Býgin - memleket jәne qogham qayratkeri, sayasatker Altynbek Sәrsenbayúlynyng tughan kýni. 2006 jyly 11 aqpanda qasaqana jasalghan qastandyqtan qazaq tapqan zamanymyzdyng zanghar sayasatkerining 2003 jyly Reseydegi Qazaqstannyng ókiletti jәne tótenshe elshisi qyzmetin tapsyryp, qoghamdyq-sayasy qyzmetke birjola auysugha belin bekem buyp jatqan kezinde sol tústaghy «Jas Alash» gazetine bergen súhbatyn oqyrmandar nazaryna úsynyp otyrmyz.

Osydan 8 jyl búryn Altynbek Sәrsenbayúly aitqan oi-pikirlerdi oqy otyryp, ony býgingi Qazaqstannyng jaghdayymen salystyra qarasanyz, kóp dýniyening kóbesin bayqaysyz...

«Abay-aqparat»

«Egemen Qazaqstan» gazetining qeshegi sanynda Preziydentting sayasy mәseleler jónindegi qenesshisi Ermúhamet Ertisbaevtyng súhbaty jaryq qóripti. «Qazaqstandy «keri ketiruge» asyqpayyq» degen taqyryppen berilgen súhbatqa eshqim qol qoymaghanyna qaraghanda, Ertisbaev ózimen-ózi sóilesqendey, ózimen ózi súhbattasqanday. Biraq, aitayyn degenimiz ol emes...

Býgin - memleket jәne qogham qayratkeri, sayasatker Altynbek Sәrsenbayúlynyng tughan kýni. 2006 jyly 11 aqpanda qasaqana jasalghan qastandyqtan qazaq tapqan zamanymyzdyng zanghar sayasatkerining 2003 jyly Reseydegi Qazaqstannyng ókiletti jәne tótenshe elshisi qyzmetin tapsyryp, qoghamdyq-sayasy qyzmetke birjola auysugha belin bekem buyp jatqan kezinde sol tústaghy «Jas Alash» gazetine bergen súhbatyn oqyrmandar nazaryna úsynyp otyrmyz.

Osydan 8 jyl búryn Altynbek Sәrsenbayúly aitqan oi-pikirlerdi oqy otyryp, ony býgingi Qazaqstannyng jaghdayymen salystyra qarasanyz, kóp dýniyening kóbesin bayqaysyz...

«Abay-aqparat»

«Egemen Qazaqstan» gazetining qeshegi sanynda Preziydentting sayasy mәseleler jónindegi qenesshisi Ermúhamet Ertisbaevtyng súhbaty jaryq qóripti. «Qazaqstandy «keri ketiruge» asyqpayyq» degen taqyryppen berilgen súhbatqa eshqim qol qoymaghanyna qaraghanda, Ertisbaev ózimen-ózi sóilesqendey, ózimen ózi súhbattasqanday. Biraq, aitayyn degenimiz ol emes...

Ertisbaev «Aq jol» partiyasyn «Preziydentqe, qoghamgha qarsy sayasy top» retinde «surettepti». Osyghan baylanysty qazirgi qezde Mәskeude elshilik qyzmetin ótkizip berip jatqan Altynbek Sәrsenbayúlyna habarlastyq. Sәrsenbayúlynyng «Jas Alashtyn» súraqtaryna bergen jauabymen qatar, Qazaqstandaghy sayasy jaghdaygha, «Aq jolgha», ózining sayasy ústanymyna baylanysty әngimeni naqtylay týsken, «Vremya» gazetining ótken nómirinde jaryq kórgen súhbatyn da audaryp, qosa jariyalaghandy jón qórdiq.

Ertisbaevtyng pikirine qatysty súraghymyzgha «Aq jol» partiyasynyng teng tóraghasy Altynbeq Sәrsenbayúly bylay dep jauap berdi:

Preziydentqe dos emes, jau izdep jýrgen qenesshiden Alla saqtasyn degennen basqa ne aitugha bolady. Meninshe, memleqet basshysyna sayasy jaghynan arandatatyn adamnyng týqqe qeregi joq, qerisinshe, Preziydentting qasynda últty úiytugha, qoghamdy toptastyrugha shama-sharqy bar adal adamdar jýrui tiyis. Onyng ýstine, qazirgidey almaghayyp zamanda jau izdeuding úpay әpere qoymasy jәne anyq. Sayasatta qara qórsetqenning bәrining boyynan qýdiq izdeu, qanday da bir belsendiliq tanytqan qogham mýshelerinen sebepti-sebepsiz jaulyq qóru, el arasynan dúshpandyq izdeu búryn da bolghan, biraq, týptep qelgende,sonday jaghdaylardyng aqyrynyng orny tolmas óqinishqe, qayghy-qasiretqe úshyrap qelgenin tarihtan jaqsy bilemin.

Sondyqtan, býgingi qýngi maqsat - jau izdeu emes, piqir toqaylastyratyn jer izdeu. Basty jәne negizgi mindet - qóp bolyp    qimyldap,    memleqetti    nyghaytu, tәuelsizdiqti saqtap qalu». «Biz qóp te halyq emespiz, - deydi Sәrsenbayúly.

- «Sayasy qýshterimiz de az». Sol azdyghymyzdy bildirmeu ýshin, sayasatqerding piqirinshe, el basshysynan bastap, qatardaghy sayasatqerge deyin   «memleqetting damuyna,  tәuelsizdiqting nyghangyna qanday ýles qosa   alam?» dep, eqi shoqyp, bir qarauymyz qereq. Al, qelispeytin jerimiz bolsa, oghan bola jer tepqilep, aiqaygha attan qosudyng esh qajeti joq». Algha jylju teq bir-birimizdi tolyqtyrghanda ghana bolady, al, bir-birimizdi tolyqtyru ýshin   ózara piqir almasulargha qóp baruymyz qereq. Búl - Sәrsenbayúlynyng piqiri.

«Oydy búrmalau, sózdi búrmalau abyroy әperetin әreqet emes. Biz partiyagha ótu qezinde jasaghan mәlimdememizde Ertisbaev «bәdizdegendey» sa-yasy daghdarysqa emes, býgingi qýngi qordalanghan sayasy mәselelerding sheshimin taba almay jatqanyna basa nazar audardyq. Al, eger onday problema joq deseq, onda mәslihattargha saylau qezinde jergiliqti biyliq óqilderining tizege basyp, qoqan-loqqymen saylau ótqizgenin qayda qoyamyz? Júrttyng qónil-qýii týzelip, túrmysy jaqsarghan qezde, mәslihat saylauy qezinde nege zang búzushylyqtargha jol berdiq? Ertisbaev bas qatyrghysh bolsa, osynday mәselelerge bas qatyrsyn.

Qәsiporyndar jappay jeqeshelendiruding qúryghyna ilinip, ailap-jyldap ailyq pen zeynetaqy qórmey, qogham daghdaryp, adam baz qeship qetqen za-manda da múnday jónsizdiqterge jol bergen joq qoy, olay bolsa, nege býgingidey «qoy ýstinde boztorghay júmyrtqalaghan» zamanda saylaudy Europa elderindegidey órqeniyetti týrde ótqize almaymyz?»- deydi Sәrsenbayúly.

- Sizding «Vremya» gazetinde jariyalanyp, qeyin «Jas Alashta» jaryq qórgen súhbatynyzdan qeyin redaqsiyagha habarlasyp, piqir bildirgender qóp boldy. Sizge qoyar súraqtary da az emes eqen. Ári óziniz de oqyrmanmen jýzdesuge qarsy bolghan joq ediniz...

- Eshqanday qarsylyghym joq. Qazir Mәsqeude jýrmin. Elshiliq qyzmetti ótqizip, Reseyde qarym-qatynasta bolghan resmy óqildermen, dos-jaranmen qoshtasyp jatqan jayym bar. Sondyqtan da, telefon arqyly bolsa da, ja-uap bereyin.

-Elshiliq qyzmetten qetpey túrghanda jariyalanghan sol súhbat-sayasy ortada edәuir dýmpu tudyrdy. Áueli, osy súhbatty beruinizding sebebin izdegender qóp. Atyshuly «qarasha oqighasynan» qeyin payda bolghan bos qenistiqqe jamby tastaghanday boldynyz. Sebebin ózinizden artyq eshqim bilmes...

- Men onshaqty jyl memleqetting ishqi sayasatymen shúghyldanghan adammyn. Biraq songhy jylda ishqi sayasatta qýrt әri qýtpegen ózgeris  boldy. Qópshiliq sarapshylardyng tilimen aitsaq, «regress bastaldy». Baspasóz bostandyghy bolsyn, sayasy partiyalarmen qarym-qatynas jóninen bolsyn, basqa da qoghamdyq-sayasy instituttarmen qarym-qatynas jóninen bolsyn, qeybir óresqel is-әreqetterimiz ishqi shenberden  shyghyp, qeybir halyqaralyq úiymdardyng qúlaghyna shalyndy. Osy jaghdaylargha baylanysty, basqa da sebepterge oray jurnal qóptegen súraqtargha jauap beruimdi súrap habarlasady. Búl - bir. Eqinshilen,  qýzdegi mәslihat saylauynan qeyin, aldaghy Mәjilis saylauyna dayyndyq  talap eter  tústa ózim de qordalanghan qeybir mәselelerge jauap beru dúrys dep sheshtim. Basqa eshqanday astar da joq, pighyl da joq. Taghy bir  mәsele - syrtta otyrghan adamgha qóp nәrse aiqyn qórinedi. Qazannyng ishinde birge qaynap shyqpaghannan qeyin syrt qózben qaraugha mýmqinshiligim boldy.

- Súhbatynyzdaghy eldi eleng etqizgen taghy bir mәsele - «taqqa múragerliq» turaly súraqqa bergen jauabynyz boldy. Alyp-qosarynyz joq pa?

- Alyp-qosarym bireu-aq. Biz Qazaqstanda 15 million halyq túramyz. Shetimizden deni sau, jetilgen, qóziqaraqty últtyn  óqilderimiz. Sondyqtan  da, ózimizdi bizden dәrejesi әldeqayda tómen elderge qaray sýireuding reti joq, qerisinshe, «esiqtegi basymyzdy tórge sýirep», ózimizdi bizden jogharghy damu satysyndaghy halyqtardyng qataryna qosugha talpynuymyz qereq.  Negizgi maqsat ta, negizgi mýdde de osy tónireqte bolsa ghana, bizde damu bolady. Al, endi, taqqa múragerliqqe qelseq, eger «taqqa múragerliq» basqarudyng eng tiyimdi joly bolatyn bolsa, dýniyejýzi elderining monarhiyadan bas tartyp ne әuresi bar? Ol zaman әldeqashan qelmesqe qetqen. Biyliq sayasy qózqqarastardyng tartysynan tuyndauy qereq. Jәne biyliq basyna qim qelse de, sol adam jeteqshiliq etetin sayasy partiyanyng qózqarasy ýstem boluy qereq, biyliq sonyng negizinde qúraluy qereq. Sonda ghana biyliq túraqty bolady. Sonda ghana biyliq pen halyqtyng qarym-qatynasy dúrys bolady. Al, eger qez qelgen bir biyliqti qez-qelgen jolmen biyliq basyna әqelip, qondyrghy qúsatyp qoya salsaq, onday biyliq qansha jerden «myqty» bolsa da, ornyqty bola almaydy. Óitqeni,  onyng halyqqa qatysy joq, halyqtyng oghan qatysy joq. Búl jaghday, týptep qelgende, memleqetting bolashaghyna qeri әser etui mýmqin.

- Aqparat salasyn basqarghanynyzda, bir de bir Ýqimet basshysymen «tatu» bolmaghanynyzdy bilemiz. Onyng shet jaghasy jogharydaghy súhbatynyzda da aitylady.

-  IYә, solayy solay. Aqparat salasyn basqarghanda, bir de bir basshysymen  tatu bolu mýmqin emes edi. Sebebi, olardyng týsiniginde,  men Ýqimet basshysyn baspasózden «qorghauym» qajet bolatyn. Olardyng qay-qaysysy da osyny talap etetin.  Eger men Ýqimet basshylaryn, Ýqimet mýshelerin  qorghaugha jol bersem, onda olardyng orynbasarlaryn, orynbasarlardyng orynbasarlaryn, qysqasy, barlyghyn «qorghaugha» tura qeler edi.  Al, múndaygha jol bersem, tәuelsiz elding baspasóz bostandyghy qommunistiq partiya ýstemdiq qúryp túrghan sәttegi baspasóz bostandyghy siyaqty bolyp shygha qeler edi. Yaghny «synaugha bolatyn» jәne «synaugha bolmaytyn» adamdardyng tizimi jasalar edi. Olay bolghan qýnde mening aldymda «synalugha bolmaytyn» adamdardyng bir shabadan tizimi jatar edi de, mening bar júmysym sony rettep otyru bolar edi. Olay etuge qaqym joq. Sondyqtan da, men aqparat salasyna basshylyq  etqen jyldary  Ýqimet basshylarynyng barlyghynyng  derliq is-әreqeti baspasózde  esh qedergisiz qórsetildi, tipti, ashyq piqirtalasqa barghan sәtter de qezdesti. Osydan qeyin de qópshiligi renjiytin. Aytatyndary - «sen bizdi qorghamaysyn», «sen bizge qalqan bolmaysyn»... Mening jauabym bireu bolatyn: «Ýqimet - halyqtyng taghdyry ýshin jauapqershiliqti moynyna alghan. Eger barlyghynyz el basshysynyng artyna tyghylyp, qolmen istegendi moyynmen qóteruge jaramasanyzdar, onda qim bolghandarynyz?! Sondyqtan da, mýmqindiginshe,  halyqtyng aldynda, halyq qalaulylarynyng aldynda  óz  is-әreqetterinizge jauap bergenderiniz dúrys». Al, aqparat ministri retindegi mening mindetim - zang jolymen baspasóz ben qogham arasyndaghy qarym-qatynastardy rettep otyru. Tereshenqonyng túsynda da, Qajygeldinning túsynda da, Balghymbaevtyng túsynda da, Toqaevtyng túsynda da osy pozisiyany ústandym. Al, basqa jaghynan alghanda, Ýkimet basshysy demeseniz, olar da et pen sýieqten jaralghan adamdar ghoy, ózi turaly jaghymsyz nәrse qaybir jaqsy әser etedi deysiz?! Biraq, shyndyq bireu: Ózim birge júmys istegen Premierlermen is barysynda, júmys babymen «renjiskenimizben», is bitkennen keyin azamat retindegi bir-birimizge degen syilastyghymyzgha syzat týsken joq.

Ótken súhbatymda da aittym ghoy, ótpeli qezende baspasóz  ministri bolghannan qiyn júmys joq. Sebebi, ol kezde baspasóz de qolyna jana týsken bostandyqtyng buyna pisip jýrdi, biylik te «baspasóz bizden tómen» degen oidan aryla almay jýrdi. Sondyqtan, baspasózdi de, biylikti de tәrbiyeleuge tura keldi. Qeudesi ayaqqaptay bolghan baspasóz ben qolynan shoqparyn tastaghysy qelmeytin biylikti bir-birine ýirenisip, teng dәrejede sóilesetindey dәrejege jetkizu kerek boldy. Ol - aitugha ghana onay. El arasynda «anaumen jaqsy emes eken», «mynaumen jaqsy emes eken» degen әngimeler tuatyny ras, biraq, ol qarym-qatynastyng mәselesi emes. Ol - sayasy qózqarastyng mәselesi.

- Sayasy sahnagha Preziydent alyp shyqqan jas reformatorlardyng «túnghyshy» retinde solardyng birqatarynyng «sayda sany, qúmda izi» qalmauyn nemen týsindiresiz?

- «Sayda sany, qúmda izi qalmady» degeninizben qelise almaymyn. Sayasy arenagha Preziydent alyp shyqqan top bar jәne olar memleqettik qyzmette bolsyn-bolmasyn qoghamdaghy ýlken yqpaly bar, ózindiq ereksheligi bar túlghalar bolyp qala beredi. Olardyng barlyghynyng birdey memleqkettik qyzmette býgingi kýnge deyin jýrui shart ta emes, mýmkin de emes. Sebebi, bizden keyin de úrpaq kele jatyr. Mýmkindiginshe, olargha jol ashuymyz qerek. Olardyng dayyndyghy da bizden kýshti bolmasa, kem emes. Olar bizding jýrip ótqen jolymyzdaghy jetistikter men kemshilikterdi saralay otyryp, sayasatqa óz ýnin әkelui kerek. Al, reformator topqa kelsek, olardy tәrbiyelegen, sóz joq, elimizding basshysy. Preziydent 30 jasymyzda eshkimnen, eshteneden qoryqpay, bizdi jauapty da qiyn memleketgik qyzmetke alyp qeldi. Ony da aitpaghanda, 7-8 jyl boyy «qanattygha qaqtyrmady, túmsyqtygha shoqyttyrmady». Sol qezding ózinde «jastargha jauapty qyzmet beruge bolmaydy», «saryauyz balapandar ne biledi deysin?» degen әngime az aitylghan joq. Aqsaqaldardan bastap, sayasatga sharuasy joq jandargha deyin osylay dedi. Preziydent olardy tyndaghan joq. Nәtiyjesi sol  reformator top Preziydentging qoldauyna sýiene otyryp, eldegi eqonomikalyq reformalardyng negizin saldy. El aldyndaghy, memleket aldyndaghy boryshyn atqardy. Endi, sol jigitter sayasy reformalardyng kezi jetkenin aityp, soghan atsalysayyq dep, bastaryn bәigege tigip otyr. Búl ýlken batyldyqty qajet etetin qadam. Biraq, olay etpeuge taghy bolmaydy. Óitkeni, sayasy reformalardy tezdetip bastamaytyn bolsaq, onyng aldyndaghy eqonomikalyq reformalardan mәn qalmaydy. Bir nәrse anyq - sol buyn әli de ózining mýmkindikterin kórsetip, әli de ózderining kim ekenin dәleldeytin buyn.

- Resey men Qazaqstandaghy sayasy partiyalardy salystyrsaq, bizdiki «kelgende Jiyenqúlgha shyqpaydy ýnim» degendey bolyp qalmay ma?

- Áriyne, solay. Sebebi, Reseyding býgingi sayasy biyligi men qoghamdyq negizi sayasy partiyalardyng yqpalymen qalyptasyp otyr. Olar sayasy reformalar jóninen de bizden kósh alda. Ondaghy sayasy reformalar Resey halqynyng memleket mýddesi ýshin júmys isteuine tolyq mýmkindik ashyp bergen. Elisindi Reseyding belgili bir bóligi qansha jerden kinәlaghysy qelgenimen, ozyq oily adamdar onyng jasaghan ýlken reformasyna tarihy baghany býgingi kýnning ózinde berip qoydy.

- Óziniz de bayqap jýrgen bolarsyz, bizde sayasy partiya qúru sәnge ainalyp barady. «Jekemenshiq» partiyasy barlar men «partiyam bolsa...» dep armandaytyndargha nendey qenes berer ediniz?

-  «Jekemenshiq» partiya qúru - pәtuasyz is. Sebebi, partiya degenimiz - adamnyng oi-sanasyna ie bolu, qoghamdyq oi-sanagha yqpal etu. Al, onday qózqarastardy menshiktep qoy mýmkin emes. Eger jekemenshik partiya qúrghysy qeletinder shynymen de bar bolsa,  ony tek «aqshany jelge shashudyng jana joly» dep qana qabyldaghan jón shyghar.

- Songhy qezde sayasi  partiyalardy, oppozisiyany «qoldan demep jiberu kerek» degen de әngime shyghyp jýr. Búl piqir qazaqstandyq oppozisiyanyng «jauyryny jer iyiskegenin» qórsete me? Álde, «apama jezdem say» demekshi, әlsiz biylikke әlsiz oppozisiya da jarap túr ma?

- Qonstruktivti oppozisiya bolu ýshin, eng aldymen, biylik belgili bir pozisiyanyn, belgili bir sayasy qózqarastardyng jýiesinde qúryluy kerek. Bizde, әzirge onday qúrylymmen qúrylghan Ýkimet te joq, onday qúrylymgha say Parlament te joq. Sondyqtan da, býgingi oppozisiya da kómeskileu. Qanday iydeyalardy qoldaydy, qanday qózqarastargha qarsy, ony bilip bolmaysyn, óitkeni, naqtyly baghdarlamasy joq. Turasyn aitsaq, bizdegi qazirgi oppozisiya biylik basynda otyrghan bir ghana adamgha qarsy qýresuding qúraly retinde ghana qúralghan. Búl - jartyqesh úghym. Sondyqtan da, alysyraq   oilaytyn   sayasy partiyalar býgingi kýni eng basty maqsaty retinde adamdardyng oi-pikirin bildiretin, sony toptastyratyn      qoghamdyq-sayasy partiyalardy qúrugha, qolda bar qoghamdyq      qúrylymdardy jetildirute júmys isteui kerek. Kóp bolyp, qanday da bir pozisiyasy    bar    nýktelerdi, tóbelerdi anyqtauymyz kerek. Keyin sol sayasy qózqarastar men mýddelerding ortaqtastyghynan sayasy partiyalardyng tóbesi kórinetin bolady. Solardy halyqqa úsynu arqyly, yaghny sayasy talastyng negizinde biyliq qúralatyn bolady. Sonday qózqarastyng negizinde qúralghan biylikke qarsy top halyqty ózining artynan ertu ýshin júmys isteytin bolady. Sonda ghana sayasy qózqarastardyng qayshylyghy sayasat tudyrady. Al, jeke adamdardyng bir-birine degen qarsylyghynan eshqashan da sayasat tumaydy. Sayasat teq qoghamdyq qózqarastardyng qarama-qayshylyghy men birin-biri tolyqtyruynan ghana tuady. Sonda ghana qogham ýlqen negizdik qúrylymgha ie bolady. Ázirge, ókinishke qaray, bizde adamdardyng bir-birine qarsylyghy dәrejesinen asqan oppozisiya joq. Ol, taghy qaytalap aitayyn, jartyqesh úghym.

- Ózinizding mýmkinshilikterinizdi bizden góri jaqsy bilesiz, jeke sayasy partiya nemese qoghamdyq qozghalys qúru turaly oilanbadynyz ba?

- Mening súhbatym shyqqannan qeyin biraz taraptan ýlqen bir qoghamdyq-sayasy qozghalys qúrugha jәne sony basqarugha úsynystar bolghany ras. Biraq, men ózimmen úzaq jyldar birge júmys istegen azamattardyng qataryna qelip qosyludy dúrys dep taptym. Meninshe, búl sheshimim dúrys.

- Orys basylymdarynyng birinde siz turaly bylay deydi: «Altynbek Sarsenbaev stal tuzom «chervey» blagodarya tomu, chto na segodnyashniy deni on - samaya «tyajelaya» politichesqaya figura v lagere teh, kto nastaivaet na provedeniy politicheskih reform. Politicheskie vzglyady etoy kartochnoy masty vesima shiroki, ot lozunga «Qazahstan bez Nazarbaeva»  do iyskrennego jelaniya pomochi glave gosudarstva izmeniti sebya y svoy politiyku». Jәne sizdi Qúlybaev, Ábiqaev, Áliyevtermen qatar «túz» etip qoyypty. Búghan ne deysiz?

- Keybir adamdardyng «baghyna» sayasy sarapshy dәrejesine kóterilu jazbaghan. Sondyqtan da, olar «әiteuir, topshylap úra bersem, bir jerden shygharmyn» dep oilaydy. Janaghyday analizderdi men qóp oqydym. Solardyng  qópshiligi dýmshe moldanyng emi siyaqty. Barlyq problemany adamdardyng arasyndaghy qarym-qatynastan, solardyng arasyndaghy qaqtyghystardan izdeydi. Búl - óte ýstirt, eskirgen, kommunistik әdis. Qoghamda bolyp jatqan prosesterdi negizdeu, yaghny bәrimizding sol qoghamnyng mýshesi eqenimizdi, sol qoghamdaghy prosesterding barlyghymyzgha birdey әser etetini jәne әrqaysymyzdyng sodan әrtýrli payymdau jasaytynymyzdy esepke alghysy qelmeydi. Sondyqtan da, onyng barlyghy bos әngime. Sayasat - erikkende oinaytyn karta oiyny emes.

- Óziniz de bayqap jýrgen bolarsyz, songhy uaqytta internette bolsyn, aqparat qúraldarynda bolsyn siz turaly әngime qóbeyip qetti. Madaq ta bar, syn da bar, pikir de bar... Osylar sizding mazanyzdy almay ma?

- Birinshiden, ózimning ómirlik prinsiypime say, tek qol qoyylghan, avtory bar dýniyelerdi ghana oqimyn. Memlekettik qyzmette de sol prinsipti ústandym. Birde bir ret anonimdik sipattaghy aryz-shaghymdy oqyghan emespin jәne onday aryz-shaghymdardy ministrlikte de, Qauipsizdiq Qenesinde de qabyldatqan emespin. Sondyqtan da, qoly qoyylghan bolsa, avtory bar bolsa, ózime qatysty dýniyelerding barlyghyn da oqimyn. Úzaq jyl sayasatta jýrgen adammyn ghoy, biraq, sonday әngimelerding eshqaysysyn jýrekke jaqyn qabyldaghan emespin, qabyldamaymyn da. Sanammen oqimyn, sanammen qabyldaymyn, dúrysy bolsa, «dúrys eken» deymin, terisi bolsa, «teris eken» deymin. Sayasy ómirde jýru nemese biylik basynda otyru әdemi kiyinip, әdemi sóilep, telekameralardyng aldynda «óner kórsetu» emes. Ol - jan-jaqty baghalargha ie bolu, jaqsylyghyndy da, jamandyghyndy da kózine shúqyp qórsetetin ortada jýru. Onyng da ózining auyrtpashylyghy bar, eger oghan shyday almaytyn bolsan, sayasatqa kelmey-aq, qoy kerek. Sayasat - jeke bólmede otyryp alyp tyndap, jan lәzzatyn alatyn klassikalyq muzyqa emes.

- Qyzmetten ketkeninizge kóp óte qoyghan joq,  dese de, biylikke degen, qyzmetke degen nostaligiya joq pa, sizde?

- (Qýledi). Joq, onday nostaligiya joq. Sebebi, men eshqashan biylikti birdenege nemese bireuge basshylyq etu dep qabyldaghan emespin. Men biylikke әrqashan belgili bir prosesterge yqpal etuding mýmkinshiligi retinde qaraymyn. Bәlenbay jyl biylikting qúlaghyn ústap otyryp, eshnәrsege yqpal ete almay ketetinderdi «biylikte boldynyn» qataryna jatqyzbaymyn. Al, endi, qoghamdyq-sayasy qyzmette jýrgende, sol yqpaldyng rettiligi tómendeui mýmkin, sebebi, bizde qoghamdyq instituttardyng sózine qúlaq asu jaghy kemshin. Biraq, sonday yqpaldylyqqa negiz jasap jatqanymyzdyng ózine tolyq qanaghattanamyn. Biylikke nostaligiyam da, jekkórinishtiligim de, basqa da joq. Men  eshkimmen renjispey, óz jolymmen oily, sanaly týrde osynday pozisiyany alyp ketken adammyn.

- Rahmet.

Júldyz ÁBDILDA,

«Jas Alash» gazeti №139,

20.11.2003.