Úly Qasymnyng aruaghyna

Haq-Dala
(Israil qúrdastyng «Tәnirtauyna» syrlas kónilding ýndestigi)

Ses

Úly Qasymnyng aruaghyna

Haq-Dala
(Israil qúrdastyng «Tәnirtauyna» syrlas kónilding ýndestigi)

Ses

Ónimde súmdyq kórdim týsimde emes.
Tirildi jýrekti egep ishimde eges.
Til jetip aita alam ba alapatty
Esh adam eshqashanda mýsindemes?!

Dýbirlep,
Tau qozghalmay,
Dala kóshken!
Tirshilik ýreylenip tanady esten.
Mәngilik úiqysynan óli oyanyp,
Jarqyrap, byqsymastan janady óshken...

Janghyrtyp,
Týrtip silkip qiyaldy eski
Pyshaqsyz, qorqynyshpen qiyar ma esti.
Keterdey aspan qúlap qara jerge,
Dýrbeleng dýrildedi qiyankeski.

Kim kórgen jerding tulap josylghanyn,
Ghalamdy kernep ketti shoshynghan ýn.
Qoparyp qara týnek aq Álemdi
Ýreymen aspan jerding qosylghanyn?!

Múng aidap,
Zardy sýirep,
Sher jamylyp,
Barady-au qaq bólinip,
Jer jarylyp!..
Qysylghan qiyanattan kýpti Álemnin
Qiraghan ber jaghy – úmyt,
Ar jaghy – ýmit.

Jónkidi taudy sýzip,
Dala kóship.
Ay tútylyp,
Kókte Kýn barady óship...
Búrqyrap qara boran kókke atyldy,
Bólep ap qara Kýndi qara besik.
Tynysyn dýniyening irkude dem,
Shoshyntyp qaptady ýrey,
Ýrku degen.
Sarnatyp dýley tylsym Tajal әnin
Jazyqty qaqyratty jyrtumenen.

Oyandy dýr silkinip jym-jyrt Dala,
Qozghaldy saqyr-sýkir jyljyp qana.
Oylynyng miyn shúqyp,
Miyghúla ghyp,
Es bitken esten tandy jýnjip qana.

Keledi jyljyp Dala,
Josyp Dala!..
Mónkidi ózen shapshyp,
Shoshyp qala.
Kete me jer betinen adam, pende,
Bite me bar tirshilik óship qana?!.

Josytyp Dala kóshti dýrildetip,
Shoshytyp Aspan, Jerdi dirildetip.
Ashugha alapat kýsh basqan kezde
Qashqanda bas saughalap sýrindi etik.

Sasqan júrt!
Qashqan tobyr!
Bosqan halyq!
Qol jaydy kókke eminip,
Esten tanyp.
Tәninen úshyp shyqqan shybyn jandy
Ketse dep Jaratqan Haq aspangha alyp.

Bosqan júrt!
Sasqan halyq!
Qashqan tobyr!
Dos izdep ayaqasty qastan nebir.
Kómilgen kýl astynda Pompey emes,
Deytúghyn Aqyrzaman bastaldy ómir.

Kóshkin bop sústanghanda qyran Dala,
Siyndy sasqan, qashqan bir Allagha.
Ateist tóre qazaq: «Qúday joq!» der
Sandyqtan mandaygha úrdy qúrandy ala.

Apyray!
Tausylar ma Tirlik demi.
Qadap Haq joq qyp Jerge bir nýkteni?
Gharyshqa bir-aq sәtte shang bop sinip,
Kelip pe ek búl Álemge qúr bitkeli?..

Kórem be qara kózding júmylghanyn,
Dal-dúl bop aq qayynnyng júlynghanyn?
Kóshe me sәby kýlki menireuge,
Óshe me mәngi estilmey ghúmyrdan ýn?..

Tәj-taghyn Saraylardyng qoparyp ap,
Tartargha egesimen atary naq.
Patrisiy plebeymen aralasyp,
Apatqa tegistegish jatar ma únap...

Tajalgha bay men kedey birdey bәri.
Tozaqta Tazalyqtyng kirleydi әri.
Nesine es-sanany iyelendik
Súmdyqtan Shyndyq ólse jýrmey kәri?...

Baq emes,
Úshar bastan Álem, Ghalam,
Qalmasa qara jerde qarandaghan.
... Qadady jautang kózdi bir jalt etip,
Qart Babam –
Eng birinshi Adam maghan.

Kim bilsin úrpaqtaryn ayady ma,
Sýienip túrdy biraz tayaghyna.
Jarq etken kók jasyngha jarmasyp qap,
Qaytadan sinip ketti bayaghygha...

Qaq bólip qara jerdey aqyl-oydy,
Tәnir Haq nege bizge shaqyraydy?
Estini esten nege adastyrdy,
Kómeyge keptep tirep «Apyraydy!»?

Sasqan júrt!
Qashqan tobyr!
Kóshken halyq!
Balyqtay jaghadaghy esten tanyp.
Haostyng qúshaghyna qayta oralyp,
Ósher me tarih atty kóshten halyq?

Jauyz núr aiqysh-úiqysh aspan tilip,
Anyzdyng Tajal әni bastaldy úlyp.
Sol әuen qúbyjyq bop qalyqtady,
Keterdey sasqandy úryp,
Qashqandy ilip!..

Jerde zar,
Kókte qiqu azan-qazan.
Dýrsili bar jýrekting ozandaghan.
Uay, Álem!
Bir-aq sәtte jym-jylas bop,
Shynymen kóriner me qazang maghan?..

... Joghaldy basqan zili qansha iyindi,
Tynshyp ýn,
Borandatqan shang seyildi.
O, toba-ay!
Gharyshtan bir әn qúiyldy,
Túrghanda qúlaq әsem ansay ýndi!

O, toba!
Án eken ghoy – jan yntyghy,
Syqqanda Ajal súmnyng janyndy ýni.
Keudeni әldiylep kep asqaq әuen,
Sipady sap-salqyn bop jalyn tili!

O, toba-ay!
Jas oraltyp qara kózge,
Adam bop bara jatty Dala lezde.
Dala emes,
Alyp Adam qúshaq jaydy,
Sýngitip bar ghalamdy dara kezge!

Berilme, syrshyl jýrek, ýreyge sen.
Kónilim ghajayypty tileydi әsem.
Ardaqty Aqynyndy,
Jaqynyndy
Tanyr eng qorqynyshpen sileymesen.

O, toba-ay!
Adam-Dala tebirenip,
Shirendi shabyttana emirenip.
Tirelgen qos ókshening arasynan
Sol sәtte-aq qoya berdi Ómir ónip.

Tiriltip bir ghalamat qúdiretti,
Erini Dәu Adamnyng kýbir etti.
Ghajap-ay!
Kezdespegen búryn-sondy
Bolmys Haq jayyp saldy sýgiretti.

Nәp-nәzik kýy terbetti tónirekti,
Tәnti ghyp Kókti Jerge eniretti.
Gharysh pen Ghalam miday aralasyp,
Bir sәtte bir ghasyrlyq ómir ótti!

Jalghady keleshek pen búrynghyny.
(Shydamay tek pen kekke býrildi iri).
Japyryp astan-kesten ógey tildi,
Qazaqtyng qajyrlanyp tirildi ýni!

Tirildi ýn!
Týrildi aspan tónkerilip.
Shirendi Adam-Dala keng kerilip.
Shapshydy Kókke qoldan asqar shyng bop,
Tau-Túlgha
Qadau-qadau er kórinip.

Álemning kýy oinady qúlaghynda.
(Bolmas-au dәl osynday júmaghyng da)
Jetkende Tirshilikting mәz kýlkisi,
Kýldim de,
Quandym da,
Jyladym da.

Joghaldy keyis,
Ókpe,
Kýpirligim.
Oraldy yrzalyghym,
Shýkirligim.
Bәribir men pendeni kýndemespin,
Jyrtsa da tal boyymnan býtindi myn...

Joghaldy Ajal mystan ómirdi aular.
Joghaldy sybys,
Ósek,
Dabyr,
Daular!
Dalanyng qaq tósinen biyik shapshyp,
Ornady Tәnirtau, hәm
Qadirtaular!
Boy sozdy taghy ýsh tau Jerden Kókke,
Ár tasyn orap óshpes sher men kekke!
Shanshylghan elding súsy – qayzaday bop
Ses berip túra qaldy tónirekke.

Atqyghan aspangha tik shoqysyna
Úrynbay ózen ýrikti oqys ygha.
Sol shoqy birte-birte tau bop órlep,
Aynaldy alty Alashtyng Sofysyna!

Kóbeydi kókke úmtylyp qyrat, tóbe,
Jarysqan kólenkesin bir-aq tóge.
Tili men ýni boldy sol tóbeler
Halqynyng keudesinen múratty eme.

Aqyndar tizbek qúrdy qyrattardan,
Jyrynan mәngi bitpes súraq tamghan.
Cózi bop aqiqat pen әdilettin,
Kómbesin kókeydegi syry aqtarghan.

Shashqanda Aqyn-Dala myrzalyghyn
Tau,
Shyng ghyp kótergende qúr jazyghyn,
Qús bitken sayrap alyp jóneldi de,
Tóbemnen qúidy núryn yrza Kýnim!

... Haq-Dala!
Aqyn-Dala!
Qasym-Dala!
Tazaryp kir-qoqystan asyldana,
Jarq ta júrq jalyn shashty jan-jaghyna
Qoynyna kókten jaughan jasyndy ala.

Tau emes.
Sen – qúdiret, aihay Dala!
Jaghynbas janghyryqpen aiqaygha da.
Oralar Ózindi ansap, ózek jaryp
Ketse de san úldaryng qay-qaydagha.

Tau emes,
Sen asqaqsyng kendiginmen.
Súramas joldy kimnen,
Jóndi kimnen.
Býgingim tauyn maqtap,
Búrylmasa,
Dalasyn tabar shyndyq endigimnen.
Tabady.
Bar Ádilet!
Senemin men.
Shyn talant darynsyzdy jene bilgen.
Kýrmelgen Dalasyna kindigimen
Halqyng bar
Tiri jetken kóne kýnnen.

Jaraspay tórenmenen,
Tórinmenen,
Ómirden,
Kórinnen de jerinbegen.
Úrpaqqa ruhymen sinip ketip,
Ol әne, taghy әkeldi ómirge ólen.

Arugha jyr-syrymen nazdanatyn,
Ólmeydi
Ólmes óleng jazghan aqyn.
Gharyshqa samghap úshyp,
Tiri ketken
Sermep qap jaz-qanatyn,
Qaz qanatyn.

Jaqtyrman tas tabytta shirengendi,
Tirilte alarmysyng bir ólgendi.
Jenbeydi ajaly da,
Tajaly da,
Jyr egip kókirekten,
Núr emgendi.

Salmaymyn tabytyna úly Aqyndy,
Izdeytin maqsatymdy,
Múratymdy.
Pendeden biyik eter, Israil dos,
«Aqyndyq!»
Deytin ghajap bil aqyndy!

Sózimdi dúrys úghyn,
Teris demey.
(Nesine búghamyz biz, óristemey).
... Ghalamdy barlap túrghan Dala-Aqynnyn
Janary túnyq edi perishtedey.

Darytyp sústy qaras,
Oyly pishin,
Jaratqan Aqyn-Haqqa qoydy mýsin.
Tabighat ýiip-tógip bere salghan
Bolghan song oigha soyy say Kisinin.

Alyp bop Aqyn әne kóterilgen,
Oralyp Mәngilikting mekeninen.
Jalghandy janghyrtyp kep dýbirletti
Aghylghan asyl sózder eki erinnen:

– «Oyandym uyz uyn emip núrdyn
Ketken song dos azayyp,
Kemip qúrbym.
Ýstimde kebin emes,
Kebenegim.
Kógimnen jer bop ónip,
Kelip túrmyn!

Kór emes,
El jýregi – shyn túraghym.
Keudemnen jamyraghan myng bir aghyn.
Kóruge qayta oraldym Tughan eldi
Minip ap auyzdyqtap jyr pyraghyn.

Qoryqqan,
Qashyp-pysyp ýreymenen
Isim joq әkim-tóre,
Dýleymenen.
Qazaghym – jany nәzik qandastarym
Ózimnen bayaghyday tileydi ólen.

Tanidy,
Bezinbeydi elim menen.
Ketpegem,
Últymnan men bólinbegem.
Ózekti ózektespen jalghastyrghan
Arym da,
Janym da – ólen,
Tegim de – ólen!

Barym da,
Baqytym da osy ólenim,
Jaqynym,
Jýregimning dosy ólenim.
Asqarym – Alashyma arqam sýiep,
Jyrymmen toltyramyn bos әlemin.

Gýrildep jalyn atqan keudem – kórik,
Sóz sogham qúlashymdy erkin kerip.
Suaryp shynyqtyram kýige malyp,
Bolsyn dep әri әdemi,
Ári berik.

Tanidy.
Izdep meni tabady elim.
Tabady alty Alashym,
Dala,
Kólim!
Qayteyin key «myqtymnyn» kesheligin
Quanar jetse erine qaraly ólim.

Sharlaghan jolym jatyr jer betinde,
Kóriner kólenkesi kelbetimde.
Áy, anau bir shybyqpen kimdi aidap jýr?
Apyray, jer jetim be,
El jetim be?!.

Sen netken baqytty edin, keler úrpaq,
Qaraymyn elesine men tanyrqap...
Osyny men aittym ba,
Jel aitty ma,
Kónilim qúlazydy-au qúr jabyrqap...»

Kidirdi jasyra almay renishin,
Álde óksik,
Álde súraq tirep ishin.
Esirgen esekmasy dýmdilerge
Yshqynyp ashu toly kýredi ishin:

«– Áy, qaraq!
Toqta bylay!
Keskesteme!
Basynnan baqyt qúsy kóshpes deme.
Jarlyny jaghalatpay qughanynmen,
Bar ghylyp alyp shyghar óshpes dәme.

Ketipti-au kembaghaldar tym daliyp,
Salbyrap týsken nege myndaghy iyq?
Dalamnyng toz-toz qylyp tirshiligin
Sher qamap,
Orap apty-au múng jayylyp.

Ketipti-au tórdegiler tóbe bolyp...
Jayrang jýz aitshy, au, inim, nege solyq?
Bilmey me qúdaysynyp qútyrghandar
Tiyerin qúrysh qoldyng tóbege nyq.

Bilmey me dertti sherden kek tabylyp,
Týirerin qaq jýrekti oq saghynyp.
Býgingi biyliktegi jetesizge
Jeterin jer týbinen joqtau úlyp.

Belshemnen ot keshsem de ezilmep em,
Kýizeltti-au óksigi elding bezildegen.
Kýnine myng mýjilip,
Myng ólse de,
Qazaqy qanday berik tózim degen?!

Ne degen aldamshy eding Sezim degen,
Sering bop seni izdeumen kóz ilmep em.
Sezimge,
Tózimge de
Talaq! Talaq!
Erimdi almastyrsam ezimmenen.

Jýrekti týirer kezde bizi izdegen,
Qyrghynnyng qiyalymdy syzy ýzbegen.
Tastamay súr shiyneldi iyghymnan
«Qaydasyng Darighalap?» qyz izdegem.

Duyldap qanymdaghy jalyndy ýmit
Jýrgende el men jerdi saghyndyryp,
Sol bir qyz,
Qazaq qyzy, qasterlim-ay,
Jarasqan janarymnan janymdy úghyp.

Sol bir qyz
Jetti maghan atyra Kýn,
Kónilimning kýige bólep atyrabyn.
Jayqaltty ystyq jýrek lebimen
Janymnyng jalyn shalghan japyraghyn.

Sol bir qyz
Anyz bolghan erte kýnnen,
Oralghan Ana-Dana ertegimnen,
Ot qúiyp múz jaylaghan keudelerge
Ámanda artyq tughan erkegimnen.

Súm jendet Kremli bop qys jamylyp,
Sol qyzdyng syqqan janyn ústap úryp.
Alanda arman óship,
Ýmit sónip,
Jyn jylap,
Peri kýldi,
Mystan úlyp!..

Jyn oinap,
Peri oinaqtap,
Mystan úlyp,
Sol qyzdy tar karserge qysqan úlyq.
Qyzyl qan aq tamaqtan kókke atylyp,
Keudeden janmen birge úshqan ýmit...

Tas jýrek,
Bezbýirek ed egelerim,
Shekege qadap qaqqan shegelerin.
Mәskeuden qútqarsa da Jaratqan Haq,
Áli de jauap tappas «Negelerim?»

Ne óner tisindi qúr qayraghanmen.
Sharasyz qúr dәrmening jayrap ólgen.
Ne shyghar óre túrghan ishindegi
Jylandy ysyldatyp aidaghanmen?!.

Qaynaymyn tar qazanday  yzamenen,
Sol qyz bop
Qoshtasty ma Muza menen?..
Aqynyn aqiqattan adastyrsa,
Qamalyn qaskóilerding búza ma Álem?..

Japqanday jabu etip tasqa kilem
Ótem be ózgerte almay qasqany men.
Aqyldy tentiretip jiberer-au,
Aqyndy aqymaqtar basqarumen.

Kim úlyq?
Kim kemenger?
Kim danyshpan?
Sezerdey zar men sherdi,
Múndy alystan.
Joq qoy, joq!
Óz qazaghyn jútyp jatqan
Kil qasqyr!
Kil jolbarys!
Kil arystan!
Sen maghan desen-daghy «Ayhay, Dala!»
Týnilgen ón-týsimdi bayqay qara.
Shynghyrtyp shybyn jandy shyrqyratyp,
Ishimde búghyp qalghan aiqay ghana.

Óneshten ot-jalynym tógilmegen.
Óksikti azyq etken kónil-dónen.
Týsimde búrq-sarq etken asau tolqyn
Qayteyin...
Bola almady-au ónimde ólen!

Jetimdik jelkelegen...
Jenilmep em.
Janymda qúr janghyryp,
Jenildi ólen...
Sózimdi kómeyime keptep tyghyp,
Óksitti ókintumen ómir degen.

Izdegen «halyq jauyn» qyraghylyq –
Bóri bop jatsan, túrsang túrady úlyp.
«Últym!» dep múrt astynan býlk etkizsen,
Jaghyndy opyratyn bir-aq úryp.

Kýmiljip úiqamaqta qorghalaqtay,
Jabysqan qabyrghagha jarqanattay,
Gýl jýzdi, búlbúl ýndi, syrly sazdy
Jyrymdy qor boldym-au sorghalatpay.

Aytqyzbas aitaryndy súry nadan
«Myqtynnyn» mәlim әlsiz syry maghan.
Shoshimyn «Úly!» deuden óltirip ap...
Alsa ghoy óz baghasyn tiride adam.

Týsti de til tistetken kýshke kýnim,
Bulyqty astan-kesten ishtegi ýnim.
...Qoghamnyng ózgergenin qashan kórem,
Býgin de úrpaghymnyng ishkeni irin.

Qúl qogham qúldyghynan tazara ma.
Mәngilik mýlgip, kózi bozara ma?
Búl qogham batpaghyna batyrady
Almasaq qaghyp, silkip tez arada!..

El – myqty!
Elden tuar tektilerin.
Jasaytyn,
Jarylqaytyn kóp tilegin.
Qysady biyiktegi qúiryqtaryn,
Úshady biyliktegi eptilerin.

Qúshady jan jazasyn azghyndaghan.
Úsynar ar tazasyn әz ghyp ghalam.
Eljirep emirengen El jýregin
Gharyshqa jetkizedi saz ghyp balan.

Arshyndap basar arly qadam bar da,
Senemin azghyndamas adamdargha.
Iri men tirilerge ósiyetim búl,
Sózimdi qor qylmaspyn jamandargha.

Uay, Tәnir!
Kókten laular qúraldy úshqyn.
Halqyma qanatyn ber qyran qústyn.
«Júmaqta jýrmiz!» deumen
Algha tosqan
Kelmeydi shiyki ótirik úrandy ishkim!..

Qaryshtap ósui ýshin el-barystyn
Qamatpay qapasyna daghdarystyn,
Últyma ashuyn ber arystannyn,
Júrtyma jýregin ber jolbarystyn!..»

Toqtady dauyldatyp kýrsindi de.
Bas shúlghyp tyna qaldy syrshyl Dýniye.
Qyzynyp túla boyym bara jatty,
Bilmeymin...
Jyr sindi me,
Núr sindi me?!

Laqtyrdy shiyneldi de,
Shekpendi de.
Bir óksik tamaghyna kepteldi me,
Qylghyndy jer silkintip Aqyn-Dala
Súr búltty jotasyna bókterdi de:

«– Týsirtpey «kirme» deytin jaugha kýndi,
«Estirt – dep essizge emes,
Saugha ýnindi!»
Aytsyn dep elding sózin
Aqyn etip
Tósimnen túrghyzbap pa em Taularymdy?!.

Janyna qan ghyp qúighan az ba syrym,
Qalaysha «Attan!» salmay azdy asylym?!.
Bermey me sybaghasyn teksizderdin
Ózgege matap bergen óz nәsilin.

Apyrmay,
Jýrem be ylghy janymdy jep,
Qúnsyzdyng bere almastan aryn týzep.
Álemning sylyp tastap kir-qoqysyn
Onda sen bomba bol da, jaryl, jýrek!..–»

Óneshten óksik-tilek saulady da,
Ókpelep aqyn tútqan Taularyna,
Qarady qimay, toymay jalt-júlt etken
Ghalamnyng kip-kishkentay aumaghyna.

Qadady ot janardy Kók pen Jerge,
Yza bop býgingige,
Ótkenderge.
Qaytadan ainaldy da Dalasyna
Saghymdy sinip ketti kók belderge.

 

Es

Qayran Qasym!
Týsinem ókpendi men.
Kýtpeysing sen qúrmetti óktemdiden
Ardaq tútqan Taularyng kishireyip,
Jaghympaz bop jarysa shókken kilen.

Iriligin,
Úlylyq,
Alyptyghyn
Tamsandyrdy tәnti etip halyqty myn.
Úghysugha Ózinmen ózim barmyn,
Júlysugha úmtylmas Anyqty kim.

Sen – Anyqsyn
Kótergen qogham múnyn.
Azghan qogham túsynda joghaldy ýnin.
Úghynbasa qayteyin kóp aghayyn
Tolaghaydan bip-biyik shong arghynyn.

Qajydyng ba kýrsinip,
Qayran Aqyn,
Qausap,
Kýirep
Ketken song ainala tym?
Óneshine taghy da kepteldi me,
Qyzyl tiling qyjylmen qayralatyn?

Jan syryndy qoymasa nadan úgha,
Adamyna,
Bar kinә – zamanyna.
Eldegining jetpey jýr kýsh-quaty
Tórdegining myzghymas qamalyna.

Aqyn – jalghyz.
Jalghyzdyq enshisindey.
Jalghyz Haqtyng jerdegi ol elshisindey!
Kýnshil qauym jabylyp talaghanda,
Jym-jyrt qalar
Úly Erin
El týsinbey...

Aqyn – taghdyr.
Pysqyrmas aqylgóige.
Qúdiretke bar bolsa ol
Jaqyn Beyne.
Aqyn – avtor
Tiriltken talay jandy
Tәnirmen de teng týser Aqyn keyde.

Aqyn syry – ghajap syr.
Andamadyq.
Ógeylettik,
Óksittik,
Talghamadyq.
Ashyqtyryp,
Azaytyp asyl bәsin
Almaq boldy qyrt pen múrt qolbala ghyp.

Aqyn – Pirim!
Qolbala bola almaghan.
Ar-újdanym!
Asylym tonalmaghan.
Ghazalymen Ajaldy alyp úrghan
Kem kórmeymin key-keyde ony Alladan.

Payghambar ol boljaytyn aldaghyny,
Keudesinde týnegen Allam ýni.
Sýmireyter súmdyqty shyndyqpenen
Qalghymaytyn eshqashan ar dabyly.

Kýresedi ol qalghansha qúr siniri,
El jýregin ertedi tylsym ýni.
Mәngi jayy – Kógine qonaqtar ol
Tartyp ótse tәnirding bir shybyghy.

Simaydy Aqyn túqyrtqysh bir arnagha,
Alda jýrer arynday múnarlana.
Ózektegi ózing bop damyl bermey,
Óshkeninde ómirden
Tynar Dana.

Deminmenen Aqynnyng tuys demi.
Jylytady janyndy buy ishtegi.
Kәusaryna qandyryp qara halqyn
Úly aqyndar tuady u ishkeli.

Yzghary bar kýzindey kókteminin
Tókkeni zar kómeyden,
Shekkeni mún.
Qalyng elding qayghysyn qanynda ertip,
Dәl ózi bop ketedi Kókteginin.

Epsektikpen enkeyip,
Eptegenbiz.
Qoldy sýiip,
Qúl bolyp ketken elmiz.
Tóbemizge qondyryp tómengini,
Qadirine úlynyng jetpegenbiz.

Arsyz,
Jansyz,
Újdansyz
Netken elmiz.
Jalghandyqtyng uyna bókken elmiz.
Qúl tirlikting qylghynyp qúryghynda,
Úlymyzdy tabalap sókken elmiz!..

Aynalsa da Aqyn – jer serigine,
Mәngilikke ketse de demi iline,
Aydap salyp ajaldyng qaqpanyna
Kýlip qarap túramyz ólimine.
Óltirgenmen qamalap,
Ólmeydi Aqyn.
Taghdyry bop halqynyng órleydi Aqyn.
At-ataghyn Alyptyng әjualap,
Óshirgenmen tabalap,
Jenbeydi әkim.

Kerdendikpen kerilgen keri taqym,
Baq pen taqqa ólerdey jerik әkim.
Jetpistegi aqynyn tanymaghan,
Týzer me eken jýzindi Serik әkim?..

Suatynan susyndap el keneler
Jene almaydy Aqyndy jer keneler.
El tútqasy bop jýrgen bәkeneler
Belgisiz bop bar-joghy erteng óler.

Keyde dana,
Keyde ala halyq degen.
Keyde bala,
Keyde alyp Alyppenen.
Ólmes ruhy últyna sinip ketken
Sala almaymyn Aqyndy tabytqa men.

Úly Aqynnyng ghúmyry – bir bir zaman.
Keleshekke olarsyz jyljyr ma adam.
Sónedi Kýn,
Júmyr Jer qaq jarylar,
Túnshyqtyrsa aqynyn qúrghyr zaman.

Zaman qansha tyqsa da qapasyna,
Jyr-jýrekting lap qoyar oty asygha.
Keudesinde bulyqqan sherli zary
Bozingen bop oralar botasyna.

Tór, tóre de túsalyp,
Baghynady.
Qondyrtpaghan qonady ol taghyna әli.
Bar qazaqqa qúshaghyn aiqara ashyp,
Saryarqasyn eljirep saghynady.

Jýredi Aqyn ólmesten jyr elinde,
Bir ómiri berilmey myng ólimge.
Ruhy kókte.
Úly Aqyn qalady tek
Mәngi-baqy júrtynyng jýreginde!..
* * *

Uay, Israiyl!
Qyryq kýn kishi men sening – ýndes inin,
Terbetelik ekeulep múng besigin.
Jýregimning pernesin janylmay bas,
Jatyrqamas janymnyng týr de esigin.

El qúsasyn tastayyq silkip, sýrtip,
Salghyrt oidy oyatyp júlqyp, týrtip.
Emirener er bolsa,
Bizdi tyndap,
Qara kózden jas tamsyn býrtik-býrtik.
Uassalam!

27 mausym – 3 shilde 2011 jyl.

«Abay-aqparat»