1. Ábish KEKILBAEV:
- Múnyng (Shynghys hannyn-red.) qay soghystyng sonynan da, qolgha týsken tútqyndardy ózi jýrip, tintip shyghatyny da sondyqtan. Qashan josa-josa bop aqqan kóz jasyn kórgenshe, eki qoly artyna baylanghan tútqyndardy әkeldire beredi, әkeldire beredi. Kóz jasyn kórgende baryp, mynau ýnsiz tergeuin oqys tiyady. Alda-jalda eshkimning kóz jasyn kórmese, shahardan da sautamtyq júrnaq qalmaydy. Shabylghan elge shabynghan er emes, móltendegen kóz jasy ghana arasha bolmaq...

Múnyng әskeri ótken jerde neshe myng adamnyng sausaghy qyrqyldy! Sol bir topar qoldardyng úzyn-yrghasy qansha bolghanyn jýzik artqan týielerding sanyna qarap sanaydy...Búl artynan әskerine qoly topar kisi kórsender, әiel bolsa - qarnyn jaryp, jatyryn alyp tastandar, erkek bolsa - ústap alyp, aqta qylyp jiberinder dep jarlyq shashty...
Sodan beri mynau aspan astynyng biraz jerin kózimen kórdi. Talay әmirshining aq ordasyna atyn sarytty. Sonyng bәri múnyng qaharyn arttyra týsti. Býginde onyng atyn estigende әzireyilding atyn estigendey shoshynbaytyn pende kemde-kem.
«Hansha-dariya hikayasynan».

2. Múhtar ShAHANOV:
- «Al qimylda, Qaldy uaqyt tym qysqa. Qaghu ýshin sening qaysar basyndy Asyghyp túr mynau zalym Shynghys ta!

1. Ábish KEKILBAEV:
- Múnyng (Shynghys hannyn-red.) qay soghystyng sonynan da, qolgha týsken tútqyndardy ózi jýrip, tintip shyghatyny da sondyqtan. Qashan josa-josa bop aqqan kóz jasyn kórgenshe, eki qoly artyna baylanghan tútqyndardy әkeldire beredi, әkeldire beredi. Kóz jasyn kórgende baryp, mynau ýnsiz tergeuin oqys tiyady. Alda-jalda eshkimning kóz jasyn kórmese, shahardan da sautamtyq júrnaq qalmaydy. Shabylghan elge shabynghan er emes, móltendegen kóz jasy ghana arasha bolmaq...

Múnyng әskeri ótken jerde neshe myng adamnyng sausaghy qyrqyldy! Sol bir topar qoldardyng úzyn-yrghasy qansha bolghanyn jýzik artqan týielerding sanyna qarap sanaydy...Búl artynan әskerine qoly topar kisi kórsender, әiel bolsa - qarnyn jaryp, jatyryn alyp tastandar, erkek bolsa - ústap alyp, aqta qylyp jiberinder dep jarlyq shashty...
Sodan beri mynau aspan astynyng biraz jerin kózimen kórdi. Talay әmirshining aq ordasyna atyn sarytty. Sonyng bәri múnyng qaharyn arttyra týsti. Býginde onyng atyn estigende әzireyilding atyn estigendey shoshynbaytyn pende kemde-kem.
«Hansha-dariya hikayasynan».

2. Múhtar ShAHANOV:
- «Al qimylda, Qaldy uaqyt tym qysqa. Qaghu ýshin sening qaysar basyndy Asyghyp túr mynau zalym Shynghys ta!
Qayyr aitty: - IYә, qoshtasar keldi kýn, Azban Shynghys el tarihyn qorlady-au. Oilap túrsam, endi bәpi arman-au. Otyrardyng janqiyarlyq erligin Jyr etetin, Átten, aqyn qalmady-au!
Shynghys aitty: - Ókingenmen, bolmaydy, Eshkimge de berilmeydi bas saugha. Búiryq ettim týgel qyryp tastaugha. Otyrarda erkek kindik qalmaydy!».
«Jazbager jady kosmoformulasy»

3. Múhtar MAGhAUIYN:
- HIII ghasyrdyng alghashqy shiyreginde býkil Euraziya kenistigin óz ghúzyrymen qayta qúrghan, al tiyanaqtap, baghdarlap ketken bar isi búdan songhy zamanda maghlúm әlemdi mýlde basqasha qalyptaugha negiz bolghan Shynghys han - adamzat tarihyndaghy eng úly túlghalardyng biregeyi ekeni kýmәnsiz. Keninen qamtyp, terenine boylay almasaq ta, sóz úqqan, hat tanyghan kezimizden kókirekke ornaghan ózgeshe beyne, Alyp Er eken. Shynghystau - Shynghys hannyng atymen atalatyn, úly Abay órinde tuyp, bar ghúmyryn ótkergen, myna Men týstik qúlamasynda dýniyege kelip, jaryq sәule, aiqyn samalagha talap qylghan kiyeli Shynghystau - ejelgi tarihpen birge jasasyp kele jatsa, úly qaghan nege qazaqtan alys boluy kerek? Biz - týrik tekti qazaqpyz, dalalyq kóshpendiler úrpaghy óz tarihyn ózinshe baghalaugha tiyis. Ayttyq, Shynghys hangha tikeley qatysty eskilikti múralar týgeldey derlik ghylymy ainalymgha týsken, jalpy júrtshylyqqa belgili, esebi, qajetti qúral-jabdyq aghylshyn men nemiske de, qytay men japongha da ortaq, Batystyng da, Shyghystyng da mýmkindik jaghdayy birdey, sonymen qatar bizdin, búl rette qazaq Múhtar Maghauinning ólsheusiz bir artyqshylyghy bar: men búrynghy-songhy jatjúrt bilgirleri siyaqty, shanyraqtyng syrtynan qarap, oi-jota, dolbarmen kesip-pishpeymin, óz ýiim, kiyiz tuyrlyghymnyng astynda otyryp, bar búiymdy qolmen ústap, kópe-kórneu týgendeymin. Sayypqyran Shynghys hannyng búryn eshkim jazbaghan tolyq әri shynayy tarihy eng aldymen ótkendegi qúdiretti Eke Úlystyng tikeley múrageri Qazaq júrtynyng iygiligine ainalugha tiyis, jýz elu jyldyq otarlyq dәuir, odan songhy, ghasyrgha parapar jiyrma jyldyq talapay, tonau zamanynda únjyrghasy týsken últtyng ensesin kóterip, eldigin qayta tabuyna sebesin bolugha tiyis.
«Shynghys han»

Qazaqtyng ýsh azamatynyng ekeui Shynghys hangha qanqúily qanisher, qatygez jauyz retinde qaraydy. Óz shygharmalarynda solay beyneleydi. Tek Múhtar Maghauin ghana Shynghysty qazaqtan bóle-jara qaramaydy. Shynghys han tarihymen qazaq tarihyn sabaqtastyra qaraydy.
Qúldyq sayasat qazaqtyng últtyq sanasyn sonshama mәngýrttendirdi me?
Óz tarihymyzdan ózimiz nege jeriymiz?
«Ayqyn» gazeti