Bokstan Aziya aimaghyndaghy Olimpiadagha irikteu turniyri ayaqtaldy. Astanada ótken irikteu sayysy sary qúrlyq boksshylary ýshin  Londongha biylet beretin songhy elek edi.  Qazaqstan últtyq qúramasy elordadaghy turnirden song joldamalar sanyn 9-gha jetkizdi. Doda ayaqtalyp, el ayaghy basylghan song bizge bokstan Qazaqstan últtyq qúramasynyng bas bapkeri Myrzaghaly Aytjanovpen (surette) tildesuding sәti týsken bolatyn. Bas bapker jankýier kókeyinde jýrgen biraz saualgha jauap berdi.

-  Myrzaghaly agha, London Olimpiadasyna últtyq qúramadan kimderding baratyny týgel anyqtaldy. Biraq, 91 kelide joldamanyng joqtyghy jankýierdi biraz ókpeletken siyaqty...

Bokstan Aziya aimaghyndaghy Olimpiadagha irikteu turniyri ayaqtaldy. Astanada ótken irikteu sayysy sary qúrlyq boksshylary ýshin  Londongha biylet beretin songhy elek edi.  Qazaqstan últtyq qúramasy elordadaghy turnirden song joldamalar sanyn 9-gha jetkizdi. Doda ayaqtalyp, el ayaghy basylghan song bizge bokstan Qazaqstan últtyq qúramasynyng bas bapkeri Myrzaghaly Aytjanovpen (surette) tildesuding sәti týsken bolatyn. Bas bapker jankýier kókeyinde jýrgen biraz saualgha jauap berdi.

-  Myrzaghaly agha, London Olimpiadasyna últtyq qúramadan kimderding baratyny týgel anyqtaldy. Biraq, 91 kelide joldamanyng joqtyghy jankýierdi biraz ókpeletken siyaqty...

- 1996 jylghy Atlanta Olimpiadasynan beri tap osy salmaqta qazaq boksshylary Olimpiadagha barmapty. 91 kelide bizge Olimpiada joldamasy búiyrmay túr. Biraq, qazir boks barlyq jerde  qarqyndy damu ýstinde. Sol sebepti, Londongha 10 salmaqtyng bәrinen joldama almadyq dep renjuding qajeti joq. Qazir tolyq qúrammen Olimpiadagha baru óte qiyn. Aziyada búrynghyday Qazaqstan men Ózbekstan ghana atoy salyp túrghan joq. Ýndistan men Mongholiya, Filippin men Tayland boksshylary da bizge emeurin kórsete alady. Qytaylyqtardyng jóni tipten bólek.  Europa  elderindegi boksshylar da  bylghary qolghapty beker kiymeydi. Resey, Ukraina, Ázirbayjandy bylay qoyghanda, bokstyng atasy sanalatyn Angliya da óz jerinde ótetin bәsekege qyzu dayyndalyp jatyr. Jaqynda últtyq qúrama Angliyamen birlesken jattyghu ótkizgenbiz. Sol kezde olar 3-4 altyn aludy maqsat etip otyrghanyn aitty. Senesiz be?!  Olimpiadada 10 altyn medali sarapqa salynady. Sonyn  tórteuin alghysy keletin qúrama óz kýshine senimdi bolghasyn aitady múnday sózdi. Osyghan deyin futbol men voleyboldan eshkimge jýlde tatyrmaghan Braziliya da boksqa týren sala bastady. Bakudegi әlem chempionatynda olar 1 altyn, 1 qola alyp ketti! Qara qúrlyqta da bylghary qolghap kiygender qatary kóbeyip keledi. Demek, 10 joldamanyng 9-y biz ýshin jaman kórsetkish emes. Qazir dýnie tegis qúlaq týretin bәsekege tynghylyqty jattyghu júmystaryn jýrgizudemiz.

- Aghylshyndar  4 altyn alamyz dep  otyr eken. Sizder qansha jýldege qol artpaq oidasyzdar?

- Qazaq boksynda jenisti dәstýr bar.  Tәuelsizel bolghaly qatysqan jazghy oiyndardan altyn jýldesiz kelgen joq bizding batyrlar. Bapkerler qúramy aqyldasyp, Túmandy Alibionnan 1 altyn, 1 kýmis, 1 qola jýlde jenip alsaq  degen sheshimge keldik.

- 91 kelidegi Vasiliy Levitten ózge, búl salmaqta joldama alyp beretin boksshylar bolmady ma?

- Levit 2009 jylghy Aziya chempiony, Qazaqstan birinshilginde býkil qarsylasyn aiqyn basymdyqpen jendi. Al, Daniyar Ýstembaev iyghynan jaraqat alyp qalghan. Aleksey Sevastiyanov, Arbek Abdugaliyev sekildi talantty boksshylar bar. Biraq, olar әli jas. Olardy jastayynan  qasqyrlardyng auzyna salyp beruge bolmaydy. Tәjiriybe jinap, halyqaralyq sayystarda ysyluy tiyis. Búiyrsa, kelesi Olimpiadagha deyin jas talanttardy shyndap, osy salmaqtaghy mәselelerdi sheshemiz degen oidamyn. Vasiliy Levitti el ishinde úryp jyghatyn bir boksshy bolghan joq. Eger, Vasyadan asyp týsetin sheber bolsa, biz oghan túsau salmaymyz ghoy.

- Astanadaghy irikteu turniyri bastalardan búryn Iliyas Sýleymenov pen Oljas Sәttibaev, Birjan Jaqypov pen Azamat Isaqúlovqa qatysty jankýierler arasynda  «shayqas» bolghanyn bilesiz. Bokssýierler bapker dúrys tandau jasamady degen pikirden ainymay qoydy. El kónilindegi kýdikti seyiltu ýshin atalghan boksshylardy kópshilik aldynda ringke taghy bir shygharyp, shyn myqtyny anyqtau mýmkin bolmady ma?!

- Biz eki boksshyny da halyqaralyq sayystargha qatystyryp kórdik. Oljas Sәttibaev 2009 jyly Milandaghy әlem chempionatyna qatysyp, jeniliske úshyrady. 2011 jyly oghan taghy bir mýmkindik berip, Bakudegi әlem chempionatyna jiberdim. Taghy da nәtiyje joq. Mýlde belgisiz Irlandiya  boksshysyna jol berdi. Sondyqtan da, Oljastyng ornyna Iliyas Sýleymenovty qatystyrugha bel bayladyq. Kishkene qatelikter jibergenimen, Iliyas ýmitti aqtap, joldamany jenip aldy. Al, Birjan men Azamat arasyndaghy dau da búqaralyq aqparat qúraldarynda, әsirese, ghalamtorda biraz  dau  tudyrdy. Biraq, últtyq qúramadaghy 5 bapker de birauyzdan Jaqypov qatyssyn degen sheshimge keldik. Nege? Sebebi, Azamat Isaqúlovqa 2-3 ret mýmkindik berip, әuselesin bayqadyq. Ózi qatysqan halyqaralyq sayystardyng ishinen tek Polishadaghy «Feliks Shtam» memorialynan bas jýlde aldy. Biraq, sol turnirding qorytyndysyna qarap, Azamatty Astanadaghy turnirge qatystyra salugha bolmaydy ghoy! Birjan «A» klasyndaghy 10 turnirdi útyp aldy. Ukraina, Angliyada ótken halyqaralyq syndardan jenispen oraldy. AIVA preziydentining arnayy jýldesi ýshin ótken bәsekede de bas jýldegerge layyq óner kórsetti. Al, sparring kezdesu ótkizsin degen jankýierler pikirin estidim.  Sparring - jattyghu kezinde ótkiziletin aiqastar. Al, resmy dodalargha qatysarda sparring kezdesulerge emes, boksshylardyng halyqaralyq arenadaghy tabystaryna qaraymyz.

Bokstyng mamany retinde biz shyn myqtylardy iriktep aldyq. IYә, Birjannyng da jenilisteri boldy. Biraq, adam temir emes. Ol da et pen sýiekten jaralghan. Danqty boksshymyz Bolat Júmadilov Aziyadaghy irikteu synynda da joldamagha qoly jetpey, eng songhy turnirde liysenziya alghan. Nәtiyjesin kórdinizder... Olimpiadanyng aqtyq synyna deyin jetti. Qúrama bapkerleri men boks mamandary dúrys tandau jasady.

- Olimpiadanyng bastaluyna azghantay uaqyt qaldy. Dayyndyq qalay jýrip jatyr?!

- Dayyndyq jaqsy. Búiyrsa, Almatyda Elbasy N. Nazarbaevtyn  jýldesi ýshin turnir ótedi. Eng songhy dayyndyq kezenin Astanada ótkizemiz. Sebebi, Astana men Londonnyng klimattyq jaghdaylary úqsas.

Súhbattasqan Aqyrys Seytqazy

www.masa.kz