Songhy kezde elimizde (Atyrau, Ontýstik Qazaqstan oblystarynda) 18 jasqa deyingi «boyjetkenderdin» ana atanuy jiyilep ketti. Qylyqty qyzdarymyzdyng qúryqqa týsuining sebebin anyqtau maqsatynda «Ayqynnyn» feysbuktaghy paraqshasynda talqy úiymdastyryldy.

 Talghat Berdiyarov: Ol ýshin mekteptegi medisina qyzmet­kerleri jarty jyl sayyn qyzdardy tekserip, tekseru nәtiy­jelerin ata-analaryna habarlap túruy tiyis. Jaman jolgha týsken qyzdargha zang jýzinde aiyppúl taghayyndau kerek.

Ruslan Zhangazy: Qazaq mektepterinde «Ana bolu óneri» pәnin engizu kerek.

Erkin Erghaliyev: Osynday ashy mәseleni kótergenderinizge alghys aitamyn! Osy mәselede eki sebep bar dep oilaymyn. Birinshi, obektivtik sebep: qazaq qoghamy daghdarystan shygha almay jatyr. Al ekinshi, subektivtik sebep: ol «elitamyzdyn» bolashaqqa senbeui.

Marjan Marat: Mektepte ana boludy ýiretkenimiz naghyz mazaq! Kolledj, uniyversiytette bolsa, bir sәri.

Alpamys Kýshkinbaev: Key-bir әjelerimiz mektepterge baryp, kezdesuler ótkizuding ornyna «gangam stayl» biylep, «buranov­skie babushkiyge» eliktep jýr...

AiJan Sonya: Áser etetin faktor kóp. Mysaly, «Feysbuk», «Vkontakte» siyaqty әleumettik jeliler de qyzdardyng erte esengine sebepshi.

Songhy kezde elimizde (Atyrau, Ontýstik Qazaqstan oblystarynda) 18 jasqa deyingi «boyjetkenderdin» ana atanuy jiyilep ketti. Qylyqty qyzdarymyzdyng qúryqqa týsuining sebebin anyqtau maqsatynda «Ayqynnyn» feysbuktaghy paraqshasynda talqy úiymdastyryldy.

 Talghat Berdiyarov: Ol ýshin mekteptegi medisina qyzmet­kerleri jarty jyl sayyn qyzdardy tekserip, tekseru nәtiy­jelerin ata-analaryna habarlap túruy tiyis. Jaman jolgha týsken qyzdargha zang jýzinde aiyppúl taghayyndau kerek.

Ruslan Zhangazy: Qazaq mektepterinde «Ana bolu óneri» pәnin engizu kerek.

Erkin Erghaliyev: Osynday ashy mәseleni kótergenderinizge alghys aitamyn! Osy mәselede eki sebep bar dep oilaymyn. Birinshi, obektivtik sebep: qazaq qoghamy daghdarystan shygha almay jatyr. Al ekinshi, subektivtik sebep: ol «elitamyzdyn» bolashaqqa senbeui.

Marjan Marat: Mektepte ana boludy ýiretkenimiz naghyz mazaq! Kolledj, uniyversiytette bolsa, bir sәri.

Alpamys Kýshkinbaev: Key-bir әjelerimiz mektepterge baryp, kezdesuler ótkizuding ornyna «gangam stayl» biylep, «buranov­skie babushkiyge» eliktep jýr...

AiJan Sonya: Áser etetin faktor kóp. Mysaly, «Feysbuk», «Vkontakte» siyaqty әleumettik jeliler de qyzdardyng erte esengine sebepshi.

Larisa Júmay: Eng basty qatelik – ata-ana men qoghamdaghy tәrbiyening tómendigi. Áriyne, kópke topyraq shashugha bolmaydy. Degenmen 18 jasqa tolghansha qyzyna qalaghan dýniyesin әperip, ýlde men býldege orap qoyady. Toyynghan adam ne istemeydi?! Kez kelgen jerge barsa, kóretin dýniyesi jaman kino. Syrtyna «18 jasqa tolmaghandargha tyiym salynady» dep jazyp qoyady. Biraq eshqanday baqylau joq. Adam sanasyn ózgertetin dýniyelerdi kórsetudi, jariyalaudy toqtatu kerek!

Áygerim Maqajanova: Sinlilerime janym ashidy... Últy­myzdyng úiytqysy bolar bolashaq ana ekenimizdi úmytpayyq­shy, qyzdar!

Nesibeli Mәlik: Qyzdardyng búzyluy, meninshe, jýrgen orta­syna, qasyndaghy qúrbylaryna baylanysty. Kóp dýnie elikteu­shilikten tuady. Ata-ananyng da bergen tәrbiyesi búl jerde ýlken ról atqarady.

Qazbek Beysebaev: Búl – óte qauipti mәsele. Kenes zamanynda jastar «oktyabryat», «pioner» jәne «komsomol» arqyly ýki­metting baqylauynda boldy. Qazir olay emes. Ýkimet ózining negizgi júmysyn, yaghny jastardy tәrbiyeleudi úmytpauy tiyis.

Sandughash Júmabaeva: Qazirgi 15-20 jastaghy qyzdargha qarap ózim tanghalamyn, men medisinada 6 jyl oqyp әli kórmegen, estimegen nәrselerdi olar jaqsy biledi.

ÝZDIK PIKIR

Qarlyghash Núrbay: Qyz – ómirding gýli men sәni, jyry men әni. Sondyqtan da qay ghasyr, qay zaman bolmasyn atamyz qazaq qyzyn alaqanyna salyp, mәpelep otyrghan. Olardyng tәrbiyesine de asa yjdahattylyqpen kónil bólip, qyz taghdyrynyng jarqyn boluyna nazar audarghan. Býkil el bop qyzynyng abyroyy men aryn kónili soqyr nadandardan qyz­ghyshtay qorghaghan. Tek qyzyn ghana emes, úlynyng da qayratty, batyl, namysy berik, әrbir qazaq qyzyn qaryndasynday ayalap, ardaqtap ótuine zeyin salghan.

Al býgingi tanda úl menen qyz tәrbiyesine zer salayyqshy. Key­bir balalar ata-ana tәrbiyesinen tysqary qalyp, jýgensiz ketude. Ásirese, qazirgi qazaq qyzynyng hal-kýii men qadir-qasiyeti qanday? Biz býginde qazaq qyzynyng ary men abyroyyn ardaqtay bilemiz be? Kimdi kinәlaymyz? Qazaq qyzynyng shetelge ótip nemese bireuding qoljaulyghy boluyna nemqúraydy qaraghan sózi jylmang nәpsiqúmar jigitsymaqtardy ma, әlde solardyng quyrshaghyna ainalghan qyzdardy ma? Batystan kelgen dildi atadan qalghan «úly múraday» qabyldap, ardaqtaghan qoghamdy kinәlaymyz ba?

Bir-birimizdi kinәlaudan góri izgilikting iyirimine jol tartsaq, núr ýstine núr emes pe?! Ol ýshin qanday sharalar jasau kerek? Ol ýshin eng aldymen qyzdy tәrbiyeleu arqyly úldy tәrbiyelesek... Qay uaqytta da bizder qyzdardy kinәlap jatatynymyz beseneden belgili. Orystyng úly jazushysy A.Chehov «Tәrbiyeli adamdar adamnyng jeke basyn ardaqtay biledi, sondyqtan da ol әr uaqytta meyirimdi, jaydary bolyp keledi», – demekshi, eger qyzdy inabattylyq pen imandylyqqa, parasattylyq pen әdeptilikke, qara­payymdylyq pen meyirimdilikke, adamgershilikke qaray tәrbiye­lesek, jýgensiz ketken nemese ózimsinip ózeuregen jigitting de, jogharyda atap ótken asyl qasiyetter tal boyynan tógilip túra­tyn qyzdardy kórgende, ózin-ózi tәrbiyeleri haq. Biz qay uaqytta bolsyn qyzdardy әdepsizdik pen tәkapparlyqtan, basqa da jaman әdetterden aryltu arqyly ómirining núrly da shuaqty, bolashaghynyng jarqyn boluyna mýmkindik jasauymyz kerek. Qarap túrsanyz, ómirde bolyp jatqan jaghymdy dýniyeler men jaghymsyz oqighalardyng barlyghy tek qyzdar, yaghny әielder ýshin jasalady eken.

Árbir sanaly azamat ýshin әrbir qazaq qyzy taghdyrynyng búlynghyr, qaranghy boluy últynyng úlylyghyn joghaltumen teng ispettes. Býgingi boyjetken – ertengi ana. Sondyqtan әrbir boyjetkendi qaryndasym dep baghalau – kóregendilikting belgisi. Sóz sonynda aitarym, jigitterimizding namysy berik bolyp, qyzdarymyzdyng ary taptalmasyn, úlymyz úyatty, qyzymyz abyroyly bolsyn, layym!

Aydos ÁRIPBAEV

"Ayqyn" gazeti