Qytay memleketi qalalardy damytudy josparlaghan kezde, el territoriyasyn  tórt aimaqqa bólipti. «A», «B», «C», «D»  jәne t.b. dep...

Memleket tek «A» aimaghyna qomaqty qarajat salady jәne ondaghy jerlerdi óz túrghyndary men kәsipkerlerden asa qomaqty aqshagha satyp alady. Múnday aimaqta ómir sýrgen adamdar dýniyege altyn qasyq ústap tuylghanmen birdey, olar sol jerding әrbir qarysyn bir-bir uys altyngha almastyrghan deydi.

«A» zonadaghy jerin bosatuyna oray, sәndi ýy salugha jetkilikti derlik aqsha alghan azamattar shaghyn jer silkinisine tótep bere almaytyn jaman ýilerinen quana kóship, memleketten alghan aqshasymen «B» aimaghyna aparyp investisiya salady.

Basqasha aitqanda, «A» aimaghynyng túrghyndary «V» aimaghyna  jer satyp alatyn jәne jana pәter salugha jetkilikti aqshamen barady. «V» aimaghyndaghy adamdar olardan alghan aqshalaryn «D» aimaghyna salady.

Biraq, әriyne, múnyng bәri kez-kelgen jerge jetip baru jәne ýy salu degen sekildi haostyq jolmen sheshilmeydi. Onyng jol-jobasy, jalpy josparlauy  óte egjey-tegjeyli.

Sonymen qatar, qor birjasy arqyly alynghan aqshasymen jogharyda atalghan aimaqtargha layyqty qarjy qúy qor birjasynyng qalypty júmys isteuine de mýmkindik tughyzady.

«Osynday da osynday, ýlken túrghyn ýy kesheni salynghaly jatyr. Siz aldyn ala qansha aqsha salsanyz, soghúrlym kóp payda tabasyz. Eger siz  satyp alatyn pәterinizden kóp aqsha salsanyz, sonsha payyzdyq mólsherlemede sonshama jeke tabys tabatyn bolasyz», - degen sekildi jarnamalar da aldyn-ala nasihattalady.

Olar tek qala josparlaudy ghana emes, eldi de osylay damytyp keledi. Mәselen, Shynjandaghy Ýrimji qalasyna ontýstik-shyghysyndaghy jýzdegen iri qalalar demeushilik jasady, olardyng әrqaysysy birneshe keleli qúrylystarmen qalanyng kelbetin adam tanymastay ózgertti.

Osylaysha bir shetinen bastap jospar boyynsha, asyqpay basqa bólikterin damytudyng búl әdisi «kokonnyng tút japyraqtaryn jeui» dep atalady.

Kokon - býrge tәrizdi kishkentay organizm. Alayda ol palima aghashynyng japyraqtaryn bir shetinen ghana aqyryn kemirip otyryp, jep bitirip qoyady.

Nege bizge qytaylyqtardyng jerdi bosatyp alu men qala salugha degen  osynday sayasatyn jýzege asyrmasqa?

Búl orayda memleketten shygharatyn alghashqy investisiyagha qajet ýlken qarjy degenimiz - búrynghy bizding әrbir ýkimetterdin  shashqan  aqsha janbyrymen salystyrghanda  týkke de túrmaytynyn týsinuimiz kerek.

Egiypet eli 45 milliard dollargha jana zamanauy astana salatynyn jariyalady. Alayda qytaylyqtardyng ol qalany salugha qatysuy turaly sheshimi de jogharyda atalghan  ishki danalyghynyng kómegimen qalany túrghyzyp beretini sózsiz.

Adam sany túrghysynan bizden birneshe ese az Kuveyt eli de soltýstiginde 13 milliard dollargha «Jibek qala» salugha sheshim qabyldap qoyghanyn da estip-bilip otyrmyz emes pe...

Amantay Toyshybayúly

Abai.kz