Basy: Maydandaghy Ukraina arulary: Margarita Rivchachenko

Jalghasy: Maydandaghy Ukraina arulary: Oksana Rubanyak

Ukrainada soghys bastalghaly 8 aidan asty. Sodan beri erlermen qatar qan maydanda Otanyn qorghap jýrgen әielder erlikting tamasha ýlgisi bola bildi.

Biz býgin sizderge – atqysh Aleksandrany tanystyrmaqpyz.

Jasy – 23-te, әskery sheni joq, erikti.

– 24 aqpanda tanerteng kózinizdi ashqanda eng birinshi ne oiladynyz, ne istediniz?

-Men oyau bolatynmyn. Ol týni úiyqtamadym. Birinshi jarylystyng dausyn estigende-aq ne bolyp jatqanyn týsindim. Tanghy saghat segizding bolghanyn kýttim, sodan keyin dalagha shyqtym. Aqshamdy auystyryp keldim de, әskerdegi aghayynnyng qataryna qosylu ýshin ýidegi januarlarymdy qayda qoyamyn dep oilandym. 28 aqpanda bólimshege baryp, әskerge qosyldym.

– Soghysqa baru turaly sheshimdi qalay qabyldadynyz?

Mende soghysqa barudan basqa amal bolmady. Qansha jerden ózimshildik bolyp kórinse de sizge aitayyn, men búl soghystyng әiteuir bir kýni bolaryn bilip, kýttim. Neghúrlym tez bastalsa, soghyrlym tez ayaqtalatynyn týsindim.

– Búl jerdegi qyzmetiniz qanday, kýniniz qalay ótedi?

Resmy týrde – mergenmin, biraq mening әrtýrli salalarda jetkilikti tәjiriybem bar bolghandyqtan, әrtýrli júmystardy atqaramyn. Medisinalyq kómek, is jýrgizuge kómek kerek bolsa, jәrdemdesemin.

– Sizding bólimshenizde genderlik kemsitushilik bar ma?

Qazirgi bólimshege tap bolghanyma quanamyn. Múnda birinshi kýnnen bastap maghan jaqsy qarady. Biraq 24 aqpangha deyin әrtýrli batalionda júmys istep kórdim, sol jerde genderlik kemsitushilikke tap boldym. Genderlik kemsitushilikting neden payda bolatynyn bilemin, sondyqtan jýregime jaqyn qabyldamaymyn. Ukrainada erlermen birdey dengeyde qyzmet etetin әiel әskeriylerge qatysty kemsitushilik bar, ókinishke oray, búl qalypty jaghdaygha ainalyp jatady. Ómirde feminizmning ókili emespin, biraq keyde sen mindetindi er adamnan artyq oryndap túrsang da, erlerding sózi manyzdy bolyp túratynyn kóresin. Áskerde de solay, ózining iyerarhiyasy bar.

– Qanday qiyndyqtardy bastan keshtiniz?

Basymdaghy jalghyz qiyndyq – anamdy uayymdaymyn. Dostarymnyng qaza bolghany janymdy auyrtady. Al әskerdegi jaghdaygha esh qinalmaymyn. Búl – soghys. Bәrine dayyn boluyng kerek.

– Tolyqqandy soghys kezinde sizdi ne tanghaldyrdy?

Ayaq-qolynan aiyrylsa da maydan shebine qaytyp kelip jatqan dostarym tanghaldyrady. Valentina atty qúrbym jan-jaghynan oq jauyp jatsa da, Nikolaevadaghy bazarda kókónis satyp, kýieuine bronejiyletke aqsha jinap jýr. Mine, osynday, bizding halyq. Olar Ukrainanyng bet-beynesi. Osy adamdar bizding jarqyn bolashaghymyzdy qúrushylar.

– Qazir sizding ruhynyzdy týsirmey túrghan ne?

Ruhymdy kóteretin – Ukrainanyng jas órim jetkinshekteri, balalary. Soghystyng azabyn tartyp, ómiri qiylyp jatqan balalar jýregimdi qatty auyrtady. Balalardyng kóz jasyn kórgende ómirden týnilu degendi úmytam. Biz bolashaq baldyrghandardyng ashyq aspan astynda, tәuelsiz Ukrainada ómir sýrui ýshin bәrin isteuimiz kerek. Olar soghys degendi tek tarih kitaptarynan ghana oquy kerek.

– Ukrainanyng bolashaghynan qanday perspektivalardy kóresiz?

Ukrainany barlyq saladan ýlken, jana, jarqyn bolashaq kýtip túr. Biz qazir tarihty qúryp jatyrmyz, kýsheyip kelemiz. Kópshilik kerisinshe bolady dep oilady. Bizding kemel keleshegimiz bar, biraq oghan jetu ýshin kýrester men qiyndyqtardan ótemiz. Mynany úmytpaghan abzal: tek qúldardy ghana onay basyp alugha bolady. Sondyqtan Ukrainanyng tәuelsizdigin tartyp alugha әreket jasau әzirge toqtay qoymaydy.

– Soghystan keyin ómirinizdegi ne nәrseni mәngilikke ózgertesiz?

Men qalasam da, qalamasam da soghystan keyin kóp nәrse ózgeredi. Dýniyetanym, ómirdi qabyldau basqasha bolady. Mening biletinim, endigәri jaqyn adamdarymnyn, dostarymnyng amandyghyna shýkir etetin bolam. Dostarym – mening baylyghym.

– Ukrainalyqtar men әlemge ne aitasyz?

Ukrainalyqtargha kýshti bolynyzdar degim keledi. Enselerinizdi týsirmenizder. Qansha qiyn bolsa da, ýmitteriniz óshpesin. Agressor elmen soghysyp jatqan halyq ýshin eng auyr qatelik – ol el ishinde ekinshi soghys órtin tútatu. Biz bir-birimizdi qoldauymyz kerek, baghalauymyz kerek. Al osy soghysta bizge qol úshyn berip jatqan elderge býkil Ukraina halqynyng atynan, әskeriyler atynan alghysymdy bildirgim keledi.

Dayyndaghan Ayjan Temirhan

Abai.kz