Qazaq baspagerlerining tragediyasy
Qazaq kitaby qazaqqa jetip jatyr. Jetkizip jatqan ana tilimizde kitap shygharatyn baspagerler.
Az kem sheginis jasaytyn bolsaq, qazaq media kenistiginde tónkeris jasaghan qalamger Núrjan Quantayúlynyng asyl beynesi kóz aldymyzgha keledi. Kóz aldymyzgha keledi degen sebebimiz qazaqilyghy mol Semey oblysyn Elbasizm kezinde ShQO oblysyna qosuda jibergen olqylyqtyng ornyn toltyryp, agha gazetpiz dep keude qaghatyn «Egemen Qazaqstandy» shang qaptyrghan media әbjildigi.
Media әbjildik degenimizding astarynda әr apta sayyn oblysymdaghy qazaq ruhanyatynda óz orny barlar men sol jayynda sóz qozghap jýrgenderdi әdebiyet aidyna shyghara biletin kәsiby aidaharlyq tanytty.
Sol aidaharlyq Semey Abay atauymen jeke oblys atanghanda Merey Qart tarapynan óz jalghastyghyn tapqandyghy kónildi quantady.
Biraq, Núrjannyng janashyldyghy audandyq gazetterdi bir ortalyqqa baghyndyruy dәl qazir «Semey tany» tarapynan óz jalghastyghyn tapqanymen bir tamyry kem soghyp jatyr. Sebebi qalam quaty kem Borduliha men Besqaraghay ghana «Semey tany» qúshaghyna qúlaugha beyil tanytqany tang qaldyrmaydy. Jazushylar odaghy osy olqylyqtyng ornyn toltyru ýshin әr oblysta «Qazaq әdebiyetinin» qosymshasyn ashudy jón dep tapty. Biz jurnalister búny janadan qúrylghan oblystardaghy audandyq gazetterding pighyly bólekterding jútqynshaghynda jútylyp ketpeuine degen Jazushylar Odaghynyng aghalyq iltipanynan dep bilemiz.
Elbasizm kezinde baspagerlerdi tendrge telmirtti. Qazaqstanda 3 myng auyldyq okrug pen 7 myng mektep barlyghy olardy ana tilimizdegi kitappen qamtamasyz etu kerektigi esten shygharylyp, 2 myng men 5 myng arasyndaghy kitap shygharudy baspagerlerge mindettep dostardy bir-brimen qas dúshpangha ainaldyratyn ýrdisti ómirge әkelip, kitapkerlerdi ózara qas dúshpangha ainaldyrdy.
Kitap naryghy tek qana ana tilimzdegi qalamgerlerding tuyndylaryn oqyrmandargha úsynudan túrmaytyndyghy ziyaly qauym sanasynan kýshpen yghystyrtylyp, KSRO kezindegi qalyptasqan audarmashylar qauymy men redaktorlar alqasy mýldem nazardan tys qaldyryldy.
Endi osy qatelikten qorytyndy shygharatyn kez kelgen siyaqty. Oghan aghyngha qarsy jýzgen Núrjan Quantayúlynyng taghdyry kuә degim keledi. Qazaq baspagerlerining tragediyasyn últtyq quanyshqa ainaldyratyn kez kelgen siyaqty. Qazaq kitabynyng baghasyna 4-6 jyl memleket dotasiya jasasa, jәne Reseyden aghylghan kitaptyng qazaqsha audarmasy boluyn talap etetin Zandy qabyldasa, biz sóz etken Núrjannyng kәsiby armany oryndalady.
Ábil-Serik Áliakbar
Abai.kz