5-nauryz kýni «Nur Otan» partiyasy Sayasy kenesi Burosynyng otyrysy ótti. Onda partiyanyng 18 nauryzda ótetin Sayasy kenesi otyrysynyng kýn tәrtibi talqylanghan bolatyn. Al, kýni keshe partiya tóraghasy Núrsúltan Nazarbaev Reseyge bardy. Onda eks-preziydent RF Qauipsizdik Kenesi tóraghasynyng orynbasary Dmitriy Medvedevpen, Resey Preziydenti Vladimir Putinmen kezdesti. Osy eki oqighanyng arasynda qanday da bir baylanys bar ma degen auandaghy әrtýrli әngime әleumettik jelide qyzu talqylanuda. Biz osy saualdy sarapshylargha qoydyq...

Qazirgi parlament osy partiyanyng júmsa - júdyryghynda, ashsa - alaqanynda

Ámirjan Qosanov, sayasatker: 

- Bizdegi biylik tranziytine Resey bey-jay qaramaydy. Óitkeni eki avtoritarlyq jýiening bolashaghy bir-birine tyghyz baylanysty. Ol kezdesulerge qatyspaghandyqtan, onda naqty ne aitylghanyn, qanday kelisimge kelgenderin tap basu mýmkin emes, әriyne.

Biraq, barshamyz sózsiz qabyldaytyn bir jayt bar. Onyng mәnisi mynada: bizdegi biylik tranziytine ishki jәne syrtqy kepildikter qajet. Ishki kepildikti bizding biylik qoghammen dialog qúryp, ortaq mәmilege kelu dep qabyldamay, biylik basyndaghy jәne oghan jaqyn oligarhtyq toptarmen til tabysu dep biledi. Birin aldap, ekinshisin maylap, ýshinshisin qorqytyp-ýrkitip, sonday kompromiske kelgen siyaqty. Biraq búl uaqytsha kelisim. Bir kýni óz degenine jete almaghan bir klan búrq etip, barlyq ssenariyding búlqan-talqanyn shygharuy mýmkin.

Syrtqy kepildikte kórshi eki elding – Resey men Qytaydyng – orny bólek. Batystaghy alpauyttar bizding aimaqty, sonyng ishinde, Qazaqstandy bayaghyda-aq úmytqan siyaqty. Onyng ýstine batys әlemining ózining ózekti problemalary shash etekten.

Ertengi taq múragerine bir myqty kepil – Resey. 7 jarym myng shaqyrym ortaq shekara, bizdegi orys aghayyn, EAEO men ShOS ayayndaghy ekonomikalyq jәne әskery tәueldilikting ózi ne túrady. Ondaghy preziydent endi «sari» bolayyn dep jatyr. Keshe ghana Duma Putinge ómirining sonyna deyin biylep-tósteuge jarqyn jol ashyp berdi. Yaghni, endigi jerde reseylik kepildik Putin myrzanyng jeke basyna kelip tireledi. Óz basym elbasynyng Mәskeuge saparynyng dәl osy tarihy jaghynan masqara kýnge sәikes kelgenin kezdeysoq emes dep sanaymyn.

«Núr Otan» partiyasy bolsa, biylik tranziytining sayasy qúraly retinde osy proseske tikeley aralasady. Qazirgi parlament osy partiyanyng júmsa, júdyryghynda, ashsa, alaqanynda.

Eng bastysy – bolashaq preziydentke biylikten týser biregey kandidatty, qala berdi, bolashaq parlamenttik saylaudyng ssenariyin osy partiya anyqtaugha tyrysady.

Eldegi jaghday kýn sayyn qiyndap barady. Kýni keshegi devalivasiyanyng ózi eldi ensesin basyp, әbden esengiretip jiberdi. Ózim qatysqan preziydent saylauynda halyq óz narazylyghyn tanytty. Ol qarsylyq ýdep barady. «Qos biylik» jaghdayynda klanaralyq qayshylyqtar da ushyghyp, biyleushi toptar arasyndaghy túraqtylyqqa óz yqpalyn jasauda. Múnyng bәri Qazaqstandaghy biylik tranziytining týpkilikti sheshilu qarqynyna óz әserin tiygizbey qoymaydy!

Men esh uaqytta «Núr Otandy» sayasy partiya dep sanamaymyn...

Dos Kóshim, sayasattanushy:

- Birinshiden, men esh uaqytta «Núr Otandy» sayasy partiya dep sanamaymyn. Búl klassikalyq sayasy partiyanyng eshqanday talabyna say kelmeydi. Búrynghy komunister biylikti alghannan keyin, sol biylikti ústap túru ýshin, kóp partiyaly jýiening bar ekenin kórsetu maqsatynda qoldan jasalghan sheneunikterding partiyasy siyaqty. Sondyqtan olar demokratiyalyq baghytta is-әreketter jasaydy dep oilamaymyn.

Al, olardyng plenum ótkizip, belgili bir sheshim qabyldau, taghy basqa nәrselerine óz basym kýle qaraymyn. Sebebi, búlar bir ghana ortalyqqa baghynady. Erteng adamy ózgerse, partiyada ózgerip basqa jaqqa shyghady. Búryn kommunistik partiya bolsa, qazir «Núr Otan», erteng taghy bireuler bola salady. Sondyqtan olardyng istep jatqan júmysy, basqasynyng bәrin men demokratiyalyq, kóp partiyaly instituttyng júmysy dep qaramaymyn. Búl - memleket pen basqarushy partiyanyng birigip ketkendigi. Búrynghy KPSS deytin edik qoy, dәl sonyng núsqasy.

Sondyqtan shynyn aitu kerek, Nazarbaev Putinge bardy, taghy basqa degen әngimening bәri sayasy partiyanyng júmysy emes, sol partiya basshysynyng jasap jýrgen júmysy dep qabyldau kerek.

Al, Nazarbaev pen Putin birine-biri úqsas adamdar ghoy. Mýmkin, tәjiriybe bólisu, pikirlesu maqsatynda barghan bolar. Ekinshiden, eks-preziydent zeynetke shyqty dep oilaymyz ghoy, sondyqtan ózining bir jeke isterimen de baruy yqtimal. Biz kez-kelgen qozghalystyng astarynan bir nәrse izdeymiz.

Meninshe, eki oqighanyng arasynda keremettey bir baylanys joq. Sebebi, bәribir sheshimdi ol jaqta kishkentay bir top ne bir adam qabyldaydy. Sondyqtan onyng basqa is-qimyldaryna bagha berip, onyng astarynan birdene izdeuding qajeti joq. Óitkeni bәribir sheshim jasaytyn bir adam bolsa onyng qajeti qansha?

Núrbiyke Beksúltanqyzy

Abai.kz