Jeksenbi, 8 Qyrkýiek 2024
Biylik 933 1 pikir 25 Shilde, 2024 saghat 16:35

Oqu ministrligi jarty jyldyng esebin jariyalady

Suret: primeminister.kz

Oqu-aghartu ministrligining jartyjyldyq qorytyndysy: jana mektepter men balabaqshalar salu, balalardyng qúqyghyn qorghau jәne inkluzivti bilim beru

Qazaqstannyng Oqu-aghartu ministrligi bilim beru jýiesin jetildiruge baghyttalghan baghdarlamalar men jobalardy iske asyrudy jalghastyruda. Bilim beru infraqúrylymy damuda, sifrlyq tehnologiyalar engizilude, balalardyng qúqyghyn qorghau jәne qauipsizdigin arttyru sharalary kýsheytilude.

Qazaqstandyq oqushylardyng 2024 jyldyng birinshi jartyjyldyghynda halyqaralyq olimpiadalarda qanday jetistikterge qol jetkizgeni jәne bilim beru salasynyng basqa da negizgi kórsetkishteri turaly Primeminister.kz sholu materialynan oqynyzdar.

Býgingi tanda Oqu-aghartu ministrligining qaramaghynda 22 myng bilim beru úiymy bar, onyng ishinde 11,5 mynnan astam balabaqsha, 8 myng mektep jәne 700 kolledj júmys istep túr. Bilim alushylardyng jalpy sany – 6 mln, al pedagogtar sany – 600 myngha juyq.

Infraqúrylym: damu jәne janghyru

Birinshi jartyjyldyqta 27 myngha juyq jana mektepke deyingi oryndar ashyldy, búl – balalardy sapaly mektepke deyingi tәrbiyemen jәne oqytumen qamtudy 91,5%-gha deyin úlghaytugha yqpal etti. Qala men auyl arasyndaghy bilim beru mýmkindikterindegi alshaqtyqty azaytu ýshin jana oqushy oryndary engizilude, jyl sayyn 1 myng auyl mektebi janghyrtylady jәne robotty tehnika, himiya, biologiya, fizika jәne STEM-zerthanalar boyynsha zamanauy pәndik kabiynetter satyp alynady.

Sonday-aq mamandandyrylghan bilim beru mekemelerining jelisin keneytu sharalary jalghasuda. Inkluzivti bilim beruge jaghday jasaghan mektepterding ýlesi 88%-gha deyin artty, al balalardy arnayy psihologiyalyq-pedagogikalyq qoldaumen qamtu 80%-gha jetti. Inkluzivti bilim berudi qamtamasyz etu ýshin qosymsha kriyteriyler әzirlendi.

Kolledj studentterining túrghyn ýy jaghdayy jaqsaruda. Elimizding ónirlerinde 2,6 myng tósek-oryngha arnalghan 11 jana jataqhananyng qúrylysy jýrgizilip jatyr, búl studentterding 85%-dan astamyn ýi-jaymen qamtamasyz etuge mýmkindik beredi.

Sifrlandyru: bilim berudegi jana tehnologiyalar

Memleket basshysynyng tapsyrmasy boyynsha 2024 jylghy mausymgha qaray Qazaqstan mektepterinde internet sapasy ýsh ese jaqsartyldy. Barlyq mektep oqulyqtary sifrlyq formatqa kóshirildi jәne 11 platformada qoljetimdi. Bilim beru resurstarynyng qoljetimdiligin arttyru ýshin eGovMobile mobilidi qosymshasynda «Bilim» jana serviysi iske qosyldy, sonday-aq orta bilim turaly attestatty, tehnikalyq jәne kәsiptik bilim turaly diplomdardy qosa alghanda, elektrondy ýkimet portalynda sifrlyq qújattardyng tizbesi keneytildi.

Balalardyng qauipsizdigi men qúqyqtary: memlekettik sayasat basymdyqtary

Balalardyng qauipsizdigin qamtamasyz etu jәne olardyng qúqyqtaryn qorghau – memleket ýshin basym mindetterding biri bolyp qala bermek. Biylghy mausym aiynda әielderding qúqyqtary men balalardyng qauipsizdigin qamtamasyz etuge baghyttalghan zang kýshine endi, onda balalargha jasaghan zorlyq-zombylyq ýshin jazany qatandatatyn 70-ten astam týzetuler engizilgen.

Bala qúqyqtary jónindegi ónirlik uәkilderding mәrtebesi zannamalyq týrde bekitildi, sonday-aq zorlyq-zombylyqtan zardap shekken balalargha kómek kórsetetin arnayy baghdarlama qarastyrylghan. 18 psihologiyalyq qoldau ortalyghy ashyldy. Balalardyng qúqyqtary búzylghan jaghdayda jedel den qoy ýshin eskertusiz jospardan tys tekseru mýmkindigi engizildi jәne balalardyng qúqyqtaryn qorghau salasyndaghy baqylau funksiyalary keneytildi, «111» baylanys ortalyghy iske qosyldy.

Jetim balalar men ata-anasynyng qamqorlyghynsyz qalghan balalardyng qúqyqtaryn qorghaugha erekshe kónil bólinedi. Tәlimgerlik instituty engizilip, qamqorshylyq organdary qyzmetkerlerining shtaty 46%-gha úlghaytyldy. Qazirgi tanda olardyng jalaqysyn 50%-gha arttyru mәselesi talqylanyp jatyr.

Sonday-aq bilim beru úiymdarynda órtke qarsy jәne terrorizmge qarsy qauipsizdikti qamtamasyz etu talaptary kýsheytildi, atap aitsaq: dabyl týimeleri, beynebaqylau jýieleri, turniyketter jәne liysenziyalanghan kýzet qarastyrylghan. Bilim beru úiymdary qauipsizdik jýielerimen alghash ret barynsha jaraqtandyryldy.

Tәrbie jәne bilim beru: azamattyq qúndylyqtardy qalyptastyru

Mektep balalar arasynda azamattyq-patriottyq qúndylyqtardy qalyptastyruda sheshushi ról atqarady. Ótken jylghy qyrkýiek aiynda Ministrlik «Birtútas tәrbiye» baghdarlamasyn qabyldady. Onyng bilim beru mekemelerine engiziluining arqasynda ata-analar qauymdastyghynyng belsendi qatysuymen 684 mynnan astam is-shara ótkizildi.

«Mening bauyrym», «Dosbollike» sekildi 22 iri әleumettik joba men respublikalyq qozghalystardy iske asyru, sonday-aq týrli chellendjder men aksiyalar ótkizu, aghash otyrghyzu sharalary odan әri jalghasuda.

Bilim beru jelisining kadrlyq әleuetin damytugha erekshe kónil bólinedi: 30 myng pedagog biliktilikti arttyrudyng tegin kurstarynan ótti, al «Bilim berudegi ózgeristerding 1000 kóshbasshysy» baghdarlamasynyng 109 týlegi mektep diyrektorlary bolyp taghayyndaldy. Basqarushylardyng jana qúramyn qalyptastyru jobasynyng tabysty iske asyrylyp jatqany aiqyn.

Su tasqyny kezeni: niyettestik jәne qoldau

Biylghy kóktemde eng kýrdeli sәtte oqu-aghartu jýiesining 26 mynnan astam qyzmetkeri shynayy niyet tanytyp, tabighy apatqa qarsy túrdy. Ministrlik dereu bilim alushylar men pedagogtardy qoldau sharalaryn qabyldady. 5 mynnan astam bala sauyqtyru ortalyqtaryna joldama aldy.

Osy jazda balalardyng jazghy demalysyn úiymdastyru tәsili alghash ret ózgertildi. Birynghay talaptar engizildi, Balalar sauyqtyru ortalyqtarynyng tizilimi bekitildi. Ár ónirde memlekettik organdar men әkimdikter ókilderinen monitoringtik toptar qúryldy. Barlyq mektep oqushysyna qauipsizdik tehnikalary, qauipsiz jýzu daghdylary boyynsha núsqaulyqtar jazylghan GUIDEBOOK-tar berildi. 2024 jylghy jaz mezgilining qorytyndysy boyynsha 2,5 mln-nan astam bala 16 jyl boyy júmys isteytin, 183 mausymdyq jәne 10 myng basqa ýlgidegi lagerilerde demalady.

Bilim beru sapasyn arttyru: jetistikter men bastamalar

2024 jyly Qazaqstannyng Oqu-aghartu ministrligi Bilim sapasyn baghalaudyng últtyq jýiesining jana modelin bekitti. Al Últtyq bayandama ayasynda nysanaly mekteptermen jeke júmys jýrgizuge, pedagogtardy oqytudy kýsheytuge basa nazar audaryldy.

Qazaqstandyq oqushylar 2024 jyly 12 halyqaralyq olimpiadada 361 medali jenip aldy, onyng ishinde: 41 altyn, 134 kýmis jәne 186 qola. Sonday-aq oqushylar Singapur, Qytay jәne AQSh-taghy robotty tehnika boyynsha halyqaralyq chempionattarda erekshe jetistikke jetti. Los-Andjelestegi Dýniyejýzilik ghylymy jәne injenerlik kórmede, Ózbekstandaghy Aviysenna atyndaghy Halyqaralyq matematikalyq olimpiadada jәne biologiya olimpiadasynda, Gruziyadaghy qyzdargha arnalghan halyqaralyq matematikalyq olimpiadada, Qytaydaghy himiya boyynsha Halyqaralyq Mendeleev olimpiadasynda 100% nәtiyje kórsetti. Elimizding oqushylary Balqan týbegining eng myqty jas matematikterining ýshtigine endi.

Oqushylardyng osynday joghary nәtiyjeleri biylghy shilde aiynda biologiya boyynsha әlemdegi eng bedeldi olimpiadany Qazaqstanda ótkizuge yqpal etti. IBO tarihynda alghash ret elordamyzda eng kóp qatysushy elder bas qosty. Búl – 81 elden kelgen 300 jas biolog. Elimizding qúramasy qazaqstandyq bilim beruding joghary halyqaralyq imidjin taghy da rastap, 100% medalidyq esep kórsetti.

Abai.kz

1 pikir