Dýisenbi, 25 Qarasha 2024
Álipby 5094 27 pikir 3 Aqpan, 2020 saghat 11:49

Latyn grafikasynda ú, ý, u dybystaryn tanbalaudyng mәni 

Latyn grafikasyna kóshu ýrdisi bastalghaly beri qoghamnyng qazaq jazuyna bey-jay qaramaytyny aiqyn bayqalyp otyr. Latyn grafikasyna negizdelgen jana əlipbiydegi keybir dybystardyng tanbalanuy jazu men oqu barysynda qolaysyzdyqtar tudyruyna baylanysty qogham tarapynan syn-pikirler kóp aityldy.  Sol sebepti de qazirgi kezende әlipbiydi jetildiru, tolyqtyru júmystary qolgha alynghany mәlim. Bekitilgen әlipbiydi jetildirude әsirese ý, ú, u dybystarynyng tanbalarynyng ózara úqsas boluyna nazar audaru kerek. 

 Mysal retinde «úyat, últtyq, úmytshaqtyq, uyldyryq, búlbúl, samúryq, uniyversiytet, ýiretu, dauysty, uyq, uaqyt» sózderining «uıat, ulttyq, umytshaqtyq, ýyldyryq, bulbul, samuryq, ýnıversıtet, úıretý, daýysty, ýyq, ýaqyt» týrindegi latyn qarpimen jazylghan núsqasyna qaraghanda «ūiat, ūlttyq, ūmytu, uyldyryq, būlbūl, samūryq, universitet, úiretu, dauysty, uyq, uaqyt» retinde jazylghany әldeqayda qabyldauymyzgha jenil.

Álipbiydi mektep tabaldyryghyn attaytyn baladan bastap, birneshe jyl zeynetker atanyp qalghan qariya da, kýndelikti qalamy qolynan týspeytin mamandyq iyeleri de, jazu men oqudy siyrek paydalanatyndar da (býgingi kýni onday adam joq ta shyghar?) onay mengerui manyzdy bolmaq.

Álipby auystyru bir әripting ornyna ekinshi әripti qong emes ekendigi belgili. Ýirenuge de, ýiretuge de jenil әri sol әripting tabighatyn asha biletin әripterdi әlipbiyde qoldanu arqyly útarymyz kóp bolmaq.  

Túrsynova Marhaba Ahmetqaliqyzy

E.A.Bóketov atyndaghy Qaraghandy memlekettik uniyversiyteti Qazaq til bilimi kafedrasynyng dosenti, f.gh.k.

Abai.kz

27 pikir

Ýzdik materialdar

Syni-esse

«Talasbek syilyghy»: Talqandalghan talgham...

Abay Mauqaraúly 1511
Bilgenge marjan

«Shyghys Týrkistan memleketi beybit týrde joghaldy»

Álimjan Áshimúly 3283
Birtuar

Shoqannyng әzil-syqaqtary

Baghdat Aqylbekov 5824