Álemdik tarih ghylymynda fashizmning – últtyq fashizm, taptyq fashizm, diny fashizm jәne memlekettik fashizm degen týrleri bar. Osynyng ishinde diny fashizmdi Izraili men Armeniya tu etip ústanyp otyrsa, memlekettik fashizm AQSh, Resey jәne Qytaydyng basty qaruy.

Fashizm Gitlermen birge kelmeske ketken joq. Qayta jana formany iyelenip, әlemdik sayasatqa óz yqpalyn tiygize bastady. Al, Reseyding ýkilegen tarihyndaghy «Úly Otan soghysy» bar bolghany adamzat tarihyndaghy II Dýniyejýzilik soghystaghy últtyq fashizm men taptyq fashizm arasyndaghy qandy qasap qana.

Endi «Ortaq tariyh» degen pәleni oilap tapqan Resey biyligi «Jenisting 80 jyldyghyn» jeleu etip, TMD kenistigindegi týrki memleketterine óz konsepsiyalary men týsinikterin tanbaq.

«Oynay bilmegen sheshesining aldy-artyn týrtip oinaydy» degen qazaqtyng qiyanqy sózi - Resey Federasiyasynyng Syrtqy ister ministri Sergey Lavrovqa qarata aitylghanday.

«Qazaqstanda da, Reseyde de auyq-auyq ortaq tarihy ótkenimiz turaly taqyryptar kóteriledi. Ártýrli pikirler - búl qoghamda shiyelenis tudyrady. Ortaq tarihshylar tobyn qúru - osynday janjaldardy sheshu ýshin manyzdy qadam. Búl bastama eki elde de órship kele jatqan «jana tariyhqa qúshtarlyqty suytugha» kómektesedi», - dedi Sergey Lavrov. Ol qol jetkizilgen kelisimdi «eki tarap ýshin de ong әri paydaly» dep atady.

Lavrovtyng búl lepirmesi – jeke adamnyng auyzyndaghy sóz ghana emes, býkil Resey elining ortaq pikiri.

Lavrov aitty. Al orys baspasózi ol jayly ne deydi?

Reseyding «Vesti» telearnasy: «TMD elderining mektep oqulyqtarynda jalpy Kenestik tarihtyng negizgi oqighalary joq nemese búrmalanady. Múnday qorytyndyny sarapshylar jasady, olar búrynghy odaqtas 12 respublikada 187 oqu qúralyna taldau ajsaghan», - deydi Lavrovtyng sózin qoshtay.

Ári qaray: «Oqulyqtardyng avtorlary Reseyding beynesin jeksúryn otarlyq imperiya retinde beyneleydi. Reseyge qosylu derbestikti joghaltugha tenestiriledi, al búl oqighanyng jaghymdy tústary qaralmaydy. Kenes Odaghyn Ekinshi dýniyejýzilik soghystyng kinәli memleketi dep ataydy. Múnday týsindirmeni Gruziya, Ukraina jәne Baltyq jaghalauyndaghy oqulyqtarda tabugha bolady», - deydi Resey teleefiyri.

Reseyding «Memlekettik Klub» deytin qory: «Osy oqulyqtardyng barlyghynda biz naqty derekter men olardyng týsindirmelerining sәikessizdigin bayqadyq. Bizde mynaday súraq tuyndaydy: bizding Ukrainadaghy, Gruziyadaghy jәne Qazaqstandaghy әriptesterimiz tarihty osylay týsinedi me?», - dep súrau salady Resey tarihshylary.

Biyligi men sayasatkerleri ne deydi?

TMD isteri, euraziyalyq integrasiya jәne otandastarmen baylanys komiyteti tóraghasynyng orynbasary Qazbek Taysaev: «Bizding komanda TMD elderining tarih jónindegi oqulyqtaryn jinady jәne taldau barysynda Úly Otan soghysy oqighalaryn sipattauda eleuli búrmalaushylyqtar anyqtaldy. Resey Preziydenti TMD-da birynghay bilim beru kenistigin qúru qajettigi turaly birneshe ret mәlimdegen bolatyn, búl bizding ortaq tarihymyz boyynsha birynghay oqulyqtar jazudy bildiredi. Úly Jenis aldyndaghy bizding paryzymyz - tarihy derekterding búrmalanuyna jol bermeu jәne bizge osynday joghary baghamen qalghan múrany saqtau», - dep kósiledi.

RF Dumasynyng aghartu komiyteti tóraghasynyng birinshi orynbasary Yan Lantratova: «Búrynghy KSRO elderi ýshin tarihtyng osy kezeni turaly ótirikting postkenestik kenistikte taraluyna qarsy túru ýshin Úly Otan soghysy turaly mektep oqulyghyn jasau qajet», - dep mәlimdedi.

RF Qauipsizdik kenesining hatshysy Nikolay Patrushev: «AQSh TMD elderi ýshin tarihty búrmalanghan týsinikpen oqulyqtar әzirleudi qarjylandyrady. Tarihty búrmalau jәne fashizmdi qayta janghyrtu әreketteri - Batystyng gibridtik qúraldarynyng arsenalynan qauipti», - dep mәlimdedi.

Reseyding Federasiya Kenesining spiykeri Valentina Matviyenko: «TMD elderining birlesken oqu qúraldaryn dayyndau Jenisting 80 jyldyghyna oray ayaqtaluy tiyis. Tariyhqa ortaq kózqarasty saqtaudyng manyzdy. Búl baghytta praktikalyq júmysty jýzege asyru ýshin ótken jyldyng qazan aiynda Syrtqy ister ministrlerining sheshimimen TMD-gha qatysushy memleketterding tarihshylar men múraghatshylardyng halyqaralyq qauymdastyghy (komissiyasy) qúryldy», - dep mәlimdedi.

Osylay tizbeley bersek, ayaghyna býgin jetpeymiz. Biz Abai.kz oqyrmandaryna Mәjilis deputaty Ermúrat Bapiyding pikirin úsynamyz...

Suret QR Mәjilisining baspasóz qyzmetinen alyndy.

Ermúrat Bapiy:

– Búl kimning bastamasy? Maqsat qanday? Bir tәuelsiz elding tarihyn ekinshi bir ruhany araz el jasauy mýmkin be? Lavrov aitqanday, tarih iliminde «vzaimnoe uvajeniye» degen týsinik bolmaydy, bolatyny - tarihy derekter negizindegi aqiqat pen tariyhqa degen әdiletti kózqaras!

Biz óz tarihymyzdy ózimiz jasaymyz! Regressten basqa eshtenege bilmeytin reseylik ekspertter bizge qajet emes!

Kakaya mojet byti sovmestnaya gruppa ekspertov po istorii, kogda Rossiyskaya imperiya, potom SSSR, teperi Rossiya, vse vmeste okolo dvuh vekov iskajaly istorii stepnyh narodov?

Auu, qazaq tarihshylary, qaydasyndar?!

Týiin: Álbette әlem tek Resey maqúldaghan kózqarastaghy tarihty jazu kerek degen oidaghy Putin rejiymining Qazaqstandaghy búl astamdyghy ghylymy ortada qoldau tappasy anyq. Reseyding Ortalyq Aziya memleketterining tarihy oqulyqtaryna qarsy nauqanyn - «Irigenning auzynan shirigen sóz shyghady» dep týiindeuge bolady. Qazaq shynayy tarihty Reseyding núsqauynsyz jazady!

Abai.kz