Preziydent Qasym-Jomart Toqaev «Patriotizm» turaly: «Elimizding әrbir azamaty júrtshylyqtyng aldyna shyqqanda últtyq mýdde men qazaqstandyq patriotizm qaghidattaryn basshylyqqa aluy kerek», - degen edi. Osy últtyng et jýregin eljiretetin taqyryp jayly jastardy sózge tartqan edik.

Aman Túrghanbekúly Qonysbekov, dzudo kýresinen sport sheberine ýmitker, Semey qalasyndaghy N42 mektepting dene shynyqtyru jәne sport pәnining múghalimi, Qazaq kýresinen, dzudo kýresi jәne voleyboldan jattyqtyrushy bapker-ústaz:

Sport mektepterinen shyqqan balalar qazaq elining naghyz patriottary!

- Preziydentmiz Qasym-Jomart Toqaev Qazaqstan halqyna Joldauynda búqaralyq sportty damytu mәselesine basty nazar audaryp: «Últ densaulyghyn bekemdeu mәselesi de óte ózekti. Barlyq jas sanaty arasynda búqaralyq sport týrlerin nasihattay beru kerek. Balalar ýshin sporttyq infraqúrylymnyng barynsha qoljetimdi boluyn qamtamasyz etu qajet. Búqaralyq sportty damytu – piramidagha ainaluy tiyis. Onyng basyna chempiondar shyqsa, onyng negizinde biz sau әri sanaly úrpaqty, myqty últty qalyptastyramyz» - degen bolatyn.

Qazaqtyng Kók bayraghy kókte jelbirep, Ánúranymyz aitylghan sәtte, elim-jerim, otanym degende jýregin bólip beretin әrbir azamattyng qazaqy namysy oinap, arqasy qozyp, ruhtanyp keteri anyq ekeni dau tudyrmaytyn aqiqat. Múnday sәtterdi, әsirese, sportshylarymyz әlemdik dodalarda top jaryp, saltanatty marapattau rәsimi bolghan kezde jankýierler tarapynan jii bayqap jatamyz. Dәl osy sәtte sportshysy top jarghan elding Tuy kóterilip, Ánúrany shyrqalatyny әlemde qalyptasqan dәstýr bolyp tabylady.

Amal ne, keybir sәtterge Ánúran asqaqtauyna kuә bola bermeymiz. Key kezde, atap aitsaq, әlemdik dodalarda Kók Tuymyz kókke kóterilip, Ánúranymyz shyrqalyp jatqanda da, keybir ýkilegen ýmit sportshylarymyz júmghan auyzyn ashpay túra beredi. Búl orayda basqalardy bilmeymin, óz basym «olardyng Ánúrandy jattaugha qúlqy joq» degen oigha qalatynym jasyryn emes. Demek búl quys keudelerding boyynda «Ánúranymyzgha» degen qúrmet joq, Otangha degen jalyndy patriottyq sezim joq! Aytylghan oiymyzdy qauzay týssek, búnday sportshylar jarysqa el namysy ýshin emes, óz tabysy ýshin barady degen sózding aqiqattyghy sanamyzgha úyalaydy. Eng soraqysy, múnday sportshylar qatarynda ózge últ ókilderimen qosa ózimizding de qarakózder qandastarymyzdyng barlyghy. Men tilge tiyek etip otyrghan búl mәsele býgin kóterilip otyrghan joq. Sol sebepti óz basym birinshi oryngha sporttyq jetistikti emes, eng әueli әnúrandy biludi shәkirtterime basty talap etip qoyamyn.

Otanymyzda keyingi jyldarda ózge elderden sportshy tartu ýrdisi keninen beleng ala bastady. Sport mamany retinde bir týsinbeytindigim: osyndaghy maqsat ne? Bәrin aitta birin ait degendeyin syrttan kelgen shýregeylerding alatyn jalaqasyn estigende sporttyng manynda jýrgen bizdey mamandar esten tanyp qúlaydy. Basqa jaqtan atan týiedey qalap әkelgen sol sportshylar qazaqtyng atyn shygharu ýshin janyn salyp oinay ma?! Áy, qaydam! Olardyng basty maqsaty Qazaqstannyng atyn әlemge tanytu emes, qaltasyn qampityp, bayyp alghan song tabandaryn jyltyratu. Bir kónilge keletini Ánúran shyrqalghanda qosylu bylay túrsyn, olar keudesine qolyn da qoymaydy. Qansha aqsha berseniz de olardy Qazaqstannyng patrioty ete almaysyz. Olay bolsa, nege biz olargha keng peyil darhandyq kórsetip, milliondap aqsha shashuymyz kerek?!

Sausaq býgip sanaytyn bolsaq, bir ghana sheteldik sportshygha tólenetin bir jyldyq aqshagha birtalay sport mektebin salugha bolady. Búl arada aitpaghym, biz bir-eki jyl legioner shaqyrmasaq, Qazaqstandaghy әrbir auylgha balalar-sport mektebin salugha bolady eken. Al sol sport mektepterinen shyqqan balalar qazaq elining naghyz patrioty bolatynyna esh kýmәnim joq. Tek jergilikti últtyq sport mektepteri  balalardy sportqa ghana emes, otansýigishtikke de tәrbiyeleydi. Odan sport alamanyna týlep úshqan balalar memleketting qamqorlyghyn eshqashan úmytpaydy.

Tek jalang synnyng sonynda ketken orynsyz. Búl orayda biz memleket qol qusyryp qarap otyr degen jalghan pikirden birjola aulaqpyz. Qazirgi kezde, memleket tarapynan búqaralyq sportty damytu mәselesine dúrysty kónil bólinip otyr. Osy kónil bólinu patriottyq órleuge arqau bolady.

Qarlyghash Ardaqqyzy Saghyndyqova, Astana qalasynyng «Qadyr Myrza Áli atyndaghy» № 88 mektep - liyseyining Qazaq tili men әdebiyeti pәni múghalimi:

Jerge qúrmet – elge qúrmet!

- Qazaqstan Respublikasynyng bilim beru men ghalymdy damytugha arnalghan 2020-2025 memlekettik baghdarlamasynda boyynda patriottyq sezimi alaulaghan otbasy, qoghamdyq qúndylyqtardyng parqyn biletin bәsekege qabiletti maman dayyndau  basty oryngha qoyylyp otyr.

Qazaqstan Respublikasynyng Preziydenti óz Joldaularynda qashanda el tәuelsizdigin saqtauda «jerge qúrmet – elge qúrmet» degen qaghidatty ústanyp, bir tudyng astyna jinalyp, bir shanyraqta tatu-tәtti tirlik keshude Otandyq patirotizmning alatyn orny erek ekendigin basa sóz etip keledi.  «Mәngilik el» konsepsiyasy óz jemisin berip, barsha qazaqstandyqtar qazaqtyng ata-babasynyng iydeyasyn tituldy últpen birge bólise bastaghandyghy kónilimizdi quantady. Qazaqstan ortaq ýiimiz degen iydeya óz jemisin bere bastady. Ony endigi jerde enbektegen baladan, enkeygen qartqa deyin biletin boldy.

Bir sózben aitqanda patriottyq tәlim-tәrbie jan-jaqty san salaly bolyp keledi. Ol jeke túlghanyng ghana emes, memlekettik organdardyn, sayasy partiyalardyn, qoghamdyq úiymdar men birlestikterding de basyn qosady. Ózin qazaq elining azamatymyn dep sanaytyn jan ar aldynda Otanyna degen adaldyghynan taymaytyn bolsa, onda búl onyng ózining naghyz el men jerining patiroty ekendigin tanytqany.

Týiindey aitar bolsaq, patriottyq tәrbie Otan men Halyqtyng baghyna shyn berile júmys isteudin, qaytarymysyz ter tóge enbek etuding barsha qasterli qasiyetin bala boyyna mektep qabyrghasynan siniruge baghyttalghan birtútas pedagogikalyq prosess bolyp tabylady.

Bereke Slyamqúl, әnshi-sazger:

Patriotizm degnimiz búl – Otangha degen sheksiz sýiispenshilik!

- Óz basym patirotizm úghym-týsinigi besikte jatqan kezimizde emes, ana qúrsaghyna bitken sәtimizden bastau alady degen oidamyn. Osy qazaqy ortada alghan patirottyq tәrbie әr sanaly jannyng óz boyyndaghy barsha shygharmashylyq әleuetti syrtqa sarqa shygharyp, elinning mәdeniy-ruhany damuy ýshin óz ýlesindi molynan qosu ýshin sananda últtyq ruhty atoylatu bolyp tabylady dep bilemin.

Patriotizm degnimiz búl – Otangha degen sheksiz sýiispenshilik, El men Jerge degen ystyq mahabbat. Óz Otanynyng mýddesi men baghy ýshin jan qiigha dayyn ekenindi sózben emes, naqty ispen dәleldeuding synaq alany bolyp sanalady. Mynnyng oiy birmen úshtasyp, toghysqan taghdyrlar bir mýdde men bir iydeya ayasynda birelese qimyldaydy. Qoghamdyq sanada tarihi, mәdeni, últtyq qúndylyqtardyng júrttyng bәri moyyndaghan biregeyligi tóbe kórsetedi.

Biz osy 30 jyldan asa uaqyt boyy talay qinydyqtardy enserdik, tәuelsiz el retinde búghanamyz qatyp, buynymyz bekidi. Búnyng bәri Otandyq patriotizmning arqasynda mýmkin boldy desem, әste artyq aiqandyghym emes. Tek jalpy memlekettik dengeyde ghana emes, jalpyúlttyq dengeyde de qazaqtyng salt-dәstýrine, últtyq qúndylyqtaryna degen ystyq iltipat ózge últ tarapynan aiqyn biline bastady. Qazaqty jamandaushylargha qatysty dәl qazir tek tituldy últ ókilderi ghana emes, basqa últtyng jýregi adal jandary týre kóteriletinine kuә bola bastadyq. Tәuelsiz respublikagha degen patirottyq sezim berik ornyqqanyna kuә boldyq.

Dimash siyaqty óner júldyzdary әlemdik sahnanyng gýline ainalyp, ózge memleket azamattary qazaq tilin ýirenip, qazaq әnin shyrqaugha eshkimning mәjbýrleuinsiz den qoya bastady. Búl últtyq patirotizmdi jastar arasynda nasihattauymyzdyng óz jemisin bere bastauynyng kórinis dep bilgenimiz oryndy.

Bir sózben aitqanda qazirgi qalyptasyp otyrghan patirottyq tәlim-tәrbie beru jýiesi qazaq jastarynyng boyyna belsendi ómirlik pozisiyalardy qalyptastyryp, jalpymemlekttik problemalardy sheshu ýshin belsene atsalysugha múryndyq bola bastady. Sonyng nәtiyjesinde jastar jalpyhalyqtyq barsha bastamalar men is-sharalargha óz ýlesterin eselep qosa týsti. Osy orayda memlekette búl ýrdisten tys qalmay elimiz egemendik alghannan beri el damuyna ólsheusiz ýles qosqandardy enbegine layyq baghaludy dәstýrge ainaldyrdy. Memleket tarapynan osydan birneshe jyl búryn qabyldanghan «Ruhany janghyru» baghdarlamasy dәl osynday jastardyng oza shauyp, top jarghan eren enbegin esh eleusiz qaldyrmady. Naqtyraq aitsaq, osy baghdarlama ayasynda «100 jana esim» jobasy ómirge kelip, respublikamyzda týrli salada enbegi singen jalyndy azamattardyng esimi tanystyrylyp, júrtshylyq ystyq iltipanyna bólene bildi.

Qúralay Azamatqyzy Serikova, «Medisinalyq zerthanashy» qyzmetkeri:

Memleket degen – biz, biz degenmiz – memleket!

- Tәuelsizdik bizge kóp nәrse berdi. Sonyng biri – dinge, tilge әm nәsilge bólinbey birtútas últtyq patriotizmge qol jetkizuimiz. Búl bizding basty qúndylyghymyz bolyp tabylady. Bir iydeyanyng ayasyna toptasudyng arqasynda syrtqy jәne ishki jaularymyzdy jenip, naghyz irgesi berik, keregesi keng el ekenimizdi әlemge pash ete alamyz.

Patriotizm degenimiz – ata-babana izet, eling men jerine degen qúrmet. Jastardyng boyynda «memleket degen – biz, biz degenmiz – memleket» degen asyl da, qasterli úghym boluy kerek. Jalpy, tәuelsizdik jyldarynda memleketimiz jastardy qoldaugha basymdyq berip, osy baghytta kóptegen sharany jýzege asyrdy. Ásirese, songhy uaqytta el jastaryna kónil bólu, olardy barynsha jan-jaqty qoldau isi erekshe qarqyn aluy jastar arasynda patirottyq sezimning órleuine janasha jol ashty.

Áriyne jastargha jan-jaqty qoldau kórsetu sharalary belgili bir jyldyng shenberimen ghana shektelip qalmauda, búl ýzdiksiz jýrgiziletin, kýn tәrtibinen eshqashan týspeytin óte ózekti mәsele retinde qala beredi. Nәtiyjesinde jastar óz elining naghyz patrioty retinde sezinu baqytyna ie bolady.

Erzat Rahatbek, jas aitysker aqyn:

Jastargha keng kólemdi qoldau kórsetilui jaghymdy ýrdis!

- Qazaq qoghamynda mәdeniyet, әdebiyet, sport, óner jәne basqada týrli salada talmay enbektenip, elding yqylasyna bólenip jýrgen jastarymyz kóp. Onyng kóp bolatyn sebebi últtyq patirotizmning keninen órken janynan dep bilemin. Patriotizmmen araylanyp, talantymen daralana tanylghan shyn óner men kәsip iyelerine qazaq Ýkimeti de qajetinshe qoldau kórset kele jatqany jasyryn emes. Elimiz óz Tәuelsizdigin alghannan bastap memleket tarapynan jastargha keng kólemdi qoldau kórsetiluding jaghymdy ýrdisi bastaldy. Osy ýrdisting bastau kózinde «Daryn» memlekettik jastar syilyghy túr.

Biyl «Daryn» memlekettik jastar syilyghynyng berile bastaghanyna 31 jyl tolyp otyr. Byltyr Preziydent Qasym-Jomart Toqaevtyng Jastar jyly ayasynda bergen tapsyrmasyna say Parlament Senaty «Memlekettik jastar sayasaty turaly» zang qabyldanyp, endigi jerde 35 jasqa deyingi ónerli jastar onyng iygiligin kóre bastaydy dep oilaymyn.

Týiin: Biz pikirlesken jastar «Patriotizm» turaly jýrek týpkirindegi oilaryn osylaysha jayyp saldy. Memleket basshysy: «Tәuelsizdigimizdi nyghaytyp, elimizdi odan ary órkendetu qazirgi úrpaqtyng qasiyetti boryshy. Sondyqtan biz sizderge zor ýmit artamyz», - jastargha senip qana qoymay, ýmit te artady.

Osy orayda bizde otansýigishtik qasiyetimen últtyq sana-senimge selkeu týsirmey, ýmitti aqtar jastardyng qazaq arasynda moldyghyna quana razy bolamyz.

Erik Qayratbekúly Omarghaliyev, aqyn-audarmashy

Abai.kz