Belarusiyanyng qúqyq qorghau organdary sheteldik 33 әskery «agentti» (Belarusi aqparaty olardy «sodyrlar» dep ataghan. ) tútqyndaghanyn habarlady. Kesheli-bergi Belarusiya men Resey aqparattyq kenistigindegi bas talqynyng taqyryby – osy ústalghan 33 sodyrdyng tónireginde órbude.

Belarussiya qúqyq qorghau organdary eldegi preziydenttik saylaudyng qarsanynda shetelden 200-ge juyq sodyrdyng kelgenin habarlaghan. Al býgin Minski manynan 32 sodyrdyng tútqyndalghanyn, jәne taghy bir sodyrdyng Belarusiyanyng ontýstiginen ústalghanyn resmy mәlimdedi.

Belarusiya búl ústalghandardyng Reseyden kelgenin, «Vagner» jeke әskery kompaniyasynyng sodyrlary ekenin aitqan.

«Reseylikterding әrqaysysynda kishkentay jýk sómkleri men ýsh ýlken әri auyr chemodandar bolghan. Shildening 24-inen 25-ine qaraghan týni bir top sodyr Minskidegi qonaq ýilerding birine qonystanghan. Keyin olar basqa jaqtargha kóshui kerek bolghan.  Olardyng bireui 27 shildede qonaq ýidi tastap, Minsk oblysyndaghy shipajaylardyng birine auysqan», - delingen Belarusi taratqan habarlamada.

Al orys aqparaty ústalghan azamattar turaly Belarussiya biyligi Resey elshiligine habarlamaghanyn jazypty. Sәikesinshe, Reseyding Belarusiyadaghy diplomatiyalyq toby ústalghan azamattar turaly aqparat pen tizimdi súraghan.

Belarusiya qauipsizdik qyzmeti tútqyndaghan 33 adamnyng tizimi aqparatta ashyq jariyalandy. Sonymen, tizim:

1. Milaev Arem Viktorovich, 01.02.1981 j.t
2. Bahtigaraev Tahir Minigayanovich, 18.04.1980 j.t.
3. Altuhov Aleksandr Viktorovich, 18.04.1980 j.t.
4. Ly Vladimir Aleksandrovich, 26.07.1989 j.t.
5. Kojevnikov Andrey Yurievich, 16.01.1980 j.t.
6. Sapronov Aleksey Vladimirovich, 08.07.1978 j.t.
7. Sherbakov Sergey Vladimirovich, 21.07.1981 j.t.
8. Volgin Aleksey Vladimirovich, 21.06.1975 j.t.
9. Driga Oleg Igorevich, 03.06.1986 j.t.
10. Pavlenko Sergey Grigorievich, 25.06.1976 j.t.
11. Rudenko Aleksandr Svyatoslavovich, 26.12.1984 j.t.
12. Haritonov Denis Yurievich, 16.03.1980 j.t.
13. Sidorov Sergey Aleksandrovich, 01.01.1972 j.t.
14. Koshman Maksim Yaroslavovich, 06.09.1981 j.t.
15. Bubnov Sergey Gennadievich, 08.01.1971 j.t.
16. Nijnik Pavel Aleksandrovich, 24.06.1987 j.t.
17. Selihov Vladimir Ivanovich, 04.10.1986 j.t.
18. Fetisov Gennadiy Evgenievich, 22.10.1986 j.t.
19. Fomin Mihail Nikolaevich, 07.03.1973 j.t.
20. Ekimov Vladimir Sergeevich, 19.10.1973 j.t.
21. Karimov Rinat, 15.08.1984 j.t.
22. Shubin Aleksandr, 15.01.1996 j.t.
23. Shelomensev Igori, 18.08.1975 j.t.
24. Maslov Sergey Alekseevich, 29.09.1988 j.t.
25. Zaydulen Rustem, 06.10.1974 j.t.
26. Tokarenko Andrey Viktorovich, 24.01.1965 j.t.
27. Serdukov Andrey Viktorovich, 16.08.1975 j.t.
28. Sergeev Fedor Mihaylovich, 17.05.1987 j.t.
29. Tanov Rafik Kabulovich, 30.04.1975 j.t.
30. Zyabliysev Evgeniy Sergeevich, 23.11.1992 j.t.
31. Samarin Pavel Livovich, 11.11.1981 j.t.
32. Bakunovich Andrey Petrovich, 30.12.1977 j.t.
33. Shaskiy Artem, 30.07.1982 j.t.

Belarusiya resmiy týrde mәlimdeme jasap: «Búlar saylau kezinde el ishine býlik salugha kelgen orys sodyrlary», dep otyr. Al Reseylik sayasatkerler: «Resey Belarusi ishine iritki salugha mýddeli emes», dep aqtala sóilep, Aleksandr Lukashenkogha «aq-adal» ekendikterin aytypty.

(Duma deputaty Leonid Kalashnikov)

Mine, qaranyz:

Memlekettik Duma deputaty Leonid Kalashnikov: «Resey Belarusi preziydenti Aleksandr Lukashenkony ylghy da qoldap keledi. Ol jerde qaydaghy bir reseylik kompaniyanyn, onyng ýstine jeke-menshik kýzet agenttigining ókilderining ústaluy – adam sengisiz jaghday», - depti.

Orys sayasatshylary aqtalyp sóilep, «Belarusi bizding dosymyz» degendi birinen-song biri qaytalap jatqanda, Minski jaqtan taghy bir aqparat shyqty. Taghy bir reseylik sayasatshy tútqyndalypty. Polittehnolog Vitaliy Shklyarov deytin adam. Ol – әleumettik jelilerdegi әrtýrli toptardyng basshylaryna kenes bergen.

(Vitaliy Shklyarov, reseylik sayasy tehnolog)

Belarusi aqparatynyng aituynsha, ol Angela Merkelidin, Barak Obamanyng saylau kompaniyalarynda qyzmet etken. Reseydegi saylau kezinde Kseniya Sobchaktyng komandasynda bolghan kórinedi.

24 shildede M.Gorikadaghy besinshi jeke arnayy brigadagha barghan saparynda Belarusi preziydenti Aleksandr Lukashenko elge kelgen jeke әskery kompaniyalar turaly aitqan.

«Memlekettik hatshy dúrys aitady, barlyq soghys kóshedegi narazylyqtar men demonstrasiyalardan bastalady. Sodan keyin Maydan bolady. Eger Maydanda, bizding adamdar bolmasa (bizde «Maydanshylar» az), olar syrttan tartylady. Búl kәsiby әskery adamdar, býkil әlemde arnayy dayyndyqtan ótken jәne belgili bir memleketterde arandatu jasaghany ýshin ýlken aqsha alatyn «banditter», - degen Lukashenko.

Resey de, Belarusiya da Qazaqstangha ekonomikalyq jәne geografiyalyq bóten memleketter emes. Euraziyalyq ekonomikalyq odaqty qúrushy ýsh memleket – Qazaqstan, Resey men Belarussiya. Qazaqstan biyliginin, qazaq biyligining Reseyge degen ynta-kónilin, kózqaras-ústanymyn biz aitpasaq ta bilip otyrsyzdar... Qazaqstanda Reseyding әskery bazalary ornalasqan. Bayqonyr – ol, jalgha berilgen. Osydan 4-5 jyl búryn el biyligining keybir ókilderi Reseyge «shpiondyq» jasady degen aiyppen sotty bolghany da esimizde. Endi mine, odaqty qúrghan әuelgi ýshtikting biri – Belarussiya, ekinshisi – Reseyding 33 sodyryn, 1 sayasy tehnologyn tútqyndaghynyn habarlady.

Ukrainynyng syrtqy ister ministrligi búl jaghdaygha qatysty mәlimdeme jasap, «biz eskertken edik», depti, әne. Biz she? Eskerdik pe? Bizding elde de osynday arandatqysh «agentter» men soyqan salghysh sodyrlar jýrmesine kepil kim? Áriyne, bizdiki qauipting sózi.

Belarussiya men Resey arasyndaghy osy mәselege Qazaqstan qanday reaksiya bildirui kerek? Biz búl jaghdaydan qanday sabaq aluymyz kerek? Osy mәselege qatysty sayasattanushy Ázimbay Ghalidy sózge tartqan edik.

Ázimbay Ghaliy:

- Resey tek qana Belorusiya emes, arghy jaghynda Ukrainanyng bir bóligi - Qyrymdy tartyp aldy. Donesk pen Luganskige jansyz soldattaryn jiberdi. «Ih tam net» degendey. Endi mine sonday adamdar Belorusiyagha kiripti.

Lukashenko egemendigin saqtady, biraq, belarusi tilin qúrtty

Belorusiya ózin odaqtyq memleket dep jariyalaghan. Lukashenko: «Biz bauyrlas, odaqtas, ózara jaqyn tuysqan, bir memleketpiz», degen. Sol ýshin Resey oghan qaytarymsyz kredit beretin.

Sonymen qatar Putinge óz halqynyng aldynda, saylaulardyng qarsanynda abyroy kerek. Qyrymda orystar ýlken abyroy jinady. Putin keyde: «KSRO-ny qalpyna keltiremin», deydi. Songhy sózderining birinde: «Biz AQSh pen terezesi teng ýlken memleket boluymyz kerek. Sol ýshin qayta biriugimiz qajet», degendey sózder aitqan. Biraq, Ukraina birikkisi kelmedi. Belorusiya onsyz da bir memleketpiz, dedi. Endi mine jansyzdaryn ústap jatyr. Resey óz jansyzdaryn dәl saylaudyng aldynda jiberdi.

Áriyne, Lukashenko qaybir demokrat deysiz, diktator ghoy. Onyng bir jaqsysy – egemendigin saqtady. Bir jamany – belarusi tilin qúrtty. Endi oilap kórinizshi, qazaqtan qazaq tilin tartyp alsa, qalay bolatyn edi? 

Ukrainderding bir bóligi: «Bir memleket bolmaymyz ba? Reseyde múnay kóp, gaz kóp, shet elden súraghansha», deydi. Ekinshi bóligi: «Europalyq Odaqqa kirsek», deydi. Bir jaghynan demokratiyaly el bolghysy keledi, bir jaghynan egemendigin de saqtaghysy, sonymen birge, Reseyden tegin aqsha alghysy keledi.

Nazarbaev pen Qajygeldin eng myqty naryqtyq reforma jasady

Mysaly, bizde 90-jyldary Nazarbaev pen Qajygeldin eng myqty naryqtyq reforma jasady. Sonyng arqasynda biz 2000 jyldan bastap jaqsy óstik. Al, sol kezdegi Elsin men Gaydardyng reformasy әlsiz boldy. Belorusiya men Ukraina onday reforma jasaghan joq. Sondyqtan olar kenjelep qaldy.

Al, Belorusiyanyng jaghdayy - ne reforma joq, ne batys emes, ne orys emes, ne túrmysy keremet jaqsy emes. Áyteuir egemendikti saqtaghysy keledi. Mine osynday kýrdeli jaghdayda Putin óz maqsatyn tezdetkisi keldi. Oghan jenis kerek. Endi: «Belorusiya degen memleket bolmady», degendey әngime aitady.

Qazaqstan orys tildi memleket emes!

IYә, onday jansyzdar bizge de kelgen. Al, Qazaqstan syrtqy sayasatta «komprometasiyagha» barghysy kelmeydi. Sodan keyin, biz orys tildi memleket emespiz! Qazaq 70%. Bizding qorqatynymyz tek qana soltýstik territoriya. Reseyding qaupi. Bir jaghynan Qytay bar. AQSh bizdi jaqtaydy, biraq, sózben ghana. Diplomatiyamen! Ol jaqsy, biraq, pәrmensizdeu. IYә, sanksiya salady, ol Reseyge auyr tiyedi, biraq, týbegeyli qúrtyp jibermeydi. Reseyde, «qara su ishsek te Imperiyany qaytaru kerek» degen kýshter bar. Sondyqtan, Últtyq qauipsizdikti nyghaytu kerek!  

Qazaqylandyru ýshin әli 10 jyl uaqyt kerek

Al, últtyq qauipsizdikti kýsheytu júmystaryn soltýstik aimaqtardy qazaqylandyrudan bastau kerek. Ol jerdegi orystar onsyz da kóship ketken. Sondyqtan, soltýstik ólkelerdi jabu sayasaty jýrip jatyr. Bir jaghynan biz Reseyge odaqtaspyz. Ekinshiden, «jau joq deme jar astynda» degen de ústanym bolu kerek.

Qazir mysaly, Qostanay oblysynda qazaq 38%. Soltýstik Qazaqstanda 38%. Bizge qazaqylandyru ýshin әli 10 jyl uaqyt kerek. Yrdu-dyrdumen 10 jyl da ótip ketedi. 

Áriyne, әskery dayyndyqtar da kerek. Biraq, Qytay túr. Odan da auyr mentarifti memleket. Sondyqtan Reseymen de odaqtyq qatynastardy dogharugha әli erte.

Dayyndaghan Núrbiyke Beksúltanqyzy

Abai.kz