Resey agressiyasy: Qazaqstan ózgeris aldynda
Ukrainadaghy soghys әlem elderin qorghanys salasyna erekshe qaraugha mәjbýrledi. Resey әlemde qalyptasqan qauipsizdik kelisimin joydy, sol arqyly "memleketter qauipsizdikte" degen týsinikti joydy.
Reseymen jasalghan kelisimning kók tiyndyq qúny joqtyghyn Mәskeuding ózi dәleldedi. Resey Ukraina aumaghynyng tútastyghyna kepildik bergen elding biri edi, biraq ózi sol kelisimdi búzdy. Búl Reseymen odaqtas memleketterding de saqtanu kerektigin anghartty. Reseymen odaqtastyq el aumaghynyng tútastyghyna kepil bola almaytyndyghyna kóp memleketting kózi jetti.
Birqatar elder ózge elderden qaru satyp aludy arttyrsa, key elder әskery doktrinasyn ózgertudi bastady. Ortalyq Aziya elderi qaru satyp alu boyynsha basymdyqty Reseyge berip keldi. Alayda Ukraina soghysy búl sheshimge birqatar ózgerister engizudi qajet etedi, endigi tanda OA elderi tek Reseyden emes, Týrkiya, Qytay jәne Izrailiden qaru aludy kózdep otyr.
Qazaqstan bir apta búryn әskery doktrinasyn ózgertti. Sarapshylar әskery doktrinanyng ózgerui Qazaqstan biyligining geosayasy jaghdaygha baylanysty alandaushylyghy artqanyn bildiredi dep topshylaydy. 24 aqpan kýni Qazaqstan qorghanys ministrligi doktrinanyng ózgergenin mәlimdedi. Doktrinada jappay qyryp-joy qaruyn qoldanu, jana fizikalyq prinsipterge say týrlerining payda boluy men әskery jәne azamattyq infraqúrylymgha kiybershabuyl jasalu degen mәseleler qarastyrylghan. Reseyding songhy uaqytta yadrolyq qaru qoldanamyz degenin eskersek, búl qauipterdi negizsiz deuge bolmaydy. Al kiybershabuyl songhy uaqytta eselep artty, әsirese azamattyq sektorgha.
Qazaqstannyng әskery doktrinasyna shekara kýzetin kýsheytu, әskerdi zamanauy qarumen qamtamasyz etu mәselesi ótkir qoyylghan. Qarudy tek qana Reseyden emes, ózge elderden satyp alu kerektigi de aitylghan. Al Qazaqstan әskeri әzirge kenestik jәne reseylik qarumen qarulanghan. Biraq ózgeris engizilgen doktrinagha nazar audarsaq, qaru satyp alu jaghyn diyversifikasiyalau mәselesi ótkir túr.
Qazaqstan Ukraina soghysyna nazar audara otyryp, aumaqtyq qorghanys jasaqtaryn qúrudy bastady. Búl Ukrainanyng iri qalalaryn aqpan-nauryz ailarynda sәtti qorghap qalghan qaruly qúrylymnyng biri boldy. Jýzdegen myng jas jigitter aumaqtyq qorghanys jasaqtaryna mýshe bolyp, Kiyev, Sum jәne Chernigov, Harikov oblystarynda úrys jýrgizdi, basqynshy әskerin shegindirip, birqataryn tolyq talqanday bildi. Búl tәjiriybeni ózge memleketter de ýirenuge niyetti, sonyng biri Qazaqstan. Qazaqstan aumaqtyq qorghanys jasaqtaryna búryn әskerde bolghandardy alyp, olardy jylyna eki ay jattyqtyrudy (aylyghy saqtalady) oilastyruda. Al jalpy búghan qatysty naqty aqparatty әskery qúpiya retinde ústauda.
Ukraina soghysy osylaysha birqatar ózgeristerdi әkeldi. Ásirese Reseyding óz odaqtastary ýshin búl esti jiyp, el qorghanys oilau kerektigin naqty týsindirdi.
Ka Myrza
Abai.kz