قىتاي مەملەكەتى قالالاردى دامىتۋدى جوسپارلاعان كەزدە، ەل تەرريتورياسىن  ءتورت ايماققا ءبولىپتى. «A»، «B»، «C»، «D»  جانە ت.ب. دەپ...

مەملەكەت تەك «ا» ايماعىنا قوماقتى قاراجات سالادى جانە ونداعى جەرلەردى ءوز تۇرعىندارى مەن كاسىپكەرلەردەن اسا قوماقتى اقشاعا ساتىپ الادى. مۇنداي ايماقتا ءومىر سۇرگەن ادامدار دۇنيەگە التىن قاسىق ۇستاپ تۋىلعانمەن بىردەي، ولار سول جەردىڭ ءاربىر قارىسىن ءبىر-ءبىر ۋىس التىنعا الماستىرعان دەيدى.

«ا» زوناداعى جەرىن بوساتۋىنا وراي، ءساندى ءۇي سالۋعا جەتكىلىكتى دەرلىك اقشا العان ازاماتتار شاعىن جەر سىلكىنىسىنە توتەپ بەرە المايتىن جامان ۇيلەرىنەن قۋانا كوشىپ، مەملەكەتتەن العان اقشاسىمەن «B» ايماعىنا اپارىپ ينۆەستيتسيا سالادى.

باسقاشا ايتقاندا، «ا» ايماعىنىڭ تۇرعىندارى «ۆ» ايماعىنا  جەر ساتىپ الاتىن جانە جاڭا پاتەر سالۋعا جەتكىلىكتى اقشامەن بارادى. «ۆ» ايماعىنداعى ادامدار ولاردان العان اقشالارىن «D» ايماعىنا سالادى.

بىراق، ارينە، مۇنىڭ ءبارى كەز-كەلگەن جەرگە جەتىپ بارۋ جانە ءۇي سالۋ دەگەن سەكىلدى حاوستىق جولمەن شەشىلمەيدى. ونىڭ جول-جوباسى، جالپى جوسپارلاۋى  وتە ەگجەي-تەگجەيلى.

سونىمەن قاتار، قور بيرجاسى ارقىلى الىنعان اقشاسىمەن جوعارىدا اتالعان ايماقتارعا لايىقتى قارجى قۇيۋ قور بيرجاسىنىڭ قالىپتى جۇمىس ىستەۋىنە دە مۇمكىندىك تۋعىزادى.

«وسىنداي دا وسىنداي، ۇلكەن تۇرعىن ءۇي كەشەنى سالىنعالى جاتىر. ءسىز الدىن الا قانشا اقشا سالساڭىز، سوعۇرلىم كوپ پايدا تاباسىز. ەگەر ءسىز  ساتىپ الاتىن پاتەرىڭىزدەن كوپ اقشا سالساڭىز، سونشا پايىزدىق مولشەرلەمەدە سونشاما جەكە تابىس تاباتىن بولاسىز»، - دەگەن سەكىلدى جارنامالار دا الدىن-الا ناسيحاتتالادى.

ولار تەك قالا جوسپارلاۋدى عانا ەمەس، ەلدى دە وسىلاي دامىتىپ كەلەدى. ماسەلەن، شىڭجاڭداعى ءۇرىمجى قالاسىنا وڭتۇستىك-شىعىسىنداعى جۇزدەگەن ءىرى قالالار دەمەۋشىلىك جاسادى، ولاردىڭ ارقايسىسى بىرنەشە كەلەلى قۇرىلىستارمەن قالانىڭ كەلبەتىن ادام تانىماستاي وزگەرتتى.

وسىلايشا ءبىر شەتىنەن باستاپ جوسپار بويىنشا، اسىقپاي باسقا بولىكتەرىن دامىتۋدىڭ بۇل ءادىسى «كوكوننىڭ تۇت جاپىراقتارىن جەۋى» دەپ اتالادى.

كوكون - بۇرگە ءتارىزدى كىشكەنتاي ورگانيزم. الايدا ول پالما اعاشىنىڭ جاپىراقتارىن ءبىر شەتىنەن عانا اقىرىن كەمىرىپ وتىرىپ، جەپ ءبىتىرىپ قويادى.

نەگە بىزگە قىتايلىقتاردىڭ جەردى بوساتىپ الۋ مەن قالا سالۋعا دەگەن  وسىنداي ساياساتىن جۇزەگە اسىرماسقا؟

بۇل ورايدا مەملەكەتتەن شىعاراتىن العاشقى ينۆەستيتسياعا قاجەت ۇلكەن قارجى دەگەنىمىز - بۇرىنعى ءبىزدىڭ ءاربىر ۇكىمەتتەردىڭ  شاشقان  اقشا جاڭبىرىمەن سالىستىرعاندا  تۇككە دە تۇرمايتىنىن ءتۇسىنۋىمىز كەرەك.

ەگيپەت ەلى 45 ميلليارد دوللارعا جاڭا زاماناۋي استانا سالاتىنىن جاريالادى. الايدا قىتايلىقتاردىڭ ول قالانى سالۋعا قاتىسۋى تۋرالى شەشىمى دە جوعارىدا اتالعان  ىشكى دانالىعىنىڭ كومەگىمەن قالانى تۇرعىزىپ بەرەتىنى ءسوزسىز.

ادام سانى تۇرعىسىنان بىزدەن بىرنەشە ەسە از كۋۆەيت ەلى دە سولتۇستىگىندە 13 ميلليارد دوللارعا «جىبەك قالا» سالۋعا شەشىم قابىلداپ قويعانىن دا ەستىپ-ءبىلىپ وتىرمىز ەمەس پە...

امانتاي تويشىبايۇلى

Abai.kz