Múnay-gaz ministri Sauat Mynbaev keshe jurnalistermen jýzdesude Almatydaghy may qúy beketterinde «AIY-80» markili janarmayy «AI- 96» dep satylyp jatqanyn jәne múnday jaghday ózge ónirlerde de bayqalyp otyrghanyn habarlady. - Biz múnday jaghdaygha kóz júmyp qaray almaymyz. Jalghan janarmay satushylardyng bәri zangha sәikes jazalanady, - deydi ministr.

Múnay-gaz ministri Sauat Mynbaev keshe jurnalistermen jýzdesude Almatydaghy may qúy beketterinde «AIY-80» markili janarmayy «AI- 96» dep satylyp jatqanyn jәne múnday jaghday ózge ónirlerde de bayqalyp otyrghanyn habarlady. - Biz múnday jaghdaygha kóz júmyp qaray almaymyz. Jalghan janarmay satushylardyng bәri zangha sәikes jazalanady, - deydi ministr.

Jaqynda Industriya jәne jana tehnologiyalar ministrligi elimizdegi janarmay beketterining 60 payyzy sapasyz benzin satatyny jóninde mәlimdeme jasaghan bolatyn. Songhy jarty jylda 175 janarmay beketine tekseru jýrgizilip, olardyng 67 payyzynan týrli zanbúzushylyqtar anyqtalghan. Qalta qamyn kýittegen beket qojayyndary kóbinese tútynushylargha oktandyq kórsetkishi tómen benzin satumen ainalysqan. Ázirge atalghan ministrlikting qyryna Almatydaghy «Royal Petrol», «Servis Petrol», «Núrmat», «Sidorenko», «Elidorado - 2005» beketteri iligip otyr. Osylaysha, býgingi kýni sapasy standartqa say kelmeytin jalpy qúny 400 million tenge bolatyn janarmaydy satugha tyiym salynghan. Tekserilgen janarmay beketterining basym bóliginde janarmaydyng qúramy, sapasy oktandyq sany kórsetilgen sanmen mýldem sәikes kelmegen. Mәselen, «AIY-93» dep satylghan janarmaydyng sapasy «AIY-80»-ge para-par bolghan. Al «AIY-96»-nyng ornyna «AIY-93» satylsa, «AIY-80» degen kórsetkishpen zauytta mýldem óndirilmeytin oktan sany 76,75-ke tәn benzin satylghan.
Ayta keter jayt, sapasy standartqa say kelmeytin janarmay qúramynda kýkirt jәne qorghasyn mólsheri qalypty jaghdaydan óte kóp bolady eken. Al búl kólikke de, ekologiyagha da asa ziyan. Sapasy nashar janarmay avtokólikting qozghaltqysh qúrylghysyna asa qauipti bolsa, sapasyz janarmay qúiylghan kólikten shyqqan kók týtin qorshaghan ortany ayausyz lastauda. «ORGANIC» múnay ónimderine tәuelsiz saraptama ortalyghy» JShS diyrektory Aqmaral Qalmúratova Almaty qalalyq Tabighy resurstar jәne tabighatty paydalanudy retteu basqarmasymen jasalghan kelisimshart negizinde Almaty qalasyndaghy satylyp jatqan janar-jagharmay sapasyn ay sayyn qadaghalaudan ótkizetinin aitady.
- Eger de zauyttan shyqqan benzinderding oktan sany eng tómeni 80 bolsa, osy markamen satylyp jatqan tikeley aidalghan benzin qúramynyng oktan sany 55,5-ke ten. Zang búzghan janarmay beketterining zertteu nәtiyjelerin qalalyq memlekettik baqylau basqarmasyna tapsyrdyq. Odan ary janarmay beketterine qanday shara qoldanu kerektigin atalghan mekeme anyqtaydy. Biz ay sayyn 55 kólik benzinning synaq ýlgisin jәne 11 diyzeli otynynyng synaq ýlgisin satyp alyp zertteymiz. Sapasy «Euro - 3» standartyna sәikes múnay ónimderin óndiruge ótu - ol zauyttardyng qúrymdaluyna baylanysty. Al qalalyq janarmay beketterinde sapaly benzinning satyluy - zauyttan shyghyp janarmay beketine jetkenshe tasymaldau, saqtau jәne satu satylarynda sapasyn saqtap jýruine baylanysty. Kezinde memleketimizde múnay ónimderining sapasyn baqylau jýiesi jýrgizilgen. Qazir onday júmys joq. Sondyqtan qazirgi qoldanylyp jatqan sharalar satylyp jatqan múnay ónimderining sapasyn jaqsartu ýshin az dep oilaymyn. Elimizdegi janarmay sapasyn baqylau jýiesi dúrys emes, osy uaqytqa deyin búl mәsele әli dúrys jolgha qoyylghan joq. Sondyqtan kezinde engizilgen múnay ónimderining sapasyn baqylau jýiesi qaytadan engizilmese janarmay beketterindegi múnay ónimderining sapasyn jogharylata almaymyz, - deydi ol.
Almatydaghy may qúy beketterinde benzin tek talonmen berilip jatqany belgili. Al qarapayym jýrgizushilerding mingeni - Europadan jetken eski, KSRO-dan qalghan kóne jenil kólikter bolsa da baghasy qymbat «AIY-96» markaly benzindi tútynugha mәjbýr. Sebebi qaladaghy benzin daghdarysy әserinen «AIY-96»-gha degen súranys artqan. Kónildi bir júbatatyny, Múnay jәne gaz ministrligi qazan-qarasha aiynda respublika aumaghynda benzin baghasy qymbattamaytyndyghyna sendirip otyr.

Gýlbarshyn SABAEVA

http://www.aikyn.kz/index.php?option=com_content&task=view&id=10430&Itemid=2