Balalar әdebiyetining taghdyry – el bolashaghynyng taghdyry!

2007-2017 jyldary «ZHERSU» korporasiyasy men Qazaqstan Jazushylar odaghy úiymdastyrghan dәstýrli  «Daraboz» atty balalargha arnalghan tuyndylar bәigesi boldy. Jýlde alghan shygharmalar «Kәusar búlaq» degen atpen qazaq jәne orys tilderinde jaryq kórip túrdy. Ol kitapty óz basym asygha kýtetinmin. «Daraboz» bәigesi qanshama jazushynyng baghyn ashty, balalar әdebiyetine jana esimder keldi. Aqyry toqtap qaldy. Óte ókinishti!

Balalar men jasóspirimderge arnalghan әdeby dәstýrli bәigeler auaday qajet. Búl konkurstar, balalar әdebiyetine jana esim әkeledi. «Búlaq kórseng kózin ash» demekshi, jas talanttar tanylady. Balalar әdebiyetining baghy janady! Gýldeydi! Kórkeyedi. Qanatyn kenge jayady!

Balalargha arnalghan jalghyz әdeby jurnal - «Baldyrghan», jasóspirimderge arnalghan «Úlan» gazeti men «Aq jelken» jurnaly óz dengeyinde jaqsy shyghyp jatyr. Jogharydaghy ýsh basylymgha menedjerlik jetispeydi. Tirajyn kóbeytu ýshin, baspasózge jazylu nauqany kezinde ýgit-nasihatpen kóp júmys isteu kerek.

Byltyrdan beri semeylik talantty әdebiyetanushy, bilimdi synshy Ábil-Serik Áliakbar men jas ghalym, aqyn Erik Omarghaliyev «Qúnanbay qajy atyndaghy Alash audarmashylar odaghy qoghamdyq qory» ayasynda biraz iygi-izgi júmystar atqaryp keledi. «TATO» dep atalatyn balalargha arnalghan týrli-týsti internet onlayn jurnalynyng birinshi sanyn shyghardy. «TATO» jurnaly alghashqy  sanynan bastap jas oqyrmandardyng qyzyghushylyghyn arttyra týsti.  Jaqynda ghana Abay oblysyna qarasty Kókpekti audanynda  «Núrjan Quantayúlynyng әdeby mektebin» ashsa, endi búl júmysty Ayakóz audanynda, osy joldardyng atyndaghy әdeby mektepti ashudy josparlap otyr. Búl is--sharany janashyl, isker Ayakóz audandyq bilim bólimining basshysy Núrghaly Ázimbaev qoldap otyr.

Juyqta tughan elge barghanymda Ayakóz qalasyndaghy № 6, ózim týlep úshqan Dulat Babatayúly atyndaghy, tughan auylym Qaraghashtaghy Jambyl Jabaev atyndaghy mektep oqushylarymen bolghan kezdesu keshi qyzyqty ótti.

Mektep oqushylarymen kezdesu keshine jii baramyn. Balalar kóp nәrseni bilgisi keledi, oqyghysy keledi. «Balalargha arnalghan qazaq tilindegi kitaptar nege az, bezendirilui nege nashar, nege qyzyqty emes?» - degen súraqty kóp qoyyp jatady.

Shaghyn maqalada, jalpy әdebiyet, onyng ishinde balalar әdebiymetine qatysty qordalanghan mәselelerdi jan-jaqty qamtyp, tolghap aitu mýmkin emes. Biz «osy krek-au» degen jәitti ghana qaghazgha týsirdik...

Qazaq dalasy – keng baytaq. Kýmbir-kýmbir kóne kýiimiz ben tolghauy toqsan jyrlarymyzda – «úshsa qústyng qanaty talady, shapqan attyng túyaghy tozady, Atyrauy – aishylyq, Qaratauy – kýnshilik» dep tolghaymyz.

Tughan jerding әrbir sayy men qyrqasy, tauy men ózeni tarihtan syr shertedi. Árbir jer atauynyng tórkini turaly talay-talay anyzdar men әngimeler bar. Árbir ólkening halqyna suyqta pana, ystyqta saya bolghan, esimderi el esinde saqtalghan birtuar perzentteri bar. Osynyng bәrin jas úrpaq bilip ósui tiyis.

Balalargha arnalghan shygharmalardyng altyn arqauy, dittegen nysanasy osy tónirekte órbigeni lәzim.

Dana halqymyz, «ýlkenning jýzine bergenshe, balanyng birine ber» deydi. Endeshe, tәuelsiz elimizding bolashaghy - balalargha arnalghan mәndi-maghynaly, mazmúndy,jas oqyrmannyng ruhyn kóteretin tili shúrayly, jaqsy kitaptarymyz kóp bolsyn, aghayyn!

Tolymbek Ábdirayym,

balalar jazushysy, mәdeniyet qayratkeri, Halyqaralyq «Alash» әdeby syilyghynyng laureaty

Abai.kz