QR Premier-ministri

O.A. Bektenov myrzagha!

- Sheteldegi qandastarymyzdy elge qaytaru isi eshqashan nazardan tys qalghan emes, qalmaydy da. Dýniyejýzindegi qandastarymyzdyng basyn tughan jerde biriktiru – bizding qasiyetti paryzymyz;

- Sheteldegi qandastarymyzben tyghyz qarym-qatynas ornatyp, ruhany baylanysty nyghayta beremiz. Búl mәsele – mening jeke nazarymda;

- Qazaq eli shet memleketterde túratyn qandastaryn jan-jaqty qoldaugha airyqsha kónil bóledi. Olardyng tarihy Atamekenine qonys audaruyna barlyq jaghday jasalghan;

- Qay memleketti meken etse de, qazaqtyng bir ghana tarihy Otany bar, ol – Qazaqstan. Sondyqtan biz shetelde túratyn bauyrlarymyzdy qoldaugha qashanda basa mәn beremiz...

Qúrmetti Oljas Abayúly!

Esinizde bolsa, jogharydaghy men keltirgen sitatanyng bәri Preziydentimiz Qasym-Jomart Toqaevtyng preziydent bolghannan bergi alty jylda shekara syrtynda qalghan qandastarymyz turaly әr kezdegi jýregin jaryp shyqqan tarihy sózderi.

Naqtylap aitsam, Siz basqaryp otyrghan Ýkimetke alystaghy aghayyndy Elge oraltu, olarmen tyghyz qarym-qatynas ornatu, kómektesu turaly bergen tapsyrmalary men núsqaulary!

Qaytalap bir oqyp shyghynyzshy, Qúday-au, atqarushy biylik pen zang shygharushy organ ýshin búdan artyq qanday tapsyrma nemese qanday núsqau kerek?!

- Dýniyejýzindegi qandastarymyzdyng basyn tughan jerde biriktiru – bizding qasiyetti paryzymyz!

Búl – býkil kóshi-qon sayasatynyng TÚGhYRNAMASY ghoy!

Osydan keyin, Qúday-au, kóshi-qon ýrdisin retteuge arnalghan tújyrymdama men baghdarlama atauly osy Úly maqsatty jýzege asyrugha, zandar men normativtik qújat bitken osy Úly maqsatty mýltiksiz oryndagha baghyttalyp, minsiz etip jasaluy jәne qabyldanuy kerek qoy!

Ókinishke oray, Qasym-Jomart Kemelúlynyng búl tapsyrmalary men núsqaularyn Asqar Mamin Ýkimetinen bastap, qazirge deyingi birde-bir Ýkimet óz dengeyinde oryndaghan joq!

Oryndau bylay túrsyn, kerisinshe shetten kelgen aghayyndardyng qújattanu tәrtibin barynsha qiyndatyp jiberdi!

- Qandastarymyzdy Ýkimet aiqyndaghan oblystargha qonystandyru ýshin qoyylghan ónirlik shekteu qoyamyz dep, Konstitusiyanyng 21-babyna qayshy norma qabyldaptyp tastadynyzdar;

- «Qandas» mәrtebesin beru tәrtibi búrynghy ýsh júmys kýninen otyz bes júmys kýnine kóbeytip qoydynyzdar;

- 2022 jyly jolgha qoyghan «Ata joly» gartalarynyzdyng siqy anau, mine, biyl qayta bastan jasap jatyrsyzdar;

- Kóshi-qon sayasatynyng 2023–2027 jyldargha arnalghan tújyrymdamasy da onyp túrghan joq, eki jylgha jetpey jatyp bir milliard tengeni jelge úshyrdy;

- «Otandastar qory» kommersiyalyq emes aksionerlik qoghamy etnikalyq qazaqtar jii qonystanghan memleketterge baryp, «Kishi qúryltaylar» ótkizip, ondaghy aghayyndarymyzgha Preziydentimiz Qasym-Jomart Toqaevtyng jýrekjardy ystyq sәlemin jetkizip, kórnekti túlghalar ýshin arnayy jibergen nagradalary men «Alghys hattaryn» tabystap,kóp-kórim jaqsy júmys jasap jatyr edi, songhy kezde ol da toqtap qaldy. Estisek, Ýkimet atalghan kommersiyalyq emes aksionerlik qoghamgha bólinetin qarajatty qyrqyp tastapty...

Oylanyzshy, osydan keyin, ne aitugha bolady?!

Qúrmetti Oljas Abayúly!

Býgin Siz basqaryp otyrghan Ýkimetke shettegi qandastarymyz ýshin túnghysh ret asa shúghyl sheshim qabyldaytyn erekshe jaghday tuyp otyr!

Ol – Tayau Shyghystaghy alapat soghystyng oshaghyna ainalghan Irandaghy qandastarymyzdy qirandynyng astynda qaldyrmay, birden Qazaqstangha kóshirip alu turaly sheshim!

Qúrmetti Oljas Abayúly!

Tayau Shyghystaghy alapat soghys órtining tútanghanyna, mine, bes kýn boldy. Iran men Izrailiding bir-birine qaytarma soqqysynyng tolastar týri joq!

Óziniz de jaqsy bilesiz, Iran Islam Respublikasynda alty-jeti mynday bizding qarakóz qandastarymyz túrady.

Al, olardyng qanday jaghdayda, qaydan jәne qashan búl elge auyp ketkeni turaly aityp jatu – artyq әngime!

Tek, Túnghysh Preziydent Núrsúltan Nazarbaevtyng Tәuelsizdinti ala salyp, 1992 jyly teniz arqyly osy Irannan 50-60 otbasyn jәne 1993 jyly 230-dan astam otbasyn eki  mәrte eki eshelonmen Atajúrtyna kóshirip alghanyn esinizge sala keteyin.

Al, Irandaghy qazaqtar turaly terenirek bilginiz kelse, sol kezdegi Iranda elshi bolghan, býginde seksenning sengirine shyqqan abyz aqsaqal Jyrzatay Joldasbekovten súrasanyz, mayyn tamyzyp túryn aityp beredi.

Endi, әuelgi sózimizge oralsaq, soghys órti tútanghan osy bes kýnnen beri sol alty-jeti myng qazaq ne kýide bolyp jatyr degen bir lauazymdy túlgha bolghan joq!

Siz basqaryp otyrghan Ýkimet ýnsiz;

Preziydent Ákimshiliginen de tyrs etken dybys joq;

Parlamentting qos paratasynyng deputattary jym-jyrt;

Qúzyrly ministrlikterding bәrining tili baylanyp qalghan;

Kóship kelushiler men qonys audarushylardy qonystandyru ýshin Ýkimet aiqyndaghan obylystardyng әkimderining búl jaghday óni túrmaq, týsine de kiretin emes...

Qansha degenmen, jetpis jeti atasynan beri tektiliktiligin joghaltpay kele jatqan ADAYDYNG ÚRPAGhY emes pe, әleumettik jeli arqyly tek qazaqtyng kórnekti aqyny, Memlekettik syilyqtyng iyegeri Ayt-Man Núrjan (Svetqaly Núrjanov): «Izraili suyq qarugha qol salar syndy! Kýning ne bolar, Irandaghy qazaghym?..» dep, óz alandaushylyghyn bildirse; belgili qogham qayratkeri Jәnibek Qojyq: « Irandaghy qazaqtardy elge aldyru kerek. Soghystan qashqan jýzdegen myng orystyda qabyldadyq emes pe?» dep, óz pikirin qaldyrypty...

Endi, amal joq, búl mәseleni taghy da mening kóteruime, Sizding atynyzgha hat jazuyma tura keldi!

«Taghy da...» deytin sebebim, anau jyly AQSh pen NATO әskerin Aughanystannan shygharyp, «Taliban» qozghalysy qaytadan biylikke kelgen shaqta Aughanystandaghy qandastarymyzdy Qazaqstangha kóshirip alu turaly mәseleni de birinshi bolyp men kótergen bolatynmyn.

Aldymen «Preziydent Qasym-Jomart Toqaevtyng «Qasiyetti paryzyn» oryndaytyn kez – dәl osy tús!» dep, QR Premier-ministri A.Ú. Mәminge hat joldadyq, «Qajet bolghan jaghdayda...» qashangha josparlanghan meje?!» dep, QR Sytqy ister ministri Múhtar Tileuberdi myrzagha súrau saldyq, «Aughan qazaqtaryn ELGE ÁKELU – Últtyq paryzymyz!» dep, «DAT» gazetine súhbat berdik...

Sodan keyin baryp, Ýkimet qimylday bastaghan...

Sóitip, Preziydentimiz Qasym-Jomart Toqaevtyng tikeley tapsyrmasymen Aughanystangha arnayy samolet jóneltilip,  ajal qúshaghynda qalghan bir bólim qandastarymyz Otanyna oralghan edi.

Qauiptiligi odan da auyr jaghday, mine, taghy qaytalanyp otyr.

Búl joly Islam Respublikasynda!

Irandaghy qandastarymyz qirandy astynda qala ma degen qauip bes kýnnen beri meni úiqy men kýlkiden qaldyrdy.

Ásirese, Irandaghy osynau alapat soghys órtining tútanghanyn kórip otyryp, Qazaqstan Ýkimetining ondaghy ýrey astynda qalghan  alty-jeti myng qandasy turaly bezireyip, týk bilmegendey bolyp otyrghany meni qatty alandatuda!

Sonda, aitynyzshy, shettegi qazaq tek Qasym-Jomart Toqaev pen Auyt Múqiybekke ghana kerek pe?!!

Shekara syrtyndaghy qazaqtargha kelgende, Bizding Ýkimetter nege osynshama tasbauyr?!!

Álde, olardyng auzyna opasyz Kәrim Mәsimov «týkirip» ketken be?!

Álde, menen keyingi kelgen premier-ministrler shettegi qazaqtar dese, jau kórgendey tiksinetin bolsyn dep, Ýkimetbasynyng kreslosyn jadylap tastaghan ba?!!

Qúrmetti Oljas Abayúly!

Sizge Qúday BAQ bergen jigitsiz!

Bizding Sizden kýtken ÝMITIMIZ óte zor, bolashaqta Sizdi osy memleketti bastaytyn SERKE bolatyn azamat dep baghalap jýrmiz!

Óz basym, Sizdi qatty qúrmetteymin jәne Sizdi qoldap, kómekteskim keledi. Biraq, Sizge ne ózimdi jetkize almay jýrgenime, ne sózim jete almay jýrgenime, «Jerdi qúrtqan» әneu bir shal qúrly bola almaghanyma qatty nalimyn!

Aynalayyn Oljasjan, Qasym-Jomart Kemelúlynyng myna tapsyrmalary men núsqaulary túrghanda, Qazaq kóshi sorly jaghdaygha týspeui, shekara syrtyndaghy qandastarymyz qorghansyzdyng kýiin keshpeui kerek edi!

Opasyz Kәrim Mәsimov degennen eske týsedi, mening ózim shygharghan «Qúriyn degen memleket Qúdaymen alysady!» degen jalghyz maqalym bar. Onyng mysaly – keshegi jarty әlemdi jaulaghan KSRO!

Sol sekildi, esinizde bolsyn, shettegi alty-jeti million qazaqtyng taghdyrymen oinaghan Ýkimet te eshqashan onbaydy eken!

Onyng jarqyn mysaly – keshegi premier-ministr Kәrim Mәsimov taghdyry!

Ol da dosy Timur Qúlybaevpen birlesip alyp, 2013 jyly Úly kóshti toqtatu ýshin tórt jylsyz azamattyq berilmeytin qatang zang qabyldatqan!

Qazir sol ekeu qayda?!!

Sondyqtan, sadaghang keteyin Oljas Abayúly, janashyr aghanyz retinde aitayyn, búl salamen – shettegi qazaqtyng taghdyrymen, esinizde bolsyn, eshqashan oinaugha bolmaydy!!!

Úly kósh pen shettegi qazaqtargha jasalghan qiyanat pen qastandyq, maghan senip qoyynyz, Ózinizding bolmasa da, keyingi úrpaghynyzdyng aldynan shyghady!!

Sonday-aq, oghan jasaghan qamqorlynynyz ben jaqsylyghynyz da jerde qalmaydy. Sharapatyn kóresiz...        

Qúrmetti Oljas Abayúly!

IYә, qazir Irandaghy alty-jeti myng qazaqtyng taghdyry qyl ýstinde túr! Qirandynyng astynda qalamyz ba dep, ýrey astynda kózderi jәudirep otyr. Siz de solar sekildi qazaqtyng balasysyz. Taghdyrdyng jazuymen olar bir kezde elden bosugha mәjbýr boldy. Imperiyalardyng dauyly olardy qazaq dalasynan úshyryp әketip, sonau atasy basqa Irannan biraq shyghardy. Endi bir sәt oilanyp, Ózinizdi solardyng ornyna qoyyp kórinizshi, zәreniz zәr týbinizge ketedi! Qúday onyng betin ary qylsyn, erteng Sizding de úraghynyzdyng osynday jaghdayda qalmasyna kim kepil!?!

Sondyqtan, Ýkimet dereu sheshim qabyldap, tez arada Irandaghy alty-jeti myng qazaqtyng bireuin qaldyrmay Qazaqstangha kóshirip aluy kerek!

Qúrmetti Oljas Abayúly! 

Eki Preziydentke rahmet, dәl qazir Irandaghy qazaqtardy birden kóshirip alugha qajetti zandyq negizding bәri bar, bәri dayyn!

«Qazaqstan Respublikasynyng memlekettik tәuelsizdigi turaly» zanynyng baqanday eki baby osy shekara syrtynda qalghan qazaqtargha arnalghan, «Qazaqstan Respublikasy jappay qughyn-sýrgin, kýshtep újymdastyru kezenderinde, adamgershilikke jat ózge de sayasy sharalar nәtiyjesinde Respublika territoriyasynan ketuge mәjbýr bolghan adamdar men olardyng úrpaqtarynyn, sonday-aq búrynghy odaqtas respublikalar territoriyasynda túratyn qazaqtardyng óz territoriyasyna qaytyp oraluy ýshin jaghday jasaydy» (7-bap) jәne «Qazaqstan Respublikasy Respublika sheginen tys jerlerde túratyn qazaqtardyng últtyq-mәdeni, ruhany jәne tildik qajetterin qanaghattandyrugha qamqorlyq jasaydy, olar azamaty bolyp otyrghan memlekettermen jasalghan sharttar negizinde búl azamattardyng mýddelerin qorghaydy.» (8-bap) dep, ashyq jazuly túr;

Sonday-aq, Halyqtyng kóshi-qony turaly turaly zanynyng 3-babynda kóship keluding negizgi bes týri kórsetilgen. Sonyng besinshisi - gumanitarlyq jәne sayasy uәjder boyynsha kóship kelu.

Al, bireuler shyghyp, «Irandaghy qazaqtardyng Tólqújatynda últy jazylmaydy, ózgeler de kirip ketui mýmkin...» deytin shyghar.

Alang bolmanyz, ol mәsele de sheshilgen.

Qoldanystaghy zangha say, etnikalyq qazaqtardyng jeke basyn kuәlandyratyn qújattarda, sonday-aq ýmitkerlerding últyn rastaytyn basqa da qújattarda tiyisti jazba bolmaghan jaghdayda, jergilikti atqarushy organ komissiya qúrady jәne sol komissiya arqyly onyng últyn anyqtaydy.

Deputat Edil Janbyrshin arqyly Auyt Múqiybek ótken jyly ony da zandastyryp qoyghan. Áne, «Halyqtyng kóshi-qony turaly» zanynyng 15-babynyng 6-10) jәne 6-11) tarmaghyna túr.

Qúrmetti Oljas Abayúly! 

Bir sәt kózinizdi júmyp, Irandaghy ýrpiyip otyrghan qazaqtardy eske alynyzshy. Sosyn, olardyng ornyna Ózinizdi qoyyp kóriniz...

Qanday Sezimde bolar ediniz?!

Preziydentimiz, Qasym-Jomart Toqaev: «Eng aldymen, memlekette zang talaptary mýltiksiz oryndaluy kerek!» dedi.

Mine, Siz dayyn bolsanyz, Zang dayyn!

Tek, MÝLTIKSIZ ORYNDAUYNYZ ghana qalyp túr!

Shettegi qazaqtardy Atajúrtyna oraltu – qasiyetti paryz bolsa, al ajal qúshaghynda qalghandardy kóshirip alu – MEMLEKETTIK ERLIK bolmaq!

Endeshe, Sizden tez arada sheshim qabyldap, Irandaghy alapat soghystyng astynda qalghan alty-jeti myng qazaqty týgelimen Qazaqstangha kóshirip aluynyzdy súraymyn!

Qúrmetpen, Auyt Múqiybek,

«Qúrmet» ordenining iyegeri

Abai.kz