىرلىككە» مۇشە بولدى.1916-1918 – «بالاپان» قولجازبا جۋرنالىنىڭ رەداكتورى. 1918- «جاس ازامات» گازەتىنىڭ رەداكتورى سىندى ءارتۇرلى قىزمەت اتقاردى.1930 – وامۋ-ءدىڭ اسپيرانتۋراسىندا وقىپ جۇرگەن جەرىنەن، م.اۋەزوۆپەن بىرگە تۇتقىندالىپ، الماتى اباقتىسىندا ەكى جىل وتىردى. 1935 – ومبىنىڭ شارباقكول اۋداندىق اۋرۋحاناسىندا دارىگەر بولادى.

1937 جىلى قايتا ۇستالىپ، ومبى قالاسىندا اتۋ جازاسىنا كەسىلدى.

تەلجان شوناۇلى (1894-1938) اقتوبە وبلىسى، ىرعىز اۋدانىندا دۇنيەگە كەلگەن. 1908-1912 جىلدارى ىرعىزداعى ورىس-قىرعىز ۋچيليششەسىندە، 912-1916 جىلدارى ورىنبورداعى مۇعالىمدەر ينستيتۋتىندا وقىعان. 1917 جىلى ءى جانە ءىى جالپىقازاق سەزىنە قاتىسقان. 1926-1929 جىلدارى قىزىلوردادا حالىق اعارتۋ كوميسسارياتىندا جاۋاپتى قىزمەتكەر، 1934 جىلدان باستاپ قازاق مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىندە دوتسەنت بولعان.

1937 جىلى ۇستالىپ، 1938 جىلى اتۋ جازاسىنا كەسىلگەن.