ساراتاننىڭ سارتاپ ىستىعى كۇشىنە مىنىسىمەن سايتان دا ۋاسۋاساسىن كۇشەيتە ءتۇسىپ، سودىرلار قالىڭ بۇقارانى قايعىعا باتىرىپ، سارى ۋايىمعا سالدى. جەلىككەن ۋاحاپشى جاستار شاتاق شىعارىپ، تارتىپكە شاقىرعان ساقشىلاردى جەر جاستاندىرىپ، ات توبەلىندەي از عانا توپ اقتوبەنى اتىس-شابىس الاڭىنا اينالدىردى. تاقاۋدا عانا كەلىپ كەتكەن قمدب-نىڭ وكىل يمامىنىڭ اسقىنعان ىندەتكە ءداستۇرلى يسلام قۇندىلىقتارىمەن ەم-دوم جاساماق ارەكەتى، ابدەن اۋرۋ مەڭدەگەن سودىرلاردىڭ سويىل كوتەرۋىنە سەبەپشى بولدى. كۇلبىلتەلەمەي تۋراسىنا كوشسەك، انشەيىندە «مەملەكەت تۇزىمىنە باعىنۋ ءۋاجىپ» دەپ الداۋقىراتىپ، ءۋاج ايتاتىن ۋاحاپشىلار بۇل جولى وزدەرىنىڭ شىنايى قۇبىجىق بەينەسىن جاسىرىپ قالا المادى. جاندايشاپتار وسى كۇنگە دەيىن مەملەكەت مۇنايىن ۇرلاۋمەن ناپاقاسىن ايىرىپ، «كاپىردىڭ قانى مەن مۇلكى ادال» دەگەن ۋاحاپشىلاردىڭ ءپاتۋاسىن جارتىلاي ورىنداپ كەلسە، ەندى، مىنە شىمىركپەستەن ادام ءولتىرىپ، ءدىني نەگىزى جارتىكەش جابايى ۇكىمدى تولىق جۇزەگە اسىرىپ وتىر. ءتىپتى، مۇنىسىمەن قويماي داڭدايسىعان سودىرلار «جاڭا جول» قۇبىرىن جارىپ جىبەرەمىز»، «اقتوبەنى ءبولىپ اكەتىپ، حاليفات قۇرامىز» دەپ بيلىككە تەكەكوزدەنىپ، سەس كورسەتتى. بۇرىن ەلىمىزدەگى ءدىني ەكسترەميزم ۇشقىنىن كورىپ «رۋحاني بىرلىگىمىزگە جارىقشاق تۇسەتىن بولدى» دەپ الاڭداۋشى ەدىك. ال، وتكەن جىلدان بەرگى ءۇستى-ۇستىنە بولعان سەپاراتيستىك سيپاتتاعى جارىلىستار ءبىزدىڭ «قاسيەتتى ءدىنىمىزدىڭ اتىن جامىلعان سودىرلار مەملەكەتىمىزدىڭ بىرتۇتاستىعىنا سىنا قاعىپ، وتانىمىزدى ويران ەتكەلى تۇر» دابىل قاعۋىمىزعا نەگىز بولىپ وتىر. ءتاڭىر-تاعالا جار بولسا، سويقاننىڭ سالدارىن دا جويارمىز-اۋ. بىراق، تامىر جايىپ كەتكەن دەرتتەن قۇلان-تازا ايىعۋ ءۇشىن نە ىستەۋىمىز كەرەك؟

جالپى، ۋاحاپشىلاردىڭ لاڭ تۋدىرۋىنا، ولاردىڭ قازاقستاندى كاپىرستان ساناۋى (قۇداي ساقتاسىن) تۇرتكى بولۋدا. ۋاحابيزم ىلىمىندە اللانىڭ تۇسىرگەن ۇكىمدەرى تۇرعاندا، ادامنىڭ شىعارعان زاڭىنا مويىنسۇنۋ، شىركتىڭ شىركى سانالادى. ۋاحاپشىلار مۇنداي مەملەكەتكە قارسى بۇلىك جاساۋدى «جيحاد» دەپ تۇسىنەدى. راس، الاش ەلىنىڭ نيزام جۇيەسى ءدىن نەگىزدەرىنەن تۇرمايدى. بىراق، ەلىمىزدىڭ اتازاڭىندا ءدىني-سەنىم بوستاندىعى پاش ەتىلگەن. ياعني، ءدىني راسىمدەردىڭ جۇزەگە اسىرىلۋى، قوعام مۇددەسىنە قايشى كەلمەسە، مەملەكەت وعان توسقاۋىل بولمايدى. زادىندا، ورتودوكسالدى ء(دىني-ۋاسيت) يسلام بويىنشا شاريعات ۇكىمىنىڭ ورىندالۋىن قامتاماسىز ەتەتىن مەملەكەت «دارۋل يسلام» (يسلام مەملەكەتى) دەپ اتالادى. ال، ءدىن نەگىزدەرىن تەرىستەيتىن نەمەسە ءدىني راسىمدەردىڭ ورىندالۋىنا قۇقىقتىق تۇرعىدان بوگەۋ قوياتىن مەملەكەت - «دارۋل ھارب» (كاپىر مەملەكەتى) دەپ قاراستىرىلادى. بۇدان وزگە جوعارى ساياسي ۇيىمنىڭ ۇستىندارى دىنگە نەگىزدەلمەگەنىمەن، بىراق، ءدىني راسىمدەردىڭ ورىندالۋىنا رۇقسات بەرەتىن مەملەكەتتى «ءدارۋل سۋلح» نەمەسە «دارۋل اھد» (دىنگە كەلىسىم بەرۋ) دەپ اتايمىز. قازىرگى ءبىزدىڭ زايىرلى ەلىمىزدى وسى «ءدارۋل سۋلح» دارەجەسىندەگى مەملەكەت قاتارىنا جاتقىزۋعا بولادى. «ءدارۋل سۋلح» ينستيتۋتى ءدىني راسىمدەردىڭ جۇزەگە اسۋىنا رۇقسات بەرگەندىكتەن، حانافيا مازحابىنىڭ عۇلامالارى مۇنداي مەملەكەتتىڭ قابىلداعان زاڭدارىنا مويىنسۇنۋدى مىندەتتى دەپ ەسەپتەيدى.

دەمەك، ءدىني راسىمدەردىڭ قوعامدىق قۇندىلىققا اينالۋىنا مۇمكىندىك بەرىپ وتىرعان قازاقستان كاپىرستان ەمەس. زايىرلى ەلدىڭ زاڭىنا مويىنسۇنۋى دا اللاعا سەرىك قوسقاندىق سانالمايدى. سونداي-اق، حانافيا عۇلامالارىنىڭ بەرگەن ءپاتۋاسى بويىنشا «جيحاد» جاساۋعا تەك مەملەكەت عانا بايلام جاساي الادى. سوندىقتان، ۋاحاپشىلاردىڭ سودىرلىق ارەكەتى ساۋاپتى ءىس ەمەس، كەرىسىنشە، اداسقان ۇستىنە اداسقاندىق، كۇنانىڭ ۇستىنە كۇنا جاماۋ دەگەن ءسوز.

ايتپاقشى، سوڭعى جىلدارى ۋاحاپشىلاردىڭ ءبىر بولىگى وزدەرىنە «قالىپتى سالافيتتەر» دەگەن ايدار تاعىپ، الاش بالاسىن الداۋقىراتىپ، قازاق قوعامىنا سىنامالاپ ەنە بەرۋدى كوزدەپ وتىر. جىرتقىشتاردىڭ ىشىندە جەمتىگىنە ايلاسىز ۇمتىلاتىن اڭقاۋى دا، اڭىسىن اڭدىپ، قىبىن تاۋىپ بارىپ، باس سالاتىن اككىسى دە كەزىگەتىنى بەلگىلى. «قالىپتى سالافيتتەردىڭ» قازىرگى الپىس ايلالى ارەكەتى، سول اككى جىرتقىشتى ەسكە سالادى. ياعني، دۇرىسى، ازىرشە تاقيا جاساپ، بۇلىك شىعارۋعا وڭتايلى ءساتتى كۇتىپ جۇرگەن ۋاحاپشىلاردى «قالىپتى سالافيتتەر» ەمەس، ءبىر ساۋساعى بۇگۋلى «اككى سالافيتتەر» دەپ اتاعانىمىز ءجون سياقتى. سايىپ كەلگەندە ايتپاعىمىز، اللا-تاعالا الاش جۇرتىنا جاقسى مەن جاماندى ايىرىپ، دۇشپانىنىڭ اڭقاۋى مەن ايلالىسىن اجىراتا ءبىلۋدى جازسىن دەپ تىلەيمىز!

«قازاقستان-زامان» گازەتى