Býgin Sybaylas jemqorlyqqa qarsy is-qimyl agenttigining tóraghasy Alik Shpekbaevtyng jәne QR «Atameken» Últtyq kәsipkerler palatasynyӊ Tóralqa Tóraghasy Timur Qúlybaevtyӊ qatysuymen Sybaylas jemqorlyqqa qarsy is-qimyl mәseleleri jóninde IV respublikalyq kәsipkerler forumy ótti.

Forumgha Qazaqstan kәsipkerlerining qúqyqtaryn qorghau jónindegi uәkil Rustam Jýrsinov, Parlament deputattary, elimizdiӊ barlyq óӊirlerinen beynekonferens baylanys arqyly biznes-qauymdastyq, azamattyq qogham jәne memlekettik organdardyӊ ókilderi qatysty. Agenttik basshysy óziniӊ alghy sózinde Kәsipkerlerdiӊ tórtinshi forumy kәsipkerlikti әdiletsiz lauazymdy túlghalardan qorghau ýshin memleket pen biznestiӊ kýsh-jigerin biriktiretin dәstýrli is-shara ekendigin atap ótti.

«Atameken» QR ÚKP Tóralqa Tóraghasy Timur Qúlybaev 2025 jylgha deyin qabyldanghan sybaylas jemqorlyqqa qarsy strategiyasy memleket pen qoghamdy osy teris qúbylysqa qarsy kýreste kýsh biriktiruge baghyttaytynyn tilge tiyek etti. Sonday-aq, byltyrghy jyly qol qoyylghan «Jol kartasy-2019» nәtiyjeleri belgili boldy. Ayta ketu kerek, atalghan qújat nәtiyjesi kәsipkerlik qyzmetin retteudi jetildiru boyynsha zaӊnamada jәne basqa zaӊnamalarda kórinis tapty, al búl zaӊnamalardy әzirleuge Últtyq kәsipkerler palatasy atsalysqan. Biznesti qorghau mәselelerinde Sybaylas jemqorlyqqa qarsy is-qimyl agenttigi qoldauynyӊ maӊyzy zor.

Sonymen birge, jer qatynastary, auyl sharuashylyghy, sifrlandyru, bilim beru, ekologiya syndy salalardy jetildiru boyynsha jana úsynystar kóterildi. «Satyp alulardyng birynghay terezesi» (eoz.kz) portaly syndy sybaylas jemqorlyqqa qarsy qúraldardy engizuding alghashqy júmys nәtiyjesi tanystyryldy.

Sybaylas jemqorlyqty azaytudyng taghy bir qúraly – «Bizneske arnalghan ýkimet» jobasyn iske qosu. «Satyp alulardyng birynghay terezesi» uaqyt óte kele baghany komplaens-baqylaugha arnalghan platformagha ainaluy tiyis.

– Biz búl júmysqa kvaziymemlekettik sektordy, «Samúryq Qazyna» Últtyq әl-auqat qory» AQ-ny qostyq. Tәjiriybeni kóru ýshin «Atameken» men «Samúryq Qazyna» júmys tobyn jәne basqa da últtyq kompaniyalardy qúrugha úsynys bildirgim kelip otyr. Kommersiyalyq qúpiya mәseleleri bar, úzaq merzimdi kelisimsharttar mәseleleri bar, biz osynday júmys tobynda birlesip zannamagha úsynystar әzirley aldyq. Siz atap ótkendey, Memleket basshysynyng kvaziymemlekettik sektordy satyp aludy satyp alu jónindegi birynghay zangha engizu tapsyrmasy bar. Biz últtyq kompaniyalar kommersiyalyq qyzmetti tabandy týrde jýzege asyratynyn bilemiz. Búl satyp alu boyynsha birynghay zang bolady ma, bәlkim kvaziymemlekettik sektor ýshin jeke zang bolady ma, biz olardy eskeruimiz kerek. Jalpy alghanda, kvaziymemlekettik sektordy zannamalyq dengeyde reglamentteu qajet dep oilaymyn, búl otandyq óndirushilerding kvaziymemlekettik sektordy jәne últtyq kompaniyalardy satyp alugha ashyqtyghy men qol jetimdiligine mýmkindik beredi, - dedi Timur Qúlybaev.

Negizi, barlyq memlekettik qyzmetter men qoldau sharalaryn «bir terezege» shoghyrlandyru biznesti jýrgizudi edәuir jenildetedi. Eski talaptar, eseptilikting barlyq formalaryn tekseruge jәne jan-jaqty taldaugha әri tekseru jýiesin dúrys qoigha  baghyttalghan keshendi jәne jýieli júmys mindetti týrde jýrgizilui kerek.

– Ekinshi aspekt – týrli memlekettik organdar men kvaziymemlekettik sektormen biznes ýshin memleketting qyzmetin sifrlandyru boyynsha 512 qyzmet kórsetiledi, onyng 173-i súranysqa say. Biz qazir Ýkimetpen birlesip, Memleket basshysynyng biznes ýshin ýkimet qúru tapsyrmasyn talqylaymyz. Bir tereze qaghidaty boyynsha barlyq memlekettik qyzmetterdi kórsetu, mening oiymsha, búl biznes ýshin manyzdy. Ókinishke oray, memlekettik organdarda әli kýnge deyin derekter bazasynda ýilestiru joq jәne búl әr joly әrbir derekter bazasynda tirkelu qajet, әsirese auyl túrghyndary ýshin kerek. Ásirese, subsidiya alugha qatysty kóptegen mәseleler bar, - dedi «Atameken» basshysy.

Búdan bólek, biznespen qarym-qatynas qúratyn memlekettik organdardyng tiyimdiligin tәuelsiz kәsiby baghalau (KRI) boluy kerek. Salyq salasynda ózin-ózi retteytin úiymdardy engizu qajettiligi uaqyt talaby. Bir jaghynan, әleumettik zertteulerding nәtiyjesi boyynsha kәsipkerler kóbinese salyq organdarymen әrekettesetinin (85%) kórsetken, olardyng ishinde әr  tórtinshisi jemqorlyqpen tap bolghan.

Ayta keteyik, salyq qyzmetin reformalau iydeologiyasy qarapayym – adamdardyng kýndelikti ómirine enu әri salyq tólemderin tómendetetinin bayqatady. Búl tәjiriybe kórshi Resey elinde engizildi. Búl salyq qyzmetining salyq jinaushydan servistik platformagha ainalghanyn kórsetedi. Endi os alang jana tehnologiyalar men baqylaudyng formatyn (b2b-, g2b- jәne g2g-sektoryna) úsynatyn kórinedi. Aytpaqshy, atalghan zertteu nәtiyjesi sybaylas jemqorlyqtyng eng joghary dengeyi Batys Qazaqstan, Atyrau, Manghystau jәne Qyzylorda oblystarynda ekenin kórsetken. Al eng tómengi orynda Shyghys Qazaqstan, Qostanay jәne Qaraghandy oblystary jәne Núr-Súltan qalasy túr.

Biyl jer qatynastary, auyl sharuashylyghy, qúrylys, bilim beru, ekologiya syndy salalardan salalyq mamandardy tartu negizinde eskirgen talaptar, formalar jәne esepteulerge taldau jýrgizude sybaylas jemqorlyq audity, sonymen birge normativtik-qúqyqtyq bazagha saraptama jasalmaq.

Shara sonynda, «Atameken» basshysy Alik Pshekbaevqa jemisti yntymaqtastyq ýshin alghysyn bildirip,  jemqorlyqqa qarsy yqpal etetin jәne qoghamnyng damuyna kedergi keltiretin barlyq ózekti mәselelerdi jýieli jәne keshendi týrde sheshuge bolatynyna senim bildirdi.

Abai.kz