Ýsh jyldan beri Qytay júrtyn qatang qúrsauda ústap kelgen kommunistik biylik jeltoqsannyng jetisinde karantin sharalaryn alyp tastaytynyn mәlimdedi. Milliardtar elin ashsa alaqanynda, júmsa júdyryghynda ústap kelgen óktem biylikting ayaq astynan júmsaruyna el ishi-syrtyndaghy sarapshylardyng jauaby әr aluan.

Bireuler «órshigen pandemiyany auyzdyqtaugha әlderi kelmedi» dese, endi bireui «Dýniyejýzilik densaulyq saqtau úiymy biyl ýsh jyl adamzatty әlekke salghan tәj tajaldyng әlsiregenin, adamzattyng búl synaqtan da aman ótkenin jariyalauy kerek edi, Qytay biyligi elden erek oqshau qalmau ýshin karantindy jedel alyp tastaugha mәjbýr boldy», - deydi.

Qazan aiyndaghy ekonomikalyq kórsetkishter әlemning manday aldy fabrikasy sanalatyn Qytaydyng tauar eksporty qyryq jyldan bergi eng tómengi dengeydi kórsetken. Qatang karantin sharalary sauda ainalymyna әser etkendikten jergilikti biylik organdyrynyng qarjylyq әleuetin qiyndatqan.

Ýrimjide shyqqan qayghyly órtten keyin Qytaydyng iri qalalary men joghary oqu oryndarynda «Aq paraq» ereuilining keng auqymda jýrgeni belgili. Joghardaghy eki faktordy algha tartqan sayasy sarapshylar «Kommuniytik biylikti karantindi alugha iytermelegen: karantin kesirinen túralaghan ekonomika men el ishindegi biylikke degen narazylyqtyng kýshengi», - dep payymdaydy.

Jeltoqsannyng 24-kýni Qytay biyligi koronavirusty qatardaghy túmau sanatyna jatqyzyp, nauqastardy arnayy tirkeu otyrudy endigәry qajetsiz dep jariyalady. Sonday-aq, shetelge shyghugha niyeti barlargha pasport jasau júmysyn qauyrt qolgha alatynyn mәlimdedi. 26-kýni Italiyanyng Milan qalasyna úshyp barghan eki úshaq Qytaylyq turisterding teng jartysynan pandemiya anyqtalghany әlem aqparatyn shulatty. Italiyanyng virusologtary Europalyq әriptesterimen birlesip, milliard halyqty bauday týsirip jatqan virusqa taldau jasaytynyn mәlimdedi. Artynan saraptama qortyndysyn jariyalap, eshqanday ózgergen týri emes, kәdimgi Omikron virusy ekenin jetkizdi. Italiyada bolghan jaghday Japoniyada da qaytalandy. Olargha qosylyp Koreya, Tayuan, Inpaniya, Fransiya, AQSh Qytaylyq turisterden PTR testin talap etetin boldy. Soltýstik Koreya men Marakko esigin tars japty.

Ótken sәrsenbi kýni Qytay tarapyn «tósek tartyp auyrghan nauqastardyng naqty sanyn, ólim kórsetkishining naqty sifryn bermedi» dep aiyptap kelgen Dýniyejýzilik Densaulyq úiymy Qytay da órship túrghan virustyng Omikron virusynyng eng jyldam taraytyn XBB týri ekenin jariyalady. Búl virustyng júghuy óte jyldam bolghanymen, zardaby alghashqy kezdegidey auyr emes eken. Dese de Qytaydaghy jaghdaydyng qanshalyq auyr ekenin, әlem elderin qay uaqta deyin abyr-sabyr etetinin eshkim bilmeydi.

Ýsh jyldan beri әlemdegi pandemiya jaghdayyna saraptama jasap kele jatqan Angliyanyng ataqty sandyq tehnlogiyagha sýiengen saraptama ortalyghy Airfinity: «Qantardyng on ýshinde Qytaydaghy pandemiya alghashqy sharyqtau shegine jetedi. Kýnine 3 milion 700 myng adam virus júqtyrady» deydi. Qytay taraby býginnen bastap sheteldikterge qaratqan barlyq shekteudi alyp tastaydy.

Esbol Ýsenúly

Abai.kz