Qazaqstanda kedeyshilik dengeyi ótken jyldan beri eki esege artty. Búl turaly IFC ókili Ekaterina Bendjamin jetkizdi, dep habarlaydy LS.

Kazakhstan Growth Forum-daghy panelidik sessiya barysynda ol elding sheshilui qajet kýrdeli syn-qaterlerine toqtaldy.

Spiyker makroekonomikalyq kórsetkishterge qaraytyn bolsaq, pandemiya kezeninde kóptegen jeke kәsipkerler men shaghyn biznes kýiregenin atap ótti.

"Kedeylik dengeyi – búl ótken jyldan beri eki esege ósti", – dep tolyqtyrdy Bendjamiyn.

Onyng aituynsha, Qazaqstangha bәsekege qabilettilik pen investisiyalyq tartymdylyqty arttyru qajet. Sebebi qazir el sheteldik investorlar ýshin tartymdy emes. Múnyng sebebi – aqparattyng shynayy әri jetkilikti bolmauynda. Halyqaralyq standarttar boyynsha biznes jýrgizuge degen úmtylys onsha damymaghan.

"Ekinshi jaghynan, naryqtaghy bәsekelestik әlsiredi. Búl memleket subsidiyasyz ómir sýre alatyn biznes segmentin negizinen subsidiyalaydy jәne qoldaydy", – dedi IFC ókili.

Osylaysha, qarjylandyrugha qol jetimdi iri kompaniyalardyng ónimderi subsidiya ala almaytyn shaghyn kompaniyalargha qaraghanda әldeqayda arzan bolady.

"Demek, ekonomikany әrtaraptandyrugha yqpal etetin bizding shaghyn jәne orta biznesimiz biz kórsetkimiz keletin qoldaudy almaydy. Al búl ShOB-ty qalay qoldau jәne damytugha serpin beretin manyzdy mәsele", – dep týiindedi ol.

Óz kezeginde EY-ning Qazaqstan men Ortalyq Aziyadaghy basqarushy seriktesi Erlan Dosymbekov, el ekonomikada kýshti daghdarys qúbylystaryn bastan keshirgen kezde, naryqta túraqty brendti damytu óte qiyn ekenin atap ótti. Sondyqtan, qazirgi uaqytta olar az.

"Qarjylandyrudyng jetkiliksizdigi, inflyasiya – búl ekonomikagha әser etetin syrtqy faktorlar. Memlekettik retteu jәne negizgi ekonomikalyq qaghidattar ornyqpaghan jaghdaylarda óz brendin damytu óte qiyn. Damu strategiyalary bar ekeni týsinikti, biraq olardyng qay baghytta jýretini belgisiz", – dedi spiyker.

Ol, sonday-aq, bilikti kadrlar men qarjylandyrudyng jetispeushiligin qysym faktorlaryna jatqyzdy. Osy sebepterge baylanysty Dosymbekov kompaniyalargha elde damu ýshin ýlken ambisiyalar qajet ekenin, onsyz qiyn bolatynyn aitty.

Kadrlardyng jetispeushiligi turaly aita kele, spiyker elimizde bilikti kadrlardyng jetispeushiligi ótkir bayqalatynyn jetkizdi. Sonday aq, adamdardyng júmysta belsendi bolmay, emosiyalyq túrghydan sharshauy bar dedi ol. Alayda Dosymbekov enbek naryghyndaghy aghymnyng basym ekenin aitty.

Ony Magnum cash & carry basqarma tóraghasy Azamat Osmanov qoldady, ol, sonday-aq, personaldyng jetispeushiligi bayqalatynyn atap ótti. Onyng sózinshe, kassirler men әkimshilik qyzmetkerler ghana emes, IT-mamandary da kete bastady. Sebebi búl qyzmetkerler shetelde de basqa tiyimdi úsynystar tauyp jatyr. Nәtiyjesinde, qashyqtan júmys istep, mәselen, qazaqstandyq aitishnikter sheteldik kliyentterden kóbirek tabys taba bastady. Osy rette ishki naryqta mamandar jetispeytini kórinedi.

Abai.kz