28 qazan kýni Jambyl Jabaev atyndaghy qazaq memlekettik filormoniyasynda belgili aqyn Almas Ahmetbekúlynyng "Kók tudyng jelbiregeni" atty shygharmashylyq keshi ótedi. Keshke óner qaytarkerleri, aimaqtardan arnayy kelgen qonaqtar qatysady. Bastaluy saghat 18.30 da.

"Abay-aqparat"

KÓKTUDYNG JELBIREGENI

Kóktudyng jelbiregeni -

Qazaqtyng asqaq bedeli.

Mahabbat, qayrat ekeulep,

shymyrlatqany deneni.

 

Kóktudyng jelbiregeni -

janyma quat beredi.

Talasqa týsse jan men tu

jan emes,

maghan keregi-

Kóktudyng jelbiregeni.

 

Kóktudyng jelbiregeni-

eldikting asqaq óleni,

әr jaqqa tartpay, Qazaghym,

bir sózge jinal degeni.

 

Kóktudyng jelbiregeni -

baqyttyng eljiregeni,

qiyrda qalghan Qazaqtyn

Azat otangha jete almay

kózining móldiregeni.

BIZ KIMBIZ?!

Aghayyn, «kimsing »deme,

oralmanbyz.

Ýiirinen adasqan tay sekildi

bir  aqmyltyq boranda joghalghanbyz.

Kókiregi tirelip kók nayzagha

mal men jannan myng mәrte tonalghanbyz.

 

Aghayyn, «kimsing »desen,

qyzyl qanbyz.

IYilmegen bastaryn qylysh kesip,

ruymen u iship qyrylghanbyz.

Bir qayyrylyp soghatyn kýndi kýtip,

28 qazan kýni Jambyl Jabaev atyndaghy qazaq memlekettik filormoniyasynda belgili aqyn Almas Ahmetbekúlynyng "Kók tudyng jelbiregeni" atty shygharmashylyq keshi ótedi. Keshke óner qaytarkerleri, aimaqtardan arnayy kelgen qonaqtar qatysady. Bastaluy saghat 18.30 da.

"Abay-aqparat"

KÓKTUDYNG JELBIREGENI

Kóktudyng jelbiregeni -

Qazaqtyng asqaq bedeli.

Mahabbat, qayrat ekeulep,

shymyrlatqany deneni.

 

Kóktudyng jelbiregeni -

janyma quat beredi.

Talasqa týsse jan men tu

jan emes,

maghan keregi-

Kóktudyng jelbiregeni.

 

Kóktudyng jelbiregeni-

eldikting asqaq óleni,

әr jaqqa tartpay, Qazaghym,

bir sózge jinal degeni.

 

Kóktudyng jelbiregeni -

baqyttyng eljiregeni,

qiyrda qalghan Qazaqtyn

Azat otangha jete almay

kózining móldiregeni.

BIZ KIMBIZ?!

Aghayyn, «kimsing »deme,

oralmanbyz.

Ýiirinen adasqan tay sekildi

bir  aqmyltyq boranda joghalghanbyz.

Kókiregi tirelip kók nayzagha

mal men jannan myng mәrte tonalghanbyz.

 

Aghayyn, «kimsing »desen,

qyzyl qanbyz.

IYilmegen bastaryn qylysh kesip,

ruymen u iship qyrylghanbyz.

Bir qayyrylyp soghatyn kýndi kýtip,

týie qúlap, jýk auyp, shúbyrghanbyz.

 

Aghayyn, «kimsin»  deme,

aqtabanbyz.

Eri myltyq, qatyny besik alyp,

Famiyr, Altay, Álpini taptaghanbyz.

Tughan jerding bir shymshym topyraghyn

altyn sandyq týbinde saqtaghanbyz.

 

Aghayyn, «kimsin» desen,

Qara ormanbyz.

Ústaranyng jýzindey búl dýniyeden

myng týnilip, myng mәrte onalghanbyz.

Qarghybaugha moyynyn úsynbaghan

qabaghyna kek qatqan kókarlanbyz.

 

Aghayyn, «kimsing »desen,

oralmanbyz.

Kók tuyna tamyzyp kózding jasyn,

saghynyshyn saryqqan mol armanbyz.

«Qazaqstan, bir janym sadaghan» dep,

jas otangha jarmasa oralghanbyz.

 

Aghayyn, «kimsin» desen,

Qara ormanbyz.

Aghayyn «kimsin» desen,

Kók arlanbyz.

 

ATAMEKEN

Senen tughan qyrshynyn

elendepti saghymgha,

jýregining dýrsilin

jana sezgen shaghynda.

 

Álde nege bekipti

tartyp mine at jalyn.

Boz daladan ótipti

shúbatylghan aq saghym.

 

Bolar bәlkim ol daghy

dәm - túzynyng shekteui:

saghan qaytyp qonbady

alyp úshyp ketkeli.

 

Qarly taudyng bókteri

qújynaghan tirshilik;

Sonda ómir ótkerdi

bir kýlip, bir kýrsinip.

 

Qúlay qúshqan jasynda

armany men sezimin,

tughan ekem men sonda

núry bolyp kózinin.

***

Bizding auyl jastayyn

(men es bilgen mezette)

Besbastau dep atayyn

bes túmaly ózekte.

 

Baldyrynday baqanyn

shalshyq sular irkuli,

búrq - sarq etip jatatyn

túmasy bar bir týrli.

 

Bir beynege enetin

múnar túryp keshqúrym;

Qúlaghyna keletin

әuenderi eskinin.

 

Tóbetteri ýretin

әr irgeden jalbyrap.

Tómentinde jýretin

túsauly attar qarghylap.

 

Shudalarday jelkildek

búlttan

sәule shashatyn

kógildir kýn kókildep,

batyp bara jatatyn.

 

Ákem mening sonda bir

qaraushy edi yntygha,

Qarataudyng qazbauyr,

qorghasynday búltyna.

 

Maghan qarap sonan son,

ýnsiz túryp bir auyq:

«Úghasyng ba, balam, sen»

deytin bәseng quaryp.

 

Tartyp meni qasyna,

qiyaldan sәl aiyghyp:

«Sonau búlttyng astynda

jatyr, - deytin, - jayylyp -

 

Jatyr qanday bir dala

sonda jaryq órip em»,

dep bastaytyn múndana,

núsqay berip qolymen,

 

Dem alatyn býiirden,

әlde nege qol jayyp,

kýzgi taldyng iyilgen

japyraghynday sarghayyp.

 

Atap tughan jerinin

qay búlaghyn, qay tasyn.

Anqau bala kezinin

qylyqtaryn aitatyn.

 

Eske alatyn auylynyn

qaysy dana shaldaryn;

Eske alatyn bauyrynyn

qalay dýnie saghanyn.

 

Esine alyp dalanyn

jadyraghan jazdaryn;

Ataushy edi kógalyn,

Aytushy edi qazdaryn.

 

Buyryl shashyn súiylghan

sylay berip artyna.

Qaraushy edi qiyrdan

janarymen talpyna.

 

Álde neni kórgendey

jaudyraghan kózinen-

Kókiregin kergende

kýrsinisin sezip em.

 

Úqqanmyn bir armanyn

bayau kýrsinuinen.

Saghynyshtyng bar zaryn

kókeyime sinirgem.

 

Seziletin jan lebi;

Jýregime týigemin.

Esime alyp әrneni

syrqyraytyn sýiegim.

 

***

Mekeni dep babamnyn,

mekeni dep batyrdyn,

bir shetinen dalannyn

bozdap kele jatyrmyn.

 

Bolar bәlkim ol daghy

yryzdyqtyng shekteui -

kindik qanym tamghany

saghan emes, shetkeri.

 

"Bauy berik bolsyn" dep

tiley bere bir tilek,

taugha búlttar kólkildep,

kýn jauypty kýrkirep.

 

Auyl boldyq biz sonda

sol úlynnan taralghan!

Auyl boldyq biz sonda

arpalystan jaralghan!

 

Aluan -aluan boyaumen

marhabatyng eselep,

týs kórushi em oyau men

saghynyshym jetelep.

 

Qily -qily týsimnen

qanday kýige týsip em;

Sening nendey kýshinnen

bir qúdiret kýtip em.

 

Sol túyaghyng shet jerde

jýrgeninde dәm aidap,

san egildi mekenge

bir keludi san oilap.

 

Ansauynan әkemnin

talay kónil bosattyq:

Sonan arnap әkeldim

(Kóz jasynan tosap qyp).

 

Búlttaryna tóksem be,

bar dalana sebilsin!

Samalynmen ób sen de

bir eljirep sol ýshin!

 

Japan qúmda, kim bilsin,

maghan berip shólmegin

sozyp songhy tynysyn

qúlaghanday әldekim.

 

Qúshaghyndy jay maghan!

Bir sózim bar aitamyn;

susynynnan arnaghan

bir jútym ap qaytamyn.

 

Jelpildetip nar ýmit,

әlsin - әli tamsanam.

Auyl bolyp zaryghyp,

qúlap kelem men saghan.

 

***

 

Sәlem, Ata mekenim,

kóp saghynghan búl dala!

«Qaybir sәtte jetemin»

deushi edim - ay múndana.

 

Ne kóreyin ózimdi

jetkenime men saghan,

Úrttap kәusar sezimdi,

әlsin - әli tamsanam.

 

Bir auylmyz biz sonda

sol úlynnan taralghan.

Bir auylmyz biz sonda -

saghynyshtan jaralghan.

 

Túyaghymyn әkemnin

sol úlynyng kózimin.

Sol auyldyng әkeldim,

saghan degen sezimin.

 

Bala kýnde ansaudan

týsterime bir kirgen,

әkem mening qay taudan

terip edi býldirgen.

 

Aq sýiekti laqtyryp,

qay sazynda jýgirgen,

tabanyna qaqa qylyp

kógalynnyng nilinen.

 

Qay sayyna bardym әkem,

qay talyna asylyp.

Qay tóbede qaldy eken

balalyghy shashylyp!

 

Asyp qyrqa belenin

qyratymen, syzymen

jýgireyin dep edim

sol úlynnyng izimen.

 

Kóbeygende tilegim,

qaysy biri únamay

shymyrlady jýregim -

shymyrlaghan túmaday.

 

***

Mekeni dep babamnyn

aqtaryla ansaghan,

bir shetinen dalannyn

bozday jettim men saghan.

 

«Ápekem bar múnda bir

qalghan sol, - dep, - eskiden»

danalyghyn myng da bir

әkemnen san estip em.

 

Ara týnep asygha,

qay bir kýni týste men

sonyng aq ordasyna

alqyna kep týsken em.

 

Esik túrghan týrilip,

kire bere men odan

erinderin jymyryp,

qaraydy bir kәr adam.

 

Bәlkim, ishtey tanydy,

qapelimde tandanyp.

Jybyrlaydy әjimi

әlde neni angharyp.

 

Domalay kep qúshady,

shylauyshy shúbalyp.

Dirildeydi qúshaghy,

kemsendeydi quanyp.

 

«Súnghaq  eken boyyng da,

jýzing aqshyl, sәl synyq»

dep irkile uayymgha

sóiledi kep tausylyp:

 

"Oysyz sugha semirer

Jýzinde emes әngime.

Bir ýmitke beriler

saltyndy bir mәngige.

 

Janarynnan әserin

bayqalady, qyrshynym.

Alyp qap pa eng әkennin

bir ókinish, bir syryn.

 

Úlym, әlden jasyma!

bir qúdiret bolatyn -

búiyrghanyng basyna

sәti kelip qonatyn"

 

Bir ýmitim qabaryp,

bir uayym óshti lez,

әr túrghydan qadalyp,

andyz - andyz eski kóz.

 

Tolghanysym qanshama,

Atameken, sendegi.

Shette ghasyr bolsam da,

bir kýnine teng be edi!

 

Kóp oilaudan keziktim,

bozdap kelgen bir úlyn,

qaybir kýni sezippin

aruaqtardyng kýbirin.

 

Kórdim anyq týsimde,

shoshynudan túryp ap,

aruaqtarym ýshin de

alandadym bir uaq.

 

Apam ertip әkeldi

yjdaghatyn búraulap.

Qyzyl jaldyng etegi

beyit eken bir aulaq.

 

Jatyr zirat jer qúshyp.

Shóp ósipti ne týrli.

Topyraghy jelge úshyp,

jenildegen sekildi.

 

Qas qaghymgha jýdedim,

basyma kep dýiim mún.

Shym etti de jýregim,

topyraqqa siyndym.

 

Jan peyili qosylyp,

jýrektegi dýrsilmen,

apam ayat oqydy

múny tanys bir tilmen.

 

Sonan bir kez sóiledi

aghyl - tegil eljirep.

Kók shúbalang kóilegi

tau jelimen jelbirep:

 

«Eli ýshin túsynda

sýiegine qarysqan

eskiler bar osynda

jaratylghan namystan.

 

Ótken mynau ónirde

nayzaqúmar attylar.

Balaushy edi ómirge

týtinderin aq múnar.

 

Bir laqap bar tau jaqta,

bәlkim, elding ósegi,

key týnderi aruaqtar

shuyldaydy desedi.

 

Týn qaranghy bolghanda

jatad deydi ot janyp,

Sonday tústar búl mangha

kelsem dep em oqtalyp».

 

Apam kókke qarady,

sybyrmen sәl estiler

deydi, - siyrep barady

әtten, bizding eskiler.

 

"Ne bolar dep jan - jaghym,

ne bolar dep búl meken,

tilegining sanlaghyn

baptap, kýtip jýr me eken.

 

Qay bir kýnning qay tany,

úiyqtap jatsam keldi olar,

әldeneni aitady

«Ayan» degen sol bolar"

 

Tarylghanda bar demim,

jiyiledi tynysym,

jastyghyma әldekim

janyghanday qylyshyn.

 

Kóremin de týsimde,

shoshyna bir túryp ap,

aruaqtarym ýshin de

alandadym bir uaq.

 

***

Saghynyshyn qotyra

bir úlynnyng elinen

úqsap jalghyz botana

bozday - bozday kelip em.

 

Zaryghymnan seldetken,

eljireydi ózegim.

Ár kýnimdi sende ótken

bir ómirdey sezemin.

 

Ottar jylt - jylt janady

әr jerinen ózektin.

Kókke shúbap barady

aq týtini tezektin.

 

Taularyng bir esinep,

búlt taraydy deminen.

Kimder ketti shetirek,

sol búltynnyng legimen.

***

Qay kýni sol apama

«bauyrynnyng eline

attanayyn,

bosama»

dedim әreng demige.

 

Jyltyldaydy  jasynan

óshkin kózding jalyny.

Sipaydy kep basymnan,

jybyrlaydy әjimi:

 

-Sol bauyrymday túr ónin,

ózi eding sen, kózi edin,

Dýrsildeydi jýregim

bir dertindi sezemin.

 

Keler kezi bolmady,

sol bauyrym qiyrdan.

Meken boldy - au ol daghy,

topyraghy búiyrghan.

 

Kózin júmdy demeymin,

týtinderi shúbap túr.

Oralghanday kóreyin,

seni qúshtym qúlap bir.

 

Bir erikpen bekuli,

azabynda ýmittin

men de inim sekildi

ózimdi san úmyttym.

 

Kóbi ketip san qyrdyn

azy qaldy demedim.

Kórseterin taghdyrdyn

kóremin dep kelemin.

 

Bir jolyndy pir sana.

Kezing emes semetin.

Ákeng kózin júmsa da,

bir múratqa senetin.

 

Jarau attar tanasar

kez tuady, qaraghym,

Qartayghangha janasa,

uayymshyl bop baramyn.

 

Bir tilegim ýgilip,

sebiler me búl mangha,

búldyraghan bir ýmit

kóz úshynda túrghanda

 

Kerek deseng ananmyn

jalghyzymday kórer em.

Kerek deseng dalanyn

bir qymbatyn berer em.

 

Onan da sen osynau

shóberemdi erte ket.

Ghajap emes basyma

bir kýn ghayyp kelse dóp.

 

Jolyng әke, aghasyn.

Sensing tauy, qorghany.

Babasy men dalasyn

qasterlese bolghany.

 

Bir kez sezim óngerip,

kýtem senshe keluin.

Sonda aldynan men bolyp,

kórisedi kelinim, -

 

Qaraydy apam ýnilip,

teligendey búl mangha,

Kóz úshynan bir ýmit

sónip ketpey túrghanda.

 

Kýrsinuden men ózim,

ózegimdi kemirdim.

Býtindeyin demedim

jarqyshaghyn kónildin.

 

Bir qamyghyp qaldy apam.

Bir qamyghyp qaldy jer.

Menin, iyem, bar bolsan,

bir sorapqa sap jiber!

"Abay-aqparat"