Býgin preziydent Qasym-Jomart Toqaev Ýkimetting keneytilgen otyrysyn ótkizdi. Oghan ózi tóraghalyq etti. Ýkimet basshysy Asqar Maminnen bastap, birli-jarym ministr esep berdi. Koronavirus indetining betin qaytaru ýshin osy uaqqa deyin atqarylghan hәm aldaghy uaqta atqaralatyn júmystardy talqylady. Endi ret-retimen...

Ótkende preziydent Toqaev Ýkimet pen Vedomstvoaralyq komissiyanyng otyrysyn ótkizip, viyse-premier Eraly Toghjanovtan bastap, birneshe respublikalyq qala men oblys basshylaryna qatang sógis jariyalaghan. Daghdarysty kezde dúrys júmys istey almaghan, indetke qarsy kýres sharalaryn layyqty dengeyde úiymdastyra almaghan shendilerge shýilikken.

Al býgingi otyrysta preziydent Toqaev sol jolghy sógisten song júmys jandata týskenin aitypty.

«Qazirgi epiydemiologiyalyq ahual qoghamdy asa qatty alandatyp otyr. Ahual óte kýrdeli. Biraq alghashqy ong ýrdister de bayqaluda. Ótken aptada men Ýkimet pen әkimderge birqatar tapsyrma berdim. Memlekettik komissiya óz júmysyn jandandyra týsti», - dedi.

Sóitti de, koronavirus pandemiyasyna qarsy kýres sharalaryna budjetten taghy 150 milliard tenge bólinetinin aitty.

Taghy 150 milliard tenge!

«Pandemiyamen kýres barysynda shúghyl mәselelerdi sheshu ýshin Ýkimetten jәne ónirlerden 150 milliard tenge bólinedi. Basty mindet – koronavirustyng júghu qarqynyn auyzdyqtap, taraluyn toqtatu jәne nauqastardy emdeu isinde aitarlyqtay nәtiyjege jetu», - dedi.

Ári qaray, karantin rejiymin baqylaudy polisiya men sanitarlyq dәrigerlerge tapsyryp, búl mindetti shara ekenin aitty. Karantin talaptaryn búzghandardyng jazalanatynyn eskertti.

Toqaev: Ýkimet baqylaghan joq!

Qazir eldegi epiydemiologiyalyq ahualdyng nasharlauy men indetting órshuine birinshi kezekte Densaulyq saqtau ministrligi kinәli ekenin aitty.

«Kelesi manyzdy mindet–tolyqqandy medisinalyq kómek kórsetu jәne asa qajetti dәri-dәrmekterdi qoljetimdi etu. Densaulyq saqtau ministrligi basqaru isinde birqatar óreskel qatelikter jiberdi. Ákimderding kópshiligi júmysyn tiyisti dengeyde atqarghan joq. Ýkimet te baqylamady», - dedi.

Sonymen qatar, Toqaev jiberilgen qatelikter men olqylyqtardy anyqtaytyn arnayy komissiya qúru qajettigin aitty. Preziydentting aituynsha, ol komissiya «jau jaghadan alghanda, bóri etekten aladynyn» kerin keltirgen kimder ekenin anyqtap, tergep-tekseredi.

«Biz qazir dәrilerding jetispeushiligi men onyng baghasyn qoldan qymbattatu mәselesin sheshuge mәjbýr bolyp otyrmyz. Búl jaghdaydy tez arada rettep, barlyq ónirdi dәri-dәrmekpen qamtamasyz etu kerek. Júmys jýrgizilude. Endi nәtiyje kerek», - dedi Toqaev.

«MÁMS pen «SK Farmasiya» basshylaryn júmystan shygharu kerek!»

Preziydent әueli koronavirus pandemiyasyna baylanysty tuyndaghan qiyndyqtargha kinәlilerdi jauapqa tartu kerektigin aityp, MÁMS (Mindetti әleumettik medisinalyq saqtandyru qory) pen «SK Farmasiya» basshylaryn júmystan shygharudy tapsyrdy.

«Tuyndaghan qiyndyqqa kinәlilerding bәrine qatysty tergeu jýrgizu kerek. Jauapkershilikke tartqan dúrys. MÁMS pen «SK Farmasiya» basshysy júmystan shygharylsyn. Kerek bolsa tergeu jýrgizgen jón», - dedi Qasym-Jomart Toqaev.

Tekseris bastalyp ta ketipti. Preziydent solay dedi.

«Indet kezinde osynday jolmen payda tapqysy kelgenderdi qatang jauapqa tartu qajet. Mening tapsyrmamnan keyin búl baghytta júmys bastalyp ketti. Ony sonyna deyin jetkizu kerek. Sebebi búl – týptep kelgende, últtyq qauipsizdik mәselesi», - dedi Ol.

Ári qaray: «Qazaqstanda dәri-dәrmekter men medisinalyq búiymdardy ózimiz shygharatyn uaqyt keldi. Biz qashanghy shetelden importtalatyn dәrilerge tәueldi bolamyz? Namys qayda?», - dedi Toqaev.

Preziydent qazirgi el ishindegi alyp-qashpa әngimeler men koronavirusvke qatysty aqparattyng azdyghyna da toqtaldy.

Ras, el auzynda әrtýrli әngime. «Pәlen degen em eken, týgen degen jón eken» desken júrt bazar men dәrihana kezip tentirep jýr. Al aghartushylyq baghyttaghy aqparat joqtyng qasy. Biz búl turaly búryn da jazghan edik.

«Halyqty ýrey men qorqynysh biylegen. Tipti olar ózderine qajet emes dәrilerdi de satyp alyp jatyr. Adamdar әleumettik jelidegi әrtýrli kýmәndi aqyl-kenesterge qúlaq asuda. Sall-ortalyqtardyng tәulik boyy qyzmet kórsetuin qamtamasyz etip, júmysyn kýsheytu kerek», - dedi Qasym-Jomart Toqaev.

Ýkimet pen әkimdikter halyqqa týsindiru júmystaryn dúrys jýrgizbegenin aityp, synady.

«Ýkimetting jәne әkimderding qabyldanghan sharalardy týsindiruinde olqylyqtar bar. Olardyng qogham pikirimen tiyisti dengeyde júmys istey almay otyrghany bayqaldy. Bas sanitarlyq dәrigerding pikirine eshkim qúlaq asqan joq. Kәsiby daghdy men úiymdastyru júmysy jetkiliksiz boldy. Nәtiyjesinde biz gumanitarlyq kómek alyp, sheteldik mamandargha kenesteri ýshin alghys aityp otyrmyz», - dedi Preziydent.

Taghy bir kemshilik: «Biz júmystyng tәsilderin ýnemi ózgerte beremiz. Búrynghy basshylyq ayaq astynan nauqastardy simptomdy jәne simptomsyz dep bólu kerek dep sheshti. Qazir búl әdistemeden bas tarttyq. Mine osynday әreketter halyq arasynda kýmәn tughyzady»,- dedi Toqaev.

«Olardyng barlyq boljamy qate boldy»

Jәne ol Densaulyq saqtau ministrligining búrynghy basshylyghyn syngha aldy.

«Densaulyq saqtau ministrligining búrynghy basshylyghy uaqyttyng jetkilikti bolghanyna qaramastan, indetpen kýreske tiyisti dengeyde әzirlene almady. Nauqastar sany jәne basqa da kórsetkishter boyynsha olardyng jasaghan barlyq boljamdary qate boldy»,- dedi.

Sonday-aq, ol pandemiyagha qatysty barlyq sheshimderdi jedel qabyldau qajettigi tughanda Ýkimetting óreskel qatelikter jibergenin syngha aldy.

«Búl mәselege qatysty Ýkimet tarapynan da óreskel qatelikter jiberildi. Múny ashyq aitu kerek. Daghdarys kezinde sifrlandyru qyzmetining de róli mýlde bayqalghan joq. Sifrlyq komissarlar qanday júmys bitirip jatyr?», - dedi Memleket basshysy.

Ári qaray, qazirgidey tótenshe jaghday kezinde Densaulyq saqtau ministrining barlyq úsynys-taaptary Ýkimetting ózge de mýsheleri men әkimder ýshin birinshi kezekte oryndalatyn mindet boluy kerek ekenin aitty.

«Bir sózben aitqanda, pandemiya kezinde Densaulyq saqtau ministrin erekshe mәrtebege jәne qúziretke ie dep eseptenizder. Ministrlikke pandemiyamen kýres jónindegi kýndelikti esepting jәne aqparattyng beriluin qamtamasyz etudi Ýkimet pen әkimdikterge tapsyramyn», - dedi Preziydent.

Sonan son, Ýkimetke 2 apta uaqyt berdi. Eki aptada jaghday onalmaytyn bolsa, Ýkimet qúramyn auystyruy mýmkin ekenin eskertti.

«Qalyptasqan ahual eki aptadan keyin jaqsarady dep ýmittenemin. Olay bolmaghan jaghdayda, jalpy Ýkimetting osy qúramda júmys isteu mýmkindigi turaly mәsele tuyndaydy»,- dedi Toqaev.

Búdan song Preziydent Ýkimet pen әkimdikterge pandemiyamen kýres jóninde kýndelikti esep berudi tapsyrdy.

Týiin. Qazir eldegi epiydemiologiyalyq ahualdyng mәz emes ekeni kýndelikti aqparatta aitylyp jýr. Qazir elde dәri-dәrmek tapshylyghy turaly da, auruhanalar men emhanalarda oryn jәne maman jetispeushiligi turaly da talay mәrte jazdyq.

Dәl osy koranavirusqa qarsy kýreske dep el budjetinen neshe milliard qarjy bólindi? Solardyng naqty esebin kim berdi? Álginde, ministr Soy esep-qisap qylyp, 114 milliard tengeni týgendegendey bolyp edi. Keyin ol soma ministr aitqanday 114 milliard tenge emes, 191 milliard tenge ekenin Qarjy ministri «әshkereledi». Býgin taghy 150 milliard tenge bólinetini belgili boldy. Osy qarajat qanshalyqty tiyimdi júmsalyp jatyr?

Qazir elde koronavirus júqtyrghandar sany 55 myngha juyqtaghan (54 747 adam). 264 adam qaytys bolghan. Búghan pnevmoniyamen auyryp jatqandar men osy dertten qaytys bolghandardy qosynyz...

Býgin preziydent Toqaev Ýkimetke 2 aptalyq tapsyrma berdi. Eki aptada jaghday onalmasa, Mamin Ýkimetine tyqyr tayanady degen sóz. Preziydent óz sózinde: «Ýkimet qúramyn auystyru», dep sóiledi. Búl ne degen sóz? Taghy da ministr auysa ma, әlde, Ýkimet otstavkagha kete me? Siz ne deysiz?

Dayyndaghan Núrbiyke Beksúltanqyzy

Abai.kz