Biz, eresekter, rәmizderding tarihy, onyng mәni men manyzy jayly tym kóp bilemiz. Kóp biletinimiz sol, ony ýiretkimiz kelip túrady, ýiretip te jatyrmyz. Memlekettik rәmizderdi qúrmetteu baghytyndaghy ótkizilip jatqan sharalar da jetkilikti. Al osy júmystar nәtiyjeli bolyp jatyr ma? Oqushylar tuymyz ben eltanbamyzdy qanshalyqty tanidy, әnúrannyng sózi erinning úshynan jýrekting týbine jetti me?

Biz osy jәne ózge de súraqtar tóniriginde oilana kele, rәmizderimiz turaly oqushylardyng ózinen súraudy jón kórdik.

1) Ár elding óz rәmizderi bar. Ol ne ýshin kerek dep oilaysyz?

2) Ár adam elining rәmizderine ne sebepti qúrmetpen qarauy kerek?

3) Bizding tuymyzdy kórmegen adamgha ony qalay sipattap berer ediniz?

4) Siz ben sizding dostarynyzdyng elimizding rәmizderin qúrmet tútyp, qadir-qasiyetin bilgeni qanshalyqty manyzdy?

Rәmizderimizde ótkenimiz ben býginimiz, tipti ertenimiz de bar

1. Rәmizderimiz bizding tәuelsizdigimizdi ghana emes, sonymen qatar tarihymyzdy, dәstýrimizdi basqa elderge kórsetu ýshin kerek dep oilaymyn. Óitkeni tuymyz ben eltanbamyzda, әnúranymyzda bar bolmysymyz da, ótkenimiz ben býginimiz de, tipti bolashaghymyz da bar dep esepteymin.

2. Osynau súraqtyng jauabyn tap basyp aitu qiyn sekildi. Óitkeni qúrmet te – sezimning bir týri. Al sezim týsindirip jatudy qajet etpeydi. Birinshi súraqtyng jauabynda «rәmizderimizde bizding bar bolmysymyz jәne býginimiz ben ertenimiz bar» dep edim ghoy. Sol ýshin de qúrmetteuimiz kerek. Nege deseniz, tarihyndy baghalamasan, jaqsysyna úqsaugha tyryspasan, kelesheginning kemel boluy ekitalay. Rәmizderge qúrmet – elge degen qúrmetpen astasyp jatatyn úly qúbylys.

3. Tuymyzdy kórmegen kisige ony bylay sipattar edim:

Mening tuymda úlysymyzdyng beybitshiligi men birligin kórsetetin ashyq aspan beynelengen. Al qaq ortasynda altyn shapaq taratyp, núr sebelep kýn túr. Múny Úly aqyn Maghjan Júmabaevtyng «Kýnnen tughan balamyn, jarqyraymyn, janamyn» degen óleng joldarymen baylanystyrsanyz da bolady. Biraq tuymyzdaghy altyn kýn maghan memleketimizding kýnnen-kýnge damy beretininen, kýn túrghansha túratynynan habar beretin sekildi әser etedi. Al osy kýnning astynda biyikke samghaghan býrkit bostandyq pen tәuelsizdikting belgisi. Bayqasanyz, býrkit qanatyn sermey qaghyp barady. Búl degenimiz – el retindegi maqsat-múratymyzdyng anyq, baghytymyzdyng belgili ekenining kórinisi. Biz mәngi baqy qanat qagha beremiz, toqtamaymyz, sharshap-shaldyqpaymyz. Kerisinshe, qaqqan sayyn qanatymyz qataya týsedi.

4. Múnyng manyzy orasan zor. Nege ekenin týsindirip kóreyin. Biz esimiz kire bastaghannan ózimizden ýlken adamdargha qarap boy týzeymiz, әreketin qaytalaymyz. Olardyng sezimin bizding de sezinip kórgimiz keledi. Mysaly, aghasy nemese әkesi futbol kórip otyrghanda, ýidegi kishkentay bala ýlkendermen birge ózi oiyn shartyn bilmeytin futboldy kórip, tanymaytyn tobyna jaqtasyp otyrghanyn siz de kórgen shygharsyz. Ol bala belgili bir topty jaqsy kórgennen emes, ýlkenderge eliktegennen sóitedi. Menin, mening dostarymnyng el rәmizderin qúrmet tútuynyng manyzdylyghy da osynda. Yaghny bizding qúrmetimiz keler úrpaqqa da kóp yqpal etedi.

Aqjan ASYL,

Jetisu oblysy, Taldyqorghan qalasy №27 orta mektep gimnaziyasynyng 7-synyp oqushysy.

Rәmizder últtyq bolmysymyzdy bildiredi

1. Rәmizder el tәuelsizdigin aiqyndap, últtyghymyzdy, bolmysymyzdy kórsetedi dep  oilaymyn. Árbir jenisti sәtte shyrqalghan әnúran, jelbiregen tu eldigimizding mereyin asyryp,  abyroyyn arttyra týsedi. Sonday sәtterde óz elimmen, jerimmen maqtana alatynyma quanyp, jýregimdi shattyq sezimi kerneydi.

2. Rәmizderge degen qúrmet elge, jerge, Otangha degen sýiispenshilikti bildiredi jәne sol sezim adam boyyndaghy patriotizmning negizin qalaydy dep oilaymyn.

3. Memlekettik tu – egemendigimizdi aishyqtaytyn birden-bir nyshan. Ol qashan da qasterli, kiyeli. Bizding tuymyzdyng týsi aspan týstes kók, onda jarqyraghan kýn, qalyqtaghan qyran jәne qazaqtyng ong-órnegi beynelengen. Múnyng astarynda tereng maghyna jatyr. Kók týs beybitshilik pen tynyshtyqty, elimizding tútastyghyn bildiredi.  Jarqyraghan kýn baylyq pen molshylyqty, kýsh-quatty, jas jasampaz elding yntymaqtastyq pen seriktestikke әr kez dayyn ekenin bildiredi. Al shuaghyn shashqan kýnning astyndaghy qalyqtaghan qyran beynesi erkindik pen bostandyq, adaldyq pen kýsh-quattyng myqtylyghyn, biyik maqsattar men jarqyn bolashaqqa degen úmtylysty beynelese, tudyng sol jaq shetinde beynelengen oy-órnek qazaq halqynyng әdet-ghúrpyn, mәdeniyeti men salt-dәstýrining simvoly. Osynday keleli oimen jasalghan kók tuymyzdyng avtory Shәken Niyazbekov atama alghysym sheksiz.

4. Men jәne mening dostarym, basqa da kez kelgen qazaqstandyq memlekettik rәmizderimizding qadir-qasiyetin týsinip, ony qúrmetteuge mindetti. Sebebi elding bolashaghy – biz, oqushylar, jastar. Biz jәne bizden keyingi úrpaq últymyzdy sýisek, memlekettik rәmizderimizdi qúrmet tútsaq, elimiz mәngi jasay bermek. «Mәngilik eldin» negizgi alghysharty da osy, últymyzdy sýn, onymen maqtanu dep bilemin.

Samghat ABATBAY,

Jambyl oblysy, Merki audany, Múhtar Áuezov atyndaghy jalpy orta bilim beretin mektep-liyseyining 8-synyp oqushysy.

Rәmizderge qaraghan, tyndaghan azamat Otangha layyq bolsam dep talap qylady

1. Ár elding óz rәmizi bolady. Memlekettik rәmiz elding egemendigin, tәuelsizdigin bildiredi. Bizding de óz tuymyz, әnúranymyz, eltanbamyz, tól tengemiz bar. Múnyng bәri – elding azattyghy men bostandyghynyng dәleli. Ekinshi jaghynan, rәmizderdi kórip, әnúrandy tyndaghan әr azamat óz-ózin qamshylap, namysyn janyp, atamekenining ósip-órkendeuine, qaryshtap damuyna ýles qosu ýshin ne istesem bolady dep oilaydy, qasiyetti Otangha layyq bolsam dep talap qylady.

2. Ár adam tughan jerin, halqyn, Otanyn qalay qúrmettese, onyng rәmizderin de solay qúrmetteuge tiyis. Óitkeni rәmizder sol elding basqa memleketterden ereksheligin kórsetedi. Adam rәmizderin qúrmettegende, óz elin de qúrmetteydi.

3. Mening tuym – mening elimning dýniyetanymyn, bolashaqqa degen senimin bildiredi. Tuymyzdyng týsi ashyq aspandy beynelese, ortasyndaghy shúghylaly kýn jylylyqty, al býrkit bostandyqty, erkindikti kórsetedi, oy-órnek elimizding últtyq naqyshyn bildiredi. Yaghni, tuymyz maghan bizding ashyq aspan astynda, altyn kýnning núryna shomylyp, mәngilik bolashaqqa qyranday samghap bara jatqan últtyq bolmysyn saqtaghan el ekenimizdi aighaqtaytynday kórinedi. Tuymyzdy kórmegen adamgha ony dәl osylay sipattap berer edim.

4. Tuymyz, eltanbamyz,  әnúranymyz – memleketimizding tól qújaty. Rәmizderimizdi qúrmetteu – әrbir Qazaqstan azamatynyng boryshy. Sondyqtan da dostarymnyng elimizding rәmizderining qadir-qasiyetin bilgeni men ýshin manyzdy. Memleketimizding manyzyn ózimizden keyingi úrpaqqa rәmizderimizdi úlyqtau arqyly da jetkizuge bolady.

Erasyl BOROO,

Almaty qalasy, 208 mektep-gimnaziyasynyng 9-synyp oqushysy.

Tu – elding ózi

1. Memlekettik rәmizder – elimizding egemendigi men tәuelsizdigin pash etetin, dәleldeytin nyshandar. Memlekettik rәmizder – halqymyzdyng ruhyn, salt-sanasyn, qaharmandyghy men danalyghyn, bolashaqqa degen arman-tilegin jetkizetin qúndy belgiler. Tuymyz jelbirep, eltanbamyz el esinde mәngi bolyp, gimnimiz shyrqalyp túrsa, bizden baqytty adam bolmas edi.

2. Árbir adam óz elining rәmizderine qúrmetpen qarauy kerek. Basqa elding azamaty men azamatshasy kelip, bizding rәmizderimizdi dәriptep, basqagha jariyalamaydy ghoy. Óz Otanyn sýigen adam qashan da rәmizderdi qúrmet tútyp, keyingi jastargha ýlgi kórseteri anyq.

3. Qazaqstan Respublikasynyng memlekettik tuy kókshil týsti. Búl týs tóbemizdegi búltsyz aspandy kóz aldynyzgha elestedi. Búltsyz aspan beybitshiliktin, tynyshtyqtyn, jaqsylyqtyn, qayghy-múnsyzdyqtyng nyshany. Kók týs – birlik, yntymaqtastyq, adaldyqty bildiredi.Tuymyzdaghy altyn týsti núrgha malynghan altyn kýn – tynyshtyq pen mol baylyghymyzdy beyneleydi. Kýn, jalpy, barsha adam balasyna shuaq shashyp túrady emes pe?! Kýnning astyndaghy altyn týsti qyran erkindikti sýietin qazaq halqynyng asqaq ruhyn, jan dýniyesining kendigin kórsetedi.

4. Qazaqstannyng әr azamaty men azamatshasy óz Otynyn, onyng rәmizderin qúrmet tútyp, sýngi kerek. Óz otbasyn, әke-sheshesin, tughan jeri – babakýldigin syilaytyn, qúrmetteytin adam Otanyn da sheksiz sýiedi dep oilaymyn. Mening janymdaghy dostarym óz Otanyn, óz elining tarihyn, mәdeniyetin, tilin shyn sýietin patriottar dep maqtanyshpen aitar edim. Múnyng manyzy orasan zor. Óitkeni memleketining basty naqyshtaryn biletin, onyng qasiyetin sezinip, baghasyn biletin, qadirine jetetin jan ghana el degende emeshegi ýzilip, damuy, ósip-órkendeui ýshin jan ayamay qyzmet ete alady. Búrynghy batyr babalarymyz qanday qiyn kezderde tu kóterip belgi bergen, ony kórgen, sezgen el sol tudyng astyna toptasqan. Álemdik jarystarda da jenimpaz qatysushynyng memlekettik rәmizin basqalardan biyiktetip, mereyin ósiredi. Demek, Tu degenimiz – erding abyroyy, elding ózi.

Tolghanay QALDYBAY,

Almaty qalasy, Abay atyndaghy respublikalyq mamandandyrylghan daryndy balalargha arnalghan qazaq tili men әdebiyetin terendete oqytatyn orta mektep-internatynyng 10-synyp oqushysy.

Abai.kz