Býgin Mәjilisting jalpy otyrysynda deputat Baqytjan Bazarbek Premier-ministrding atyna su mәselesin kóterip, deputattyq saual joldady.

– Dabyl qaghatyn uaqyt keldi. Mysaly 2040 jyly elimizde su tapshylyghy 15 mlrd. tekshe metrdi qúraydy. Búl shamamen Aral tenizine para-par su. Oilap qaranyzdarshy, elimiz taza auyz su retinde paydalanatyn sudyng kólemi kemi 50 prosentke azayady. Sonda әrbir ekinshi mening otandasym auyz susyz qalady degen sóz emes pe?! Al auyz susyz adam 3 kýn ghana ómir sýretin bilesizder. Búl óte qauipti, – dedi deputat.

Deputattyng aituynsha, elimizding dalasy kóktemde kólge ainalsa, jazda shólge ainalady. Búl mәsele jyl sayyn qaytalanyp otyrsa da, әli kýnge osy sheshiler emes. Tabighattyng bizge bergen resursyn qúmgha qúiyp jatyrmyz.

– Preziydent Qasym-Jomart Toqaev su tapshylyghy mәselesin der kezinde kóterip, arnayy 20 jana bógen salu men 3,5 myng shaqyrymdyq kanaldy janghyrtudy tapsyrdy. Biraq, býgingi Ýkimetting salghyrt әri bayau qimylynan jaqyn arada Qazaqstandaghy su tapshylyghy mәselesi sheshimin tappaytynday kórinedi. Oghan birneshe dәlelimiz bar, – dedi.

Resmy derekter boyynsha, elimizde 1478 gidrotehnikalyq qúrylghy bar. Onyng ishinde 342 – su qoymasy, 219 – damba, 119 – su toraby, 313 – toghan bar. Olardyng 333 respublikalyq menshikte, 895-i – kommunaldyq menshikte, al eng qyzyghy 228-i jeke menshikte bolsa, 22-i – iyesiz eken.

– Su qoymalary eng basty strategiyalyq nysan. Sondyqtan elimizdegi múnday manyzdy su saqtau nysandarynyng kópshiligining jekeleshelenip ketkendigi bizdi qatty alandatady. Su qoymalary men kólderding qojayyndarynyng ne istep, ne qoyyp jatqany belgisiz. Olardyng qanshalyqty tozyghy jetip túr, ony nyghaytu boyynsha qanday sharalar qolgha alynghan, ol jaghy da beymәlim. Jeke menshik nysan bolghannan keyin onyng aumaghyna eshkim bas súqpaydy. Memlekettik baqylaudan da tys qaluda, – dedi Bazarbek.

Deputat su paydalanudaghy kelesi bir manyzdy nysan – kanaldar ekenin aitty. Mәlimetter boyynsha, elimizde shamamen 3,5 mynday magistraldyq jәne sharuashylyq kanaly bar. Olardyng jartysynan astamynyng әbden tozyghy jetken. Sonyng saldarynan 60% su qúrdymgha ketip jatyr. Búl – ýlken shyghyn. Demek, bar sudyng ózin ysyrap etip, dúrys paydalana almay otyrmyz. Naghyz ýnemdeu osy jerde.

Jalpy, kanaldardyng kimning iyeligindegi ekeni de anyq emes. Sudyng súrauyn súraytyn kez jetti. Qasym-Jomart Kemelúlynyng osyghan erekshe nazar audaryp, kanaldargha qatysty bergen tapsyrmasy óte oryndy. Ony tolyghymen qoldaymyn.

– Osyghan oray mәselening manyzdylyghyn eskere otyryp, «AMANAT» partiyasy janynan arnayy komissiya qúru qajet dep sanaymyn. Partiyanyng «Jer amanaty» ayasynda jayylymdyq jerlerdi memleket menshigine qaytarudaghy tabandy is-әreketi kópke belgili. Osy tәjiriybeni kanaldargha qatysty da qoldanugha әbden bolady, – dedi.

Baqytjan Bazarbek mәselelerding manyzdylyghyn eskere otyryp, elimizdegi jeke menshikke ótip, biraq qarausyz qalghan, júmystary ýilestirilmegen su qoymalaryn, dambalardy, kólderdi, bógenderdi jәne taghy da basqa strategiyalyq manyzdy su nysandaryn memleket balansyna qaytaru sharalaryn qolgha alu qajettiligine toqtaldy. Sonday-aq, osy salada zansyzdyqqa jol berip, talapqa baghynbaytyndar qatang jazagha tartyluy tiyis dep esepteytinin aitty.

Abai.kz