«Kelin» kórkem filiminen kórinis. Rejisseri - Ermek Túrsynov.

Qazaqstanda kórermenine jetpesten búryn basy daugha qalghan rejisser Ermek Túrsynovtyng «Kelin» kinokartinasy mausymnyng 26-synan bastap elding barlyq kinoteatrlarynda kórsetile bastady. Ereksheligi - filimde eshqanday sóz, keyipkerlerding dialogtary joq.

«KELINNIN» TARIHY

«Kelinnin» tarihy әriden bastalady eken. 2006 jyldyng 27 nshi aqpanynda www.kinokultura.com saytynda jaryq kórgen qyrghyz rejisseri, ssenariysi, akteri Aqtan Arym Qúbattyng súhbatynda bylay degen eken:

«Filimning negizgi oqighasy bizding dәuirimizding VII-VIII ghasyrlarynda bolady. Búl islam dәuirine deyingi kezen. Kez-kelgen kanondyq negizderge ústyndalghan din - ózindik zandar men dogmalardan túrady. Al, tәnirshildik dәuirining ereksheligi tirshilikting tabighatpen tútasyp jatuynda.

«Kelin» - ózderin tabighattyng bir bólshegi sanaytyn adamdardyng ómiri turaly. «Kelin» iydeyasy on jyldan beri bar. Ony Marat Sarúly ekeumiz birlesip jazghan edik. IYdeyanyng jýzege asuynyng alghashqy qadamy Sergey Bodrov mening júmystarymnyng ishinen osy «Kelindi» únatqanynan bastaldy.

«Kelin» kórkem filiminen kórinis. Rejisseri - Ermek Túrsynov.

Qazaqstanda kórermenine jetpesten búryn basy daugha qalghan rejisser Ermek Túrsynovtyng «Kelin» kinokartinasy mausymnyng 26-synan bastap elding barlyq kinoteatrlarynda kórsetile bastady. Ereksheligi - filimde eshqanday sóz, keyipkerlerding dialogtary joq.

«KELINNIN» TARIHY

«Kelinnin» tarihy әriden bastalady eken. 2006 jyldyng 27 nshi aqpanynda www.kinokultura.com saytynda jaryq kórgen qyrghyz rejisseri, ssenariysi, akteri Aqtan Arym Qúbattyng súhbatynda bylay degen eken:

«Filimning negizgi oqighasy bizding dәuirimizding VII-VIII ghasyrlarynda bolady. Búl islam dәuirine deyingi kezen. Kez-kelgen kanondyq negizderge ústyndalghan din - ózindik zandar men dogmalardan túrady. Al, tәnirshildik dәuirining ereksheligi tirshilikting tabighatpen tútasyp jatuynda.

«Kelin» - ózderin tabighattyng bir bólshegi sanaytyn adamdardyng ómiri turaly. «Kelin» iydeyasy on jyldan beri bar. Ony Marat Sarúly ekeumiz birlesip jazghan edik. IYdeyanyng jýzege asuynyng alghashqy qadamy Sergey Bodrov mening júmystarymnyng ishinen osy «Kelindi» únatqanynan bastaldy.

Ol meni qazaq ssenariysi Ermek Túrsynovpen tanystyrdy. Biz birlesip júmys istey bastadyq. Ermek ssenariydi jetildirip, bas-ayaghyn jinaqtap dayyndap shyqty. Sóitip, dayyn ssenariy «Qazaqfilimnin» diyrektory Sergey Ázimovting qolyna týsip, ol óz kezeginde ony Qazaqstannyng Mәdeniyet ministrligining tenderine ótkizdi».

Aqtan Arym Qúbat «kinodaghy keyipkerding biri - baqtashynyng óli tәnin grif atty qús әbden jep ketkennen keyin sýiegin jinap alady. Sóitsek, Tiybette әli kýnge, dәl bizding kinodaghyday, ólgen adanyng tәnin grifke jegizetin saltty saqtaghan etnos bar eken. Sóitip, oidan shygharylghan nәrse naqty ómirde bar bolyp shyqty» dep jazady.

«Kelinnin» túsakeserindegi baspasóz habarlamasynda Aqtan Arym Qúbat iydeya avtory әri kraeativti produsser dep kórsetilipti.

«KELINNIN» DAUY

Búdan keyin filimning «qyzyghy» týsirilim ayaqtalghannan keyin bastalghany jayynda kezinde Azattyq radiosy habarlaghan bolatyn. 2009 jyly 11 aqpan kýni rejisser Ermek Túrsynov Almatyda BAQ men kinosynshylargha jabyq kórsetilim ótkizdi.

Rejisserding búl isin ózimbilemdik dep tapqan «Qazaqfilim» basshylyghy ony syngha alyp, «kinonyng avtorlyq qúqy «Qazaqfilimge» tiyesili. Ol ýshin biz Ermek Túrsynovqa 9 mln. tenge tólegenbiz, al ol bizding rúqsatymyzsyz jabyq kórsetilim ótkizdi» dep dau shyghardy.

Aqyr sonynda, «Kelin» kórkem filimi «Qazaqfilimnin» ónimi retinde ýlken ekrangha jol tartty. «Kelin» qatty syngha da úshyrady. Filimdi syngha alushylardyng biri «Qazaqfilim» kórkemdik kenesining mýshesi, kinossenarist, jazushy Dulat Isabekov ony «qiyali, ótirik kino» dep ataydy:

«Bizden kim ótindi tarihy kino týsirinder dep? Qazaqtyn, týrkining tarihyn týsiremiz dep, «Kelindi» týsirdik. Jaraydy, týsirsin. Biraq osynday ótirik kino týsiruge bola ma? Meyli, ótirik bola bersin, biraq taghy da qazaqty jerge qaratatyn filimderding qataryn tolyqtyrdy. Jana bir kino jaryq kórgen sayyn qazaq jerge qaraydy», - dedi Dulat Isabekov.

Alayda, rejisser Ermek Túrsynovtyng búghan qarsy aitar uәji bar.

- Búl jerden tarihy derek izdeuding qajeti joq. Búl - kórkem dýniye. Ómirding shyndyghy men ónerding shyndyghy bar, búl ekeuin shatastyrugha bolmaydy. Meninshe, «Kelinge» osy túrghydan qarau kerek, - dedi Ermek Túrsynov Azattyq radiosyna.

«KELINNIN» OQIGhASY

Filim samyrsyn, qaraghayly qarly tau kórinisinen bastalady. Titrda filimning atauynan keyin «Altay, bizding dәuirimizding II ghasyry» degen jazu shyghady. Sóitip, qyzdy úzatugha dayyndap jatqan kóne týrkining ghúrpy kórinis tabady.

Ári qaray qalyndyq ýshin qyzdyng әkesine tartu-taralghy jasap, otyrghan baqtashy men anshynyng beynesin kóremiz. Aqyry, tartu-taralghy jaghynan anshydan asqan baqtashy qyzdy alyp kete barady. Negizgi keyipker beseu: baqtashy, anshy, ene, qayny jәne kelin. Oqigha anshy men baqtashynyng kezdesip, anshynyng baqtashyny óltirui arqyly shiyelenise damidy.

Kinonyng ón-boyynda birneshe erotikalyq kadrlar bar. «Kelin» әmengerlikpen qaynysyna qosylady. Anshymen әueyi bolady. Aqyr sonynda, baqsy enesimen birge qalyp, bosanady. Kimnen ekeni belgisiz balagha baqsy ene kókbórini sauyp, sýtin beredi de, ózi ajalymen jýzdesuge bet alady.

Kartinanyng sonynda baqsy enesinen qalghan baqsylyq tayaq pen kishkentay sәbiyimen kelin qalady. Bar bolghan negizgi oqigha osynday. Kinoda sóz joq.

«KELINGE» KÓZQARAS

Filimning kórsetiliminen song Azattyq tilshisi sózge tartqan eki rejisserding biri Satybaldy Narymbetov shygharma ózine únaghanyn aityp qysqa qayyrsa, rejisser Bolat Atabaev rejisserding enbegine tәnti bolghanyn aitty.

- Estetikalyq talghamy joghary tuyndy dep qabyldaymyn. Estetikanyng sózge ghana baylanyp qalmaghanyn rejisser dәleldegen. Bir sóz joq, dybystyng semantikasy, dybystyng emosiyasy arqyly kóp dýniyeni bergen. Adamnyng ómir sýrudegi ishki quatynyng biyik sharyqtau shegin kórsetken. Rejisser men akterlargha basymdy iyemin, - dedi Bolat Atabaev.

Ómirjan ÁBDIHALYQÚLY

«Azattyq» radiosy 27 mausym 2009 jyl