Júma, 29 Nauryz 2024
46 - sóz 2560 4 pikir 24 Nauryz, 2020 saghat 13:19

Múnay, Koronavirus, Ekonomika...

Songhy kýnderi óte aktualdy taqyryptardyng biri elimizding ekonomikasy.

Ekonomikamyzgha soqqy bolyp tiyip otyrghan saldarlardyng birinshisi, múnay baghasynyng tómendeui. Baghanyng tómendeui múnaygha degen úsynystyng kóbengine, yaghny kerekti dengeyden múnaydyng kóp shygharyluynda bolyp otyr.

Ekinshiden ýlken problemagha ainalghan “Koronavirus” әlemdi sharpyp jatqandyqtan, memleketter arasyndaghy sauda-sattyq azayym jәne óndiristing toqtauyna alyp kelip otyr. Ne sebepti elimizding qarjy úiymdary dabyl qaghuda? Tengening dollargha qatynasy 400 tengege juyqtaytynday ne boldy?! Dollar baghamynyng kóterilui biz ýshin tanysyq emes, alayda tengemizding әlsizdigining ózinin sebepteri bar.

Birinshisi, elimizde óndiristing әrtaraptanbauy, shiykizat óndirisine den qoiyymyz bolyp tabylady. Elimizde potensialdy ekonomikamyzdy damytatyn salalar bolsadaghy, shiykizat óndiruge jәne óndire beruimiz qysqa merzimde ghana paydaly.

Ekinshiden, syrttan keletin zattardy tútynuda sauda-sattyqty dollarmen jasaymyz. Jogharyda aityp ketkendey, әlemdik dengeyde sauda jaghdayy mәz emes bolghandyqtan, ol bizge tikeley әser etedi. Sauda jasau ýshin dollardy kóbirek satyp alugha mәjbýr bolamyz. Búl degenimiz, qor naryghynyng júmys jasauy boyynsha, saghan kerekti bolatyn dollaryndy naryq kórse, sening qalayda satyp alatynyndy bilip baghany kóteredi. Búl jerde súranys-úsynys zany oryndalady.

Múnyng әseri nege alyp kelui mýmkin?!
Tengemizding odan әri qúnsyzdanuyna, elde inflyasiyanyng jogharylauyna alyp keledi. Tiyisinshe, inflyasiyany jogharylauy halyqtyng baylyghyna (wealth) negativti әser etedi.

Býgingi kýnde Últtyq Bank tarapynan óktemdik sayasaty oryndalyp, tengeni nyghaytugha júmys jasap jatyr. Nyghaytu ýshin Últtyq Qordaghy aqshany shygharyp, Bazalyq mólsherlemeni kóterdi. Eki jaghdayda, quanatyn nәrse emes, Últtyq qordaghy aqsha bizding keleshek úrpaghymyzgha arnalsa, ekinshisi Ekinshi Dengeyli Bankterding nesie beruine tikeley әser etedi.

Jalghasbek Aqbolattyng әleumettik jelidegi jazbasy

Abai.kz

4 pikir

Ýzdik materialdar

Alghys aitu kýni

Alghys aitu kýni jәne onyng shyghu tarihy

Jomartbek Núrman 1583
Alashorda

Qojanov mejeleu nauqanynda (Jalghasy)

Beybit Qoyshybaev 2284
Ghibyrat

Qaysar ruhty ghaziz jan

Múhtar Qúl-Múhammed 3621