Býgin Qazaqstan Preziydenti Qasym-Jomart Toqaevtyng tóraghalyghymen Qazaqstan halqy Assambleyasynyng «El birligi – janarghan Qazaqstannyng tiregi» atty otyz birinshi sessiyasy ótti. Memleket basshysy Ata Zannyng 33 babyna ózgertuler men tolyqtyrular engiziletinin aitty jәne osyghan oray respublikalyq referendum ótkizudi úsyndy. Biz preziydentting kótergen bastamalary turaly sarapshylardyng pikirin súraghan edik.

Qazaqstandyq qoghamdyq damu institutynyng Basqarma tóraghasy, sayasattanushy Qazybek Maygeldinov:

Býgin memleket basshysy Qazaqstan Halqy assambleyasy sessiyasynda Kontitusiyalyq ózgeristerge baylanysty Ata Zangha engiziletin tolyqtyrular men ózgertulerdi jalpyhalyqtyq referendumgha shygharu turaly úsynysyn aitty. Biyl16 nauryzda memleket basshysy Qazaqstan Halqyna joldauynda jana sayasy reformalar baghdarlamasyn úsynghan bolatyn. Osy reformalardy jýzege asyru Konstitusiyagha ózgerister engizu negizinde bolatyny turaly aityldy. Ótken aptada Konstitusiyalyq ózgerister boyynsha arnayy júmys toby óz júmysyn ayaqtap, preziydentke úsynystaryn bildirdi. Qazir preziydentting ózi kótergen qaghidasy - halyq ýnine qúlaq asatyn memleket ayasynda biylik pen qogham, halyq pen memleket arasyndaghy ara qatynastyng jana formaty negizinde osy jalpyhalyqtyq referendum úsynylyp jatyr. Elimizdi demokratiyalandyru prosesi halyqtyng pikirin eley otyryp jýzege asatyn bolady. Memleketimizde bolyp jatqan sayasy ózgeristerdi memlekettik basqarudyng transformasiyasy, qayta qúryluy dep qabyldau qajet. Superpreziydenttikten yqpaldy parlamenti bar preziydenttikke ótu- Birinshi respublikadan Ekinshi respublikagha ótu degendi bildiredi. Ekinshi respublikanyng negizgi qaghidattary Ata Zanymyzgha engiziletin 33 tolyqtyrular negizinde jýzege asady. Onyng basty baghyttary: Parlamentting nyghangy, jergilikti ózin-ózi basqaru organdary ókiletining keneni, saylau jýiesining jana ýderisin jýzege asyru jәne partiyalyq jýieni ontaylandyrugha baghyttalghan. Eng bastysy - fundamentaldy adam qúqyqtaryn qorghau mәseleleri qarastyrylmaq. Mysaly: Ata Zangha engiziletin 33 ózgeris negizinde Konstitusiyalyq sot payda bolady. Sonyng negizinde aldaghy uaqytta zannamamlargha ózgertuler engiziledi. Nәtiyjesinde kez-kelgen Qazaqstan azamaty Konstitusiyalyq qúqyghy búzylghan jaghdayda atalmysh Konstitusiyalyq sotqa jýgine alady. Sonymen qatar, jana partiyalardyng payda boluy elimizde sayasy bәsekelestikti arttyrugha negiz bolady. Býginde Ádilet ministrligine 4 jana partiyany tirkeu turaly úsynys týsken. Aldaghy uaqytta odan da kóp boluy mýmkin. Búl, jalpy, kóppartiyalyq jýieni damytugha alyp kelui tiyis.

QR Parlamenti Senaty apparaty basshysynyng orynbasary Maksim Spotkay:

Konstitusiyagha engiziletin týzetuler boyynsha jalpyúlttyq referendum ótkizu elimizde jýrgizilip jatqan sayasy reformalardyng manyzyn taghy bir ret dәleldey týsti. Elimizde referendum 1995 jyly Konstitusiya qabyldanghan kezde alghash ret ótkizilgen bolatyn. Konstitusiyalyq reforma jekelegen baptargha emes, negizgi Zannyng ýshten bir bóligine qatysty týzetuler engizudi kózdeydi. Sondyqtan jalpyúlttyq referendum arqyly ózgerister men tolyqtyrular ótkizu óte oryndy.Týzetuler memlekettik basqarudyng jana pardigmasyn qúrudy jәne biylik pen qogham arasyndaghy ózara qarym-qatynasty nyghaytudy kózdeydi. Sondyqtan preziydent memleket qúrylymynyng jana modelin "Ekinshi respublika"dep atady.

Abai.kz