Qauipti tendensiya...
Shamamen әrbir ýshinshi otbasy ajyrasatyn bolar dep boljaushy edim, solay eken. Qauipti tendensiya.
Qazaqtyng otbasy institutynyng altyn dәuiri kelmeske ketip bara jatyr ma deymin. Nelikten múnday jaghday qalyptasty degen saual tónireginde úzaq pikirtalastyrugha bolady. Búghan eldegi әleumettik auyr ahual da әser etti, túrmystyq zorlyqtyng da sebebi bar. Júmyssyzdyq, túraqsyzdyq, shydamsyzdyq, bәri de óz әserin tiygizdi. Biraq, basty sebep pen negizgi kinә bizderde, ata-analarda jatqanday kórinedi maghan.
Jastar býginde shydamsyz, bir-birine tym talapshyl, ómirding kishkentay auyrtpalyghyna mort synady, birden short kesedi, ajyrasugha dayyn túrady deymiz. Ol ras. Degenmen olardy sonday qylyp ósirgen kim? Zaman sonday der bireuler. Al zaman degen ne? Kimderden qúralady sol aityp otyrghan zamanymyz? Adamdardan (siz men bizden) qúralady zaman degen.
Orys kóp shoghyrlanghan oblystarda ajyrasu kórsetkishi 50% deyin jetipti de, dәstýrli qazaqy aimaqtarda azdau (30% tónireginde) eken. Biraq, osydan bir ghasyr búryn neke búzu kórsetkishi 0% teng bolghan qazaq ýshin búl jaqsy nyshan emes. Osylay әri qaray kete berse, orekenderding 50% jolda qalatyn týri bar. Bala ósirip otyrghan әrqaysymyz ýshin oilanatyn jaghday.
Neke instituty túraqsyz elde bala az bolady, bala az elde demografiya qúldyraydy, demografiyasy tómen elding ekonomikasy da әlsiz bolady. Sebebi enbek etetin kýsh azayady. Al ekonomikasy әlsiz elden bereke ketedi. Sóitip týbi bireuge jem bolady.
Múhtar Týmenbay
Abai.kz