Agham әskerden oralghan son, kórshi auyldyng qyzyn alyp qashyp keldi. Qoyy qoralas, auyly aralas bolghandyqtan kórshi auyldyng mektebinde múghalim bolyp isteytin qúda men qúdaghidy  jaqsy tanimyz. Qúdanyng kishi qyzynyng aty «Anel» edi. Búl sóz ne maghyna beretinin ózderi de bilmeytin. Áyteuir, «sovremennyi» shet elding esimi dep otyratyn. Balagha qoyghan aty onyng ómirine ýlken әser etedi degen qaghida dәl keledi eken. Qazaqtyng danalyghyna tang qalamyn. «Bóten» esim qyzyn últyna jat etip ósirdi. 

Qúdasham auylynda mektepte jaqsy oqydy. Qúda men qúdaghy «osydan birdene shyghady» dep bolashaghyna ýlken ýmitpen qaraytyn. Sonymen uaqyt zyrlap ótip, qúdasham mektep bitirdi. Almaty shet tilder institutyna  oqugha týsti. Auyl-aymaghy, tughan-tuysy mәz bolyp, ata-anasy sheksiz quanyshqa bólendi. Sodan ne kerek әrkim óz kýibeng tirshiligimen qúdashanyng oqu bitiretin mezgili de jetipti. Biraq, qúda men qúdaghidyng jýzi synyq. Bayqaymyn Anel jóninde әngime qozghaghanda tómenshiktep, kibirtiktep әngimeni basqa jaqqa búryp jiberetin boldy. «Almatyda júmysqa qalghan shyghar» dep alghashqyda mәn bermedik. «Pәlenshening qyzy shetelge baygha tiyipti» degen kýbir-sybyr ósek shygha bastady. Sóitsek, qúdanyng «qyzymdy ýlde men býldege orap úzatamyn» dep jýrgen - Anelimiz Fransiyanyng bir negirine tiyip alypty. Qúda men qúdaghidyng el-júrtqa qarar beti joq, qayghysyn ishine jútyp, osydan on bes jyl búryn  birinen song biri dýniyeden ótti. Ol kezde bireuge bireuding qaraytyn zamany ma edi. Bir ýzim nan ýshin bet-betimizben qanghyp ketken kez edi... 

Ótken jyly Almatygha bir tuystyng toyyna barghanymda bayaghy Aneldi kezdestirdim. Kezinde qúda-qúdaghidy tabalaghanday bolmayyq dep kimge, qayda tiygenin súraugha bata almay anyq-qanyghyn bile almay qalghan bolatynbyz. Qazir qyryqqa jaqyndaghan saliqaly әiel. Ashyq-jarqyn menimen әngimelesip jatyr.- «Mahabbatta shekara joq, mahabbatta últ joq,» degen nadandardyng sózine erip, bir toptan qazaqtyng ýsh qyzy Fransiyadan kelgen ýsh negrge tiyip aldyq. Ata-anamyzgha baqytsyzdyq әkeletinimizge miymyz jetpedi. Qúda-qúdaghy bop qúiryq-bauyr jep, nemere-shóbere sýiip, toy toylap, men - saghan, sen -maghan bolyp, kiyit kiyip, bir-birine shapan jauyp, arqa-jarqa bolyp saghynysyp kýtetin baqytty kýnderinen aiyrghan ekenmin.

Áke-sheshem menen ýlken ýmit kýtken edi. Ásirese, әkem «osy qyz, mening atymdy shygharady» dep erkeletip, jýzi bal-búl janyp otyratyny esime týskende jýregim qarsy aiyrylyp kózimnen jas parlaydy. IYә, atyn shyghardym әkemning - tek aghayyn-tuys, júrtqa taba qylyp. Qayran әkem, mening kesirimnen qan jútyp, qayghysy ishin jep erte ketti. Áytpese qaytys bolatynday qartayghan joq-qoy - dep jylap jiberdi. Júbata almaymyn da. Sonymen oqu bitken song ýsheui de ýsh negrmen Fransiyada eki jylday túryp, sonynan negrlerding tughan otany Gviyneya-Bisaugha kóshipti. Anelderding shyqqan baylary Gviyneya-Bisaudaghy  bir taypanyng ókilderi eken. Olardyng salty boyynsha balasy ekinshi ret ýilengisi kelip, jastau qyz alatyn bolsa, әielin óz әkesine qatyndyqqa beredi eken. Basqa әkelerding 2-3- ten jas qatyndary bar eken. Sonymen jas qyz alatyn bolyp, Aneldi әkesine syilapty. Anel bir týnde qashyp ýlgeripti. Kelgenine bir jylgha juyq bolsa da qújatsyz bazarda júmys istep, eki balasyn asyrap otyr eken. - «Ana sorly eki qyzgha ne bolghanyn bilmeymin». Kelerge qarajaty joq. Botaday bozdap jylap qalghan edi - dep kýrsindi. Búlargha keshirimmen qaraugha bolmaydy, sol kerek, «Ne ekseng sony orasyn» degen yp-yras eken.  

Toghaybay Núrmúratúly

Astana qalasynan

Abai.kz