Mening «PUTINSIZ QAZAQSTAN» atty maqalama qatysty oi-pikirlerge qarap, Qazaqstannyng egemendigi mәselesin kópshilik qauym sezim men emosiya dengeyinde qabyldaytyny bayqalady. Egemendik kýrdeli jәne úzaq uaqytta sheshiletin mәsele retinde qarastyrylmaydy. Búl dúrys emes.

Naghyz egemendikke jetu mәselesining eki qyry bar: tәuelsizdigimizdi shekteuge tyrysatyn syrtqy әreketter men onday agressiyagha qarsy túratynday ishki mýmkindikterding boluy. Biz Kremliding imperiyalyq ambisiyasy jaqyn arada aitarlyqtay әlsireydi dep kýtemiz. Alayda búl egemendik mәselesin tolyq sheshu ýshin jetkiliksiz. Memleketimizding túghyryn bekemdemey, túraqtylyghyn týbegeyli nyghaytpay, egemendikke qol jetkize almaymyz. Ol ýshin sayasi, eng aldymen, konstitusiyalyq reforma kerek.

Qazaqstannyng otyz jyldyq tarihy N.Nazarbaevtyng «aldymen ekonomika, sosyn sayasat» doktrinasy el egemendigi ýshin qanshalyqty ziyan bolghanyn kórsetti. Bara-bara búl «sayasat mýlde joq» doktrinasyna, nemese elbasydan basqa azamattardyng sayasatpen ainalysuyna tyiym salugha ainaldy. Osylaysha, әu bastan-aq últ jenilisine shiykilik jaratyldy. Erkin memleketke tәn ókiletti parlament, oghan baghynyshty ýkimet, әdil sot, tәuelsiz BAQ jәne t.b. instituttar bolmay, egemendi Qazaqstan qúru mýmkin emes.

Osy orayda, bir kezderi shen-shekpendining auzynan týspegen, qazir mýlde úmyt bolghan «Qazaqstan-2030» Strategiyasy eske týsedi. Kezinde, 2004 jyly Qúsmúryn koloniyasynda otyrghanymda «POKUShENIE NA MIRAJI» atty kólemdi maqala jazghanmyn. Men onda osy strategiyanyn naq atasy, aty shuly tynshy әri jemqor Djeyms Giffen elimizdi damytu jospary ornyna shyn mәninde qazba baylyqtarymyzdy jymqyru josparyn úsynghanyn kórsetken edim.

Nazarbaev memleketting aqshasy (óz aqshasy dep oqynyz) neghúrlym kóp bolsa, soghúrlym elimiz (ózi) kýshti bolady dep eseptegen siyaqty. Shyndyghynda, bәri olay emes. Tabighy resurstardan týsetin «onay» aqsha kóbeygen sayyn memleket basshysy qaltasyn tez qompaytyp, halyqty aldap-arbap, diktatorgha ainalady. Sonymen birge memleketting osal tústary kóbeyip, әlsireydi, al diktatordyng ózi aqyrynda kelmeske ketedi. Qazirgi preziydent ózining «Strategiya-2029» baghdarlamasyn josparlaghanda (7 jyldyq merzimi ayaqtalghanda) osyny eskeretin bolar.

Ghalymjan Jaqiyanov

Abai.kz