بۇگىن ءماجىلىستىڭ جالپى وتىرىسىندا دەپۋتات باقىتجان بازاربەك پرەمەر-ءمينيستردىڭ اتىنا سۋ ماسەلەسىن كوتەرىپ، دەپۋتاتتىق ساۋال جولدادى.

– دابىل قاعاتىن ۋاقىت كەلدى. مىسالى 2040 جىلى ەلىمىزدە سۋ تاپشىلىعى 15 ملرد. تەكشە مەتردى قۇرايدى. بۇل شامامەن ارال تەڭىزىنە پارا-پار سۋ. ويلاپ قاراڭىزدارشى، ەلىمىز تازا اۋىز سۋ رەتىندە پايدالاناتىن سۋدىڭ كولەمى كەمى 50 پروتسەنتكە ازايادى. سوندا ءاربىر ەكىنشى مەنىڭ وتانداسىم اۋىز سۋسىز قالادى دەگەن ءسوز ەمەس پە؟! ال اۋىز سۋسىز ادام 3 كۇن عانا ءومىر سۇرەتىن بىلەسىزدەر. بۇل وتە قاۋىپتى، – دەدى دەپۋتات.

دەپۋتاتتىڭ ايتۋىنشا، ەلىمىزدىڭ دالاسى كوكتەمدە كولگە اينالسا، جازدا شولگە اينالادى. بۇل ماسەلە جىل سايىن قايتالانىپ وتىرسا دا، ءالى كۇنگە وسى شەشىلەر ەمەس. تابيعاتتىڭ بىزگە بەرگەن رەسۋرسىن قۇمعا قۇيىپ جاتىرمىز.

– پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ سۋ تاپشىلىعى ماسەلەسىن دەر كەزىندە كوتەرىپ، ارنايى 20 جاڭا بوگەن سالۋ مەن 3,5 مىڭ شاقىرىمدىق كانالدى جاڭعىرتۋدى تاپسىردى. بىراق، بۇگىنگى ۇكىمەتتىڭ سالعىرت ءارى باياۋ قيمىلىنان جاقىن ارادا قازاقستانداعى سۋ تاپشىلىعى ماسەلەسى شەشىمىن تاپپايتىنداي كورىنەدى. وعان بىرنەشە دالەلىمىز بار، – دەدى.

رەسمي دەرەكتەر بويىنشا، ەلىمىزدە 1478 گيدروتەحنيكالىق قۇرىلعى بار. ونىڭ ىشىندە 342 – سۋ قويماسى، 219 – دامبا، 119 – سۋ تورابى، 313 – توعان بار. ولاردىڭ 333 رەسپۋبليكالىق مەنشىكتە، 895-ءى – كوممۋنالدىق مەنشىكتە، ال ەڭ قىزىعى 228-ءى جەكە مەنشىكتە بولسا، 22-ءى – يەسىز ەكەن.

– سۋ قويمالارى ەڭ باستى ستراتەگيالىق نىسان. سوندىقتان ەلىمىزدەگى مۇنداي ماڭىزدى سۋ ساقتاۋ نىساندارىنىڭ كوپشىلىگىنىڭ جەكەلەشەلەنىپ كەتكەندىگى ءبىزدى قاتتى الاڭداتادى. سۋ قويمالارى مەن كولدەردىڭ قوجايىندارىنىڭ نە ىستەپ، نە قويىپ جاتقانى بەلگىسىز. ولاردىڭ قانشالىقتى توزىعى جەتىپ تۇر، ونى نىعايتۋ بويىنشا قانداي شارالار قولعا الىنعان، ول جاعى دا بەيمالىم. جەكە مەنشىك نىسان بولعاننان كەيىن ونىڭ اۋماعىنا ەشكىم باس سۇقپايدى. مەملەكەتتىك باقىلاۋدان دا تىس قالۋدا، – دەدى بازاربەك.

دەپۋتات سۋ پايدالانۋداعى كەلەسى ءبىر ماڭىزدى نىسان – كانالدار ەكەنىن ايتتى. مالىمەتتەر بويىنشا، ەلىمىزدە شامامەن 3,5 مىڭداي ماگيسترالدىق جانە شارۋاشىلىق كانالى بار. ولاردىڭ جارتىسىنان استامىنىڭ ابدەن توزىعى جەتكەن. سونىڭ سالدارىنان 60% سۋ قۇردىمعا كەتىپ جاتىر. بۇل – ۇلكەن شىعىن. دەمەك، بار سۋدىڭ ءوزىن ىسىراپ ەتىپ، دۇرىس پايدالانا الماي وتىرمىز. ناعىز ۇنەمدەۋ وسى جەردە.

جالپى، كانالداردىڭ كىمنىڭ يەلىگىندەگى ەكەنى دە انىق ەمەس. سۋدىڭ سۇراۋىن سۇرايتىن كەز جەتتى. قاسىم-جومارت كەمەلۇلىنىڭ وسىعان ەرەكشە نازار اۋدارىپ، كانالدارعا قاتىستى بەرگەن تاپسىرماسى وتە ورىندى. ونى تولىعىمەن قولدايمىن.

– وسىعان وراي ماسەلەنىڭ ماڭىزدىلىعىن ەسكەرە وتىرىپ، «AMANAT» پارتياسى جانىنان ارنايى كوميسسيا قۇرۋ قاجەت دەپ سانايمىن. پارتيانىڭ «جەر اماناتى» اياسىندا جايىلىمدىق جەرلەردى مەملەكەت مەنشىگىنە قايتارۋداعى تاباندى ءىس-ارەكەتى كوپكە بەلگىلى. وسى تاجىريبەنى كانالدارعا قاتىستى دا قولدانۋعا ابدەن بولادى، – دەدى.

باقىتجان بازاربەك ماسەلەلەردىڭ ماڭىزدىلىعىن ەسكەرە وتىرىپ، ەلىمىزدەگى جەكە مەنشىككە ءوتىپ، بىراق قاراۋسىز قالعان، جۇمىستارى ۇيلەستىرىلمەگەن سۋ قويمالارىن، دامبالاردى، كولدەردى، بوگەندەردى جانە تاعى دا باسقا ستراتەگيالىق ماڭىزدى سۋ نىساندارىن مەملەكەت بالانسىنا قايتارۋ شارالارىن قولعا الۋ قاجەتتىلىگىنە توقتالدى. سونداي-اق، وسى سالادا زاڭسىزدىققا جول بەرىپ، تالاپقا باعىنبايتىندار قاتاڭ جازاعا تارتىلۋى ءتيىس دەپ ەسەپتەيتىنىن ايتتى.

Abai.kz