قازاقستاندا كەدەيشىلىك دەڭگەيى وتكەن جىلدان بەرى ەكى ەسەگە ارتتى. بۇل تۋرالى IFC وكىلى ەكاتەرينا بەندجامين جەتكىزدى، دەپ حابارلايدى LS.

Kazakhstan Growth Forum-داعى پانەلدىك سەسسيا بارىسىندا ول ەلدىڭ شەشىلۋى قاجەت كۇردەلى سىن-قاتەرلەرىنە توقتالدى.

سپيكەر ماكروەكونوميكالىق كورسەتكىشتەرگە قارايتىن بولساق، پاندەميا كەزەڭىندە كوپتەگەن جەكە كاسىپكەرلەر مەن شاعىن بيزنەس كۇيرەگەنىن اتاپ ءوتتى.

"كەدەيلىك دەڭگەيi – بۇل وتكەن جىلدان بەرى ەكى ەسەگە ءوستى", – دەپ تولىقتىردى بەندجامين.

ونىڭ ايتۋىنشا، قازاقستانعا باسەكەگە قابىلەتتىلىك پەن ينۆەستيتسيالىق تارتىمدىلىقتى ارتتىرۋ قاجەت. سەبەبى قازىر ەل شەتەلدىك ينۆەستورلار ءۇشىن تارتىمدى ەمەس. مۇنىڭ سەبەبى – اقپاراتتىڭ شىنايى ءارى جەتكىلىكتى بولماۋىندا. حالىقارالىق ستاندارتتار بويىنشا بيزنەس جۇرگىزۋگە دەگەن ۇمتىلىس ونشا دامىماعان.

"ەكىنشى جاعىنان، نارىقتاعى باسەكەلەستىك السىرەدى. بۇل مەملەكەت سۋبسيدياسىز ءومىر سۇرە الاتىن بيزنەس سەگمەنتىن نەگىزىنەن سۋبسيديالايدى جانە قولدايدى", – دەدى IFC وكىلى.

وسىلايشا، قارجىلاندىرۋعا قول جەتىمدى ءىرى كومپانيالاردىڭ ونىمدەرى سۋبسيديا الا المايتىن شاعىن كومپانيالارعا قاراعاندا الدەقايدا ارزان بولادى.

"دەمەك، ەكونوميكانى ارتاراپتاندىرۋعا ىقپال ەتەتىن ءبىزدىڭ شاعىن جانە ورتا بيزنەسىمىز ءبىز كورسەتكىمىز كەلەتىن قولداۋدى المايدى. ال بۇل شوب-تى قالاي قولداۋ جانە دامىتۋعا سەرپىن بەرەتىن ماڭىزدى ماسەلە", – دەپ تۇيىندەدى ول.

ءوز كەزەگىندە EY-ءنىڭ قازاقستان مەن ورتالىق ازياداعى باسقارۋشى سەرىكتەسى ەرلان دوسىمبەكوۆ, ەل ەكونوميكادا كۇشتى داعدارىس قۇبىلىستارىن باستان كەشىرگەن كەزدە، نارىقتا تۇراقتى برەندتى دامىتۋ وتە قيىن ەكەنىن اتاپ ءوتتى. سوندىقتان، قازىرگى ۋاقىتتا ولار از.

"قارجىلاندىرۋدىڭ جەتكىلىكسىزدىگى، ينفلياتسيا – بۇل ەكونوميكاعا اسەر ەتەتىن سىرتقى فاكتورلار. مەملەكەتتىك رەتتەۋ جانە نەگىزگى ەكونوميكالىق قاعيداتتار ورنىقپاعان جاعدايلاردا ءوز برەندىن دامىتۋ وتە قيىن. دامۋ ستراتەگيالارى بار ەكەنى تۇسىنىكتى، بىراق ولاردىڭ قاي باعىتتا جۇرەتىنى بەلگىسىز", – دەدى سپيكەر.

ول، سونداي-اق، بىلىكتى كادرلار مەن قارجىلاندىرۋدىڭ جەتىسپەۋشىلىگىن قىسىم فاكتورلارىنا جاتقىزدى. وسى سەبەپتەرگە بايلانىستى دوسىمبەكوۆ كومپانيالارعا ەلدە دامۋ ءۇشىن ۇلكەن امبيتسيالار قاجەت ەكەنىن، ونسىز قيىن بولاتىنىن ايتتى.

كادرلاردىڭ جەتىسپەۋشىلىگى تۋرالى ايتا كەلە، سپيكەر ەلىمىزدە بىلىكتى كادرلاردىڭ جەتىسپەۋشىلىگى وتكىر بايقالاتىنىن جەتكىزدى. سونداي اق، ادامداردىڭ جۇمىستا بەلسەندى بولماي، ەموتسيالىق تۇرعىدان شارشاۋى بار دەدى ول. الايدا دوسىمبەكوۆ ەڭبەك نارىعىنداعى اعىمنىڭ باسىم ەكەنىن ايتتى.

ونى Magnum cash & carry باسقارما توراعاسى ازامات وسمانوۆ قولدادى، ول، سونداي-اق، پەرسونالدىڭ جەتىسپەۋشىلىگى بايقالاتىنىن اتاپ ءوتتى. ونىڭ سوزىنشە، كاسسيرلەر مەن اكىمشىلىك قىزمەتكەرلەر عانا ەمەس، IT-ماماندارى دا كەتە باستادى. سەبەبى بۇل قىزمەتكەرلەر شەتەلدە دە باسقا ءتيىمدى ۇسىنىستار تاۋىپ جاتىر. ناتيجەسىندە، قاشىقتان جۇمىس ىستەپ، ماسەلەن، قازاقستاندىق ايتيشنيكتەر شەتەلدىك كليەنتتەردەن كوبىرەك تابىس تابا باستادى. وسى رەتتە ىشكى نارىقتا ماماندار جەتىسپەيتىنى كورىنەدى.

Abai.kz