1960 jyldary Albaniyanyng Kenes Odaghynan tórt sýnguir qayyqty «úrlap alghany» kópshilikke beymәlim. Sýnguir qayyqtardy «tartyp alu» turaly әngimelerdi tarqatyp aitsaq kýlkili kórinui mýmkin. Oqigha Nikita Hrushevting el basqarghan uaqytynda boldy.

Hrushevting KSRO-daghy «antistalinizasiya» baghyty sosialistik lageride dau-damaygha úlasty. HH sezdegi Hrushevting «antistalindik» sózine, býkil KSRO-gha kommunistik lageridegi kóptegen elder qarsy shyqty. Mysaly, hrushevtik sayasy aksiyany Qytay maqúldamaghan. Albaniya basshylyghyna «Halyqtar kóseminin» jeke basyna tabynushylyqty joqqa shygharu únamady. Búl shyn mәninde Stalinning jeke basyna qatysty ma әlde olar Hrushevpen keybir manyzdy ózekti mәseleler boyynsha kelise almady ma, ony qazir eshkim naqty aitylmaydy.

Qalay bolghanda da búl KSRO-daghy «antistalinizasiyanyn» presedenti boldy, ony Albaniya Ion jәne Adriatika tenizderine baqylau jýrgizetin Vlerdegi kenestik әskeriy-teniz bazasyna óz talaptaryn jariyalau ýshin syltau retinde paydalandy. Kenestik әskeriy-teniz bazazyn 1950 jyldardyng ayaghynda Kenes Odaghy salghan edi. Búl nysanda kenestik Qara teniz flotynyng әskery kemeleri qyzmet etti. 1961 jylgha qaray bazada 12 әskery sýnguir qayyq júmys istedi, olardyng keybireui Baltyq jaghalauynan jiberildi.

Sayasy qaqtyghys tuyndaghan kezde KSRO da, Albaniya da Vlerdegi kenestik әskeriy-teniz bazasynyng pozisiyasy turaly Stalin qol qoyghan kelisimdi ózinshe týsindire bastady. Balqan eli әskeriy-teniz bazasynyng shyn mәninde ózine tiyesili ekenin jәne búl mәsele boyynsha jasalghan kelisimde ekiúshtylyq joq ekenin algha tartty. Albandar ishinara dúrys aitty, óitkeni kelisim boyynsha KSRO 4 suasty qayyghyn óz flotynyng bólimine berdi.

Ol kezde Kenes Odaghynan jetkizilgen әskery kemeler Albaniyanyng býkil әskeriy-teniz flotyn qúraytyn edi. KSRO men Albaniya arasyndaghy dau 1961 jylgha deyin jalghasty. Osy janjal turaly әzilder de payda boldy. Eki jaq bir-birin mәdeniyetsiz qylyqtary ýshin aiyptap otyrdy.

Eki jaq ta 12 sýnguir qayyqqa qatysty daudy jan-jaqty asyra siltegen kezi boldy. Aqyr ayaghynda eki el mәmilege keldi. KSRO tek Kenes ekipajdary qyzmet etken kemelerdi, yaghny 8 әskery sýnguir qayyqty alyp ketti. Albaniya alban ekipajdary bar 4 sýnguir qayyqty jәne birneshe buksirdi ózine qaldyrdy.

Kerimsal Júbatqanov

Abai.kz