Qyrkýiekting 15-i qazaqstandyq tankshilerding kәsiby merekesi. Búl kýn tarihy 1942 jyly shymkenttik jastardyng jetinshi jәne on ýshinshi jekelegen tank polkine «Qazaqstan komsomolesteri» degen jazuy bar 46 dana T-34 tankin tapsyruy oqighasymen baylanysty desek te bolady. Ol kezde tankterdi jasaugha qarajat jinaudy býkil respublika jastary jýrgizip, iske asyrghan bolatyn.

Tankter býgingi kýni әlemning kóptegen elderi armiyalarynyng negizgi jauyngerlik qúramdas bóligi bolyp qaluda. Olardyng basty artyqshylyghy - qauipsizdik pen jauyngerlik kýshte. Adamzat alghash ret tankterdi 1915 jyly qoldana bastady. Birinshi dýniyejýzilik soghysta Úlybritaniya әskeri úrys dalasyna tankterdi shygharyp, soghysta betbúrys jasady. Artynsha tankter ekinshi dýniyejýzilik soghysta basty qaru týrine ainalsa, keyin әskerding ajyramas bóligi bolyp ketti. Key derekter boyynsha dәl osy alapat kýshke ie tehnika Qazaqstan әskerinde jeterlik, ashyq derekter Qazaqstanda 300-900 arasynda tankter bar dep kórsetedi. Alayda naqty aqparat joq, әskery qúpiya sanalady.

Qazaqstan Qaruly Kýshterinde tank bólimsheleri elimizding әrtýrli aimaqtarynda ornalastyrylyp, túraqty jauyngerlik әzirlikte túr. Tankshiler jauyngerlik dayyndyq dengeyin sharshamay jetildirip, is-qimyldyng jana әdisterin jattyqtyra otyryp, kәsiby sheberlikterin shyndaydy. Jyl sayyn «Aldaspan» auqymdy oqu-jattyghularynda tank bólimsheleri «Tank karuseliin» synaqtan ótkizse, «Qalqan» jattyghuynda jenilis yqtimaldyghyn azaytyp, jaudy adastyratyn «Saq qorghany» tehnikasyn qoldanudy pysyqtaydy.

Tankshiler erligimen, tózimdiligimen, qaysarlyghymen, tabandylyghymen jәne batyldyghymen erekshelenedi. Tank әskerlerining ofiyserleri oqu-jattyghular men manevrlerge ýnemi qatysady, olar taktika men jedeldikti, qaru-jaraq pen әskery tehnikany jauyngerlik qoldanu negizderin tereng mengergen. Qazaqstan Qaruly Kýshterining basshylyghynda osy jyldar ishinde tank bólimshelerinde aitarlyqtay jetistikterge jetip, joghary shen alyp, qorghanys salasynda qyzmet etip jatqan qolbasshylar jetkilikti. 2014 jyldan beri bizding tank komandasy jyl sayyn Armiya halyqaralyq oiyndarynyng tank biatlony jarysynda Qazaqstan armiyasynyng namysyn qorghap, jýieli týrde jýldeli oryndargha ie bolyp keledi. 2021 jyly Qazaqstan qúramasy 19 qatysushy elding arasynda ýshinshi oryndy iyelendi. Ol tek Resey men Qytay tankshilerinen jenilip, Ázirbayjan, Belarusi, Serbiya, Ózbekstannyng ýzdik ekipajdaryn senimdi týrde basyp ozdy. Býgingi tanda tank jauyngerleri tank әskerlerining danqty dәstýrlerin múqiyat saqtap, jalghastyruda, jana is-qimyl әdisteri men әdisterin sәtti mengerip, joghary kәsibiylik pen sheberlik kórsete otyryp, jauyngerlik dayyndyq tapsyrmalaryn tolyq oryndauda.

Degenmen Qazaqstannyng tank әskerleri qaruly kýshterding salystyrmaly týrde jas buyny bolyp tabylady. Tank әskerleri Qúrlyq әskerlerining negizgi soqqy beretin kýshi ekeni aitpasa da týsinikti. Olar eng manyzdy mindetterdi oryndau ýshin negizgi salalarda qoldanylady. Qazaqstan Respublikasy Qaruly Kýshterining tank bólimderi men qúramalary ortasha jәne jenil tanktermen qarulanghan. Joghary útqyrlyq, sauyt qorghanysy, zamanauy qaru-jaraq, týnde kóru qúrylghylary men su astynda jýruge arnalghan jabdyqtardyng boluy tankterdi zamanauy jaghdaylarda óte tiyimdi úrys qúralyna ainaldyrady. Kýshti bronigha ie tankter tipti yadrolyq jarylystyng zaqymdaushy faktorlaryna óte tózimdi bolyp keledi, soqqy tolqyny, jaryq sәulelenui, radioaktivti lastanugha da tótep beredi. Jan-jaqty dayyndalghan jas jigitter jaqsy tankist bola alady. Zamanauy qaru-jaraq, quatty qozghaltqysh, kýrdeli jýieler, qúramdas bólikter men toraptar, minsiz aspaptar men kórnekilikter - múnyng bәri tereng bilimdi jәne tehnologiyany jaqsy kóretin adamdargha ghana baghynady. Bizding tankshiler dәl sonday azamattar.

Býginde qogham arasynda «tankting dәureni ótti» degen jansaq týsinik bar. Alayda әlemning iri әskery derjava sanalatyn elderi kerisinshe tankterdi jetildirip, modernizasiya jasap, barynsha zamanauy etu jolyn izdeude. Sebebi tank basty shabyldaushy tehnika týri bolyp qala beredi. Qala ishindegi úrysqa tankten basqa tehnika týri jaramaydy. Al dalalyq aimaqta tankterdi qoldanu arqyly, brondy sauytyna jasyryna otyryp qarsy shabuyldap әldeqayda tiyimdi. Mamandar tankterding dәureni әli bitpeytinin aitady. Soqqy jasaushy drondar, artilleriya men úshaqtar qajet, alayda búl tankterdi almastyru jәne mýlde alyp tastau degen aqylgha qonymsyz iydeyany ótkir ete almaydy. Qazaqstan qorghanysynda tankter basty qaru bolyp qalmaq. Qazaqstan óz tankterin barynsha modernizasiyalau júmystarymen ainalysyp keledi. Jana tankterdi satyp alu, tank únghylaryn óz elimizde shygharu jәne tankke qajetti snaryadtardy óndiru mәselesin de Qazaqstan keninen oilastyryp, jan-jaqty talqylauda.

Abai.kz