Belarusi pen Resey preziydentteri Aleksandr Lukashenko men Vladimir Putin odaqtas memleketting Jogharghy memlekettik kenesining otyrysyn ótkizdi. Otyrys 4-qarashada onlayn formatta boldy. 

Sharagha Jogharghy Memlekettik kenesting basshysy Aleksandr Lukashenko tóraghalyq etude. Kezdesuge sonday-aq Resey preziydenti Vladimir Putiyn, eki elding premier-ministrleri men parlament palatalarynyng basshylary, "Odaqtas memlekettin" hatshysy jәne basqa da resmy túlghalar qatysty. Otyrystyng kýn tәrtibi alty súraqtan qúralghan bolatyn. Onyng birinshisi – 2021-2023 jyldargha arnalghan "Odaqtas memleket" qúru turaly sharttyng erejelerin iske asyrudyng negizgi baghyttarynyng jobasy bekitip alu. Búl qújatty әzirleu barysynda integrasiyany terendetu ýshin praktikalyq negiz bolatyn odaqtyq baghdarlamalar paketi әzirlendi. Sonymen qatar, Belarusi pen Resey basshylyghy sauda-ekonomikalyq yntymaqtastyqtyng nәtiyjelerin, Odaqtyng Áskery doktrinasyn, kóshi-qon sayasatynyng tújyrymdamasyn, ghylym men tehnika salasyndaghy syilyqtardy taghayyndau men beru mәselelerin talqylady.

Lukashenko kezdesuding basynda "shyn mәninde biz zamanauy ekonomikalyq kenistikti qayta iske qosudy bastaymyz" dep atap ótti.

"Búl sheshim qabyldau salasynda zamanauy tehnologiyalardy qoldanu, jana әdisterdi engizudi kózdeydi. Ýkimetti teoriyagha tereng boylaudan saq bolugha shaqyramyn. Qabyldanghan sheshimning nәtiyjelerin úzaqqa sozbay, bylaysha aitqanda "erten" kóruge tiyispiz", - dedi Lukashenko. Ol Belarusi ýshin odaqtas memleketti qúru eng basty basymdylyq bolyp tabylday.

Lukashenko: "biz birigip biregey integrasiyalyq modeli jasadyq, sonyng arqasynda belarusiter men reseylikterding teng qúqyqtary qamtamasyz etilip, ekonomikalyq ózara is-qimyl terendey týsude" deydi."Biz әrtýrli salalarda belsendi týrde yntymaqtasudamyz jәne odaqtyq integrasiyany odan әri keneytuge, bauyrlas halyqtarymyzgha ortaq tarihy jәne adamgershilik qúndylyqtardy qorghaugha baghyt aldyq", - dedi Lukashenko.

Belarusi basshysy eki el arasyndaghy qatynasqa jәne odaqtas memleket jobasyna syrttan qysym artqan, alayda Minsk pen Mәskeu ol tyghyryqtan shygha bilgen. Ol dәlel retinde eki el arasyndaghy tauar ainalymynyng kórsetkishi 28 mlrd dollargha deyin jetkenin aitty.

Ol sonday-aq elder arasyndaghy qorghanys salasyndaghy yntymaqtastyq kýsheygenin atap ótti. "Songhy oqighalar kórsetkendey, odaqtas memleket әskerlerining aimaqtyq toptastyryluy bizding elderimiz ýshin ghana emes, sonymen qatar býkil postkenestik kenistik ýshin senimdi qauipsizdik qalqany bolyp tabylady. Preziydent Putin jәne men bolashaqta búl topty nyghaytugha niyetti ekenimizdi jasyrmaymyz", - dedi Belarusi basshysy.

Belarusi preziydenti sonday-aq odaqtyq qúrylysta azamattardyng mýddesin qorghau bólek taqyryp ekenin atap ótti. Onyng aituynsha, Resey men Belarusi adamnyng layyqty ómir sýruin jәne erkin damuyn qamtamasyz etetin kelisilgen әleumettik sayasatty jýrgizude eng manyzdy nәtiyjelerge qol jetkizdi, azamattardyng enbek, demalys, densaulyq saqtau jәne bilim beru salasynda teng qúqyqtary bar qamtamasyz etildi.

Otyrys barysynda Lukashenko Qyrymgha qatysty da óz oiyn bildirdi. Ol "Putin meni Qyrymgha shaqyramyn dep uәde berip, shaqyrmady" dedi. Búghan jauap retinde Resey preziydenti Vladimir Putin "Últtyq birlik kýnine" oray Sevastopolidegi Azamat soghysy qúrbandaryna arnalghan eskertkish turaly aityp, oghan gýl shoqtaryn qoyyp, Lukashenkony Qyrymda kóruge әrqashan quanyshty bolatynyna aitqan. Lukashenkonyng búl sózin sarapshylar "Qyrymdy Reseyge tiyesili dep moyyndau" retinde qarastyrugha bolatynyn aitady.

Aleksandr Lukashenkonyng Odaqtyng Jogharghy Memlekettik kenesining otyrysynda Qyrym turaly aitqan sózine qatysty Belarusi Últtyq jinalysy Ókilder palatasynyng halyqaralyq ister jónindegi túraqty komissiyasynyng tóraghasy Andrey Savinyh bylay deydi: " Degenmen preziydent búl mәselege qatysty birneshe mәrte onyng sayasy shyndyq ekenin aitqan bolatyn. Biz ýshin Qyrym Reseyding bólinbes bir bóligi boluda", - dedi. Ol Lukashenkonyng sózi Qyrymdy reseylik dep moyyndau ekenin aitady.

9-qyrkýiekte Mәskeude ótken kezdesuding qorytyndysy boyynsha Belarusi pen Resey preziydentteri songhy ýsh jylda әzirlegen 28 odaqtyq baghdarlamanyng barlyghyn kelisken bolatyn. Qújattar birtútas ekonomikalyq kenistikti damytudyng tetikteri: birtútas salalyq naryqtardy qalyptastyru, ýilestirilgen qarjylyq, salyqtyq, nesiyelik, bagha, sauda sayasatyn jýzege asyrudy naqtylap kórsetedi. Odaqtas memleket qúru turaly 2021-2023 jyldargha arnalghan sharttyng erejelerin iske asyrudyng negizgi baghyttaryn әzirleu turaly qol qoyylghan jarlyq Belarusi pen Reseyding integrasiyasyn terendetuding praktikalyq negizi boluy kerek edi. Mine, keshe sol kelisilgen qújattargha taraptar qol qoydy. Yaghny Odaqtas memleket qúru qújattyq dengeyden shynayy iske asu dengeyine kóshti.

Tәuelsiz sarapshylar 4-qarasha kýni Lukashenko tәuelsizdikti birjola berdi degen oida. Olar Belarusi eli "Odaqtas memleket" jobasyna qosylyp, onda teng dәrejeli әreket ete almaydy degenge senedi. Batys tarapynan Minskke salynghan sanksiyalar Lukashenkony Putinge jaqyndastyra týspek degen pikirde.

Ashat Qasenghaliy

Abai.kz